Giá xăng dầu sẽ ổn định theo quý

Chưa tăng giá xăng

Thưa ông, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang chịu sức ép rất lớn do giá dầu thô thế giới tăng cao. Vậy liệu trong thời gian ngắn sắp tới giá bán lẻ xăng có tăng ?

Nhà nước ta đã chọn nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Mà một trong những vấn đề của cơ chế thị trường là giá cả, giá cả phải theo tín hiệu của thị trường, căn cứ vào cung cầu thị trường...Riêng Việt Nam chịu phụ thuộc rất lớn vào nguồn nguyên liệu nước ngoài , có nhiều mặt hàng nhập tới 60% nguyên liệu từ nước ngoài, thậm chí có những mặt hàng lên tới 99 -100% như xăng dầu. Vì thế, giá cả phải theo diễn biến của thị trường, kể cả trong nước và thế giới. Chúng ta không thể quay về cơ chế cũ là Nhà nước sẽ bao cấp, sẽ bù lỗ, sẽ có hai giá. Không thể có chuyện đó. Tuy nhiên trong lộ trình giá thì có những mặt hàng Nhà nước chỉ đạo quản lý giá, chứ không chi phối hành chính.

Xăng dầu là mặt hàng nhạy cảm nên Nhà nước cần phải quản lý giá. Hướng tới, xăng Nhà nước đã khẳng định rồi, là tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận hành theo cơ chế thị trường, tự quyết định; còn dầu sẽ có lộ trình, tuỳ thuộc vào tình hình trong nước và thế giới để giá dầu cũng theo lộ trình đó. Tuy nhiên trong thời gian trước mắt, giá dầu thế giới tăng quá cao, giá xăng trong nước chưa điều chỉnh được thì chúng ta phải nghiên cứu cơ chế chính sách để cho các doanh nghiệp tự khẳng định việc đấy. Bằng cách nào ? Ý tưởng của Bộ Tài chính là sau này doanh nghiệp không phải cứ mỗi lần biến động giá của thị trường lại điều chỉnh tăng hay điều chỉnh giảm, như thế rất bị động cho nền kinh tế. Cho nên "anh" phải có lộ trình theo một thời gian nhất định, ví dụ như một quý, 6 tháng "anh" điều chỉnh một lần chẳng hạn.

Thế thì, Nhà nước sẽ tạo cho anh một cơ chế để "anh" được trích, tương tự như một Quỹ bình ổn giá, khi giá lên "anh" lấy quỹ đó để bù, khi giá xuống mà anh chưa điều chỉnh, anh có chênh lệch thì anh lấy phần chênh lệch đó lập Quỹ, làm sao điều hoà trong năm giá không biến động đột biến, có biến động nhưng không thường xuyên, thì mới tạo điều kiện cho các đơn vị trong nước cũng như người tiêu dùng chủ động...

Tạo cơ chế để DN xăng dầu chủ động

Như vậy Bộ Tài chính đồng ý lập các quỹ bình ổn giá tại các DN kinh doanh xăng dầu ?

Đó là đề xuất của Bộ Tài chính. Cái đó rất là tốt, giống như ngân hàng mình, ngày xưa hoạt động rủi ro lớn. Trong sản xuất kinh doanh nói chung có rủi ro, lúc được lúc mất. Nếu ta cứ nói lúc được chúng ta thu, lúc mất thì mặc kệ thì doanh nghiệp chết. Cho nên chúng ta nghĩ ra cách gì đó để doanh nghiệp chủ động. Ví dụ ngân hàng thì có chính sách dự phòng rủi ro, thì với doanh nghiệp xăng dầu cũng thế. Lúc giá lên anh được thì anh phải dành ra một khoản lập quỹ, lúc giá xuống thì không phải xuống cái là anh điều chỉnh, bao nhiêu thứ khác như điện nước chạy theo thì nguy hhiểm. Thường các nước điều chỉnh quý một lần, 6 tháng một lần hoặc nếu thị trường ổn định thì một vài năm điều chỉnh một lần. Thì mình cũng nên có lộ trình đó để DN xăng dầu chủ động, từ đó tất cả các DN các ngành khác chủ động theo.

DN có ủng hộ chủ trương này hay không, thưa ông ?

Tôi tin là họ ủng hộ, vì đây là tạo điều kiện cho cả Nhà nước và doanh nghiệp chủ động.

Tuy nhiên tới thời điểm này vẫn nhiều ý kiến khác nhau về khả năng điều chỉnh giá xăng từ nay tới cuối năm, thậm chí Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã nói có thể tăng giá xăng nếu giá dầu lên 100 USD/thùng ?

Về nguyên tắc Nhà nước không bao cấp nữa, có nghĩa là không bù lỗ, doanh nghiệp phải đảm bảo bù trừ giữa lỗ và lãi. Kinh doanh xăng dầu trong cả một thời kỳ, một giai đoạn, chúng ta phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nếu Nhà nước ép doanh nghiêp quá cũng không được.

Xăng là mặt hàng quan trọng với nền kinh tế, nếu chúng ta điều hành không tốt thì không phải chỉ là vấn đề giá, mà còn ảnh hưởng tới cung cầu hàng hoá, nhu cầu tiêu dùng trong nước. Hiện nay, do cuối năm giá cả tăng hơi cao nên Nhà nước muốn giãn lộ trình điều chỉnh giá dầu, đồng thời dừng điều chỉnh giá xăng. Vì vậy sau này Nhà nước phải có cơ chế để doanh nghiệp bù lại. Như tôi nói, khi nào có điều kiện cơ hội điều chỉnh giá xăng ấy thì "anh" phải cho nó điều chỉnh, và cho nó một quỹ để điều hoà như đã nói.

Thu từ giá dầu thô tăng để bù lỗ dầu trong nước

Dự kiến thu ngân sách 2008 trên cơ sở giá dầu trung bình là bao nhiêu, thưa ông ?

Giá dầu biến động rất bất thường, phụ thuộc vào cả các yếu tố kinh tế, chính trị... Sang năm dự báo kinh tế thế giới vẫn tăng trưởng tốt, Mỹ, Nhật, khu vực đồng euro đều tăng trưởng, nên nhu cầu về nguyên nhiên liệu đang tăng, khả năng giá biến động bất thường. Chúng ta làm thế nào phải xây dựng dự toán để tích cực, chủ động. Nếu giá có bấp bênh, ảnh hưởng thì vỡ ngân sách. Thu từ dầu thô là thu 100% của ngân sách trung ương.

Hai nữa, giá dầu thô tăng còn có vấn đề bù lỗ dầu trong nước. Hiện nay Nhà nước chưa điều chỉnh giá để đảm bảo bù lỗ dầu, có nghĩa là giá dầu thô cứ tăng thì lỗ cũng tăng, mà khoản bù lỗ này chưa được ghi vào dự toán ngân sách để bù, vì thế chúng ta cân đối để đảm bảo vững chắc của ngân sách, đồng thời đảm bảo điều hành của Chính phủ. Ví dụ năm nay chúng ta trình ra Quốc hội, có thể Quốc hội sẽ thông qua giá 64 USD/thùng. Với giá đó thì ghi trong cân đối ngân sách thì tương đối vững chắc. Tuy nhiên, Quốc hội cũng rất chặt chẽ, và thực tế để cho Chính phủ điều hành thì cũng dự thảo trong nghị quyết là nếu giá tăng cao hơn thì phần cao hơn, phần chênh lệch ấy được đưa vào dự phòng ngân sách trung ương, mà trước hết là để bù giá dầu. Đấy cũng là một giải pháp. Khi giá lên thì đương nhiên phải thu rồi...

Chưa thể chấm dứt tình trạng hai giá

Còn lộ trình tăng giá điện, than ?

Chính phủ đang trình Quốc hội, lẽ ra năm ngoái đã bắt đầu, để làm sao đầu năm 2008 là không bù lỗ dầu nữa. Còn than hiện nay chỉ còn một số hộ lớn thôi, vừa rồi cũng đã điều chỉnh nước. Nhà nước có kế hoạch cuối năm 2007 và đầu 2008 chấm dứt tình trạng hai giá, tuy nhiên tình hình giá cả thế giới biến động như vậy nên Nhà nước vì điều hành vĩ mô, vì nhiều yếu tố, đời sống... nên phải giãn tiến độ đó. Tôi hy vọng sang năm chúng ta cũng phải lập kế hoạch từng bước thực hiện việc đó.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!