Xí nghiệp Vận tải Đường Sắt (Công ty CP Gang thép Thái Nguyên) tiền thân là Xưởng Vận chuyển Đường Sắt, được thành lập theo Quyết định số 410/QĐ ngày 15/5/1963 của Chỉ huy trưởng Công trường Gang thép Thái Nguyên.
Với chức năng, nhiệm vụ vận chuyển nguyên, vật liệu và trực tiếp vận chuyển trong dây chuyền công nghệ luyện kim của Công ty; sửa chữa các thiết bị vận tải, sửa chữa các trang thiết bị và thi công lắp đặt các dự án về đường sắt…Trải qua hơn 50 năm xây dựng và phát triển, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thử thách nhưng nhờ tạo được sự đồng thuận của cả đội ngũ cùng với sự nỗ lực, sáng tạo trong hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD), nên tập thể cán bộ, công nhân viên và người lao động (CNV,LĐ) của đơn vị luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, thị trường thép trầm lắng, sản phẩm thép của Công ty tiêu thụ chậm kéo theo những khó khăn về tài chính, thu nhập tiền lương của cán bộ, CNV, LĐ giảm... Để hoàn thành các chỉ tiêu chủ yếu được giao, Xí nghiệp thường xuyên bám sát tình hình SXKD của Công ty, lập kế hoạch và đề ra các giải pháp thực hiện tốt công tác chạy tàu, công tác xếp dỡ từng tháng, quý; phối hợp với các đơn vị thành viên của Công ty, trong đó có Nhà máy Luyện gang, Nhà máy Luyện thép, thực hiện tốt việc vận chuyển gang lỏng, thải xỉ phục vụ sản xuất gang lò cao và phôi thép; tổ chức sắp xếp lại các đầu máy phục vụ, giảm số thiết bị hoạt động để tăng hiệu quả sử dụng và giảm chi phí; thực hiện tốt công tác quản lý và tiêu thụ các sản phẩm thu hồi, đặc biệt là tiêu thụ xỉ thải, đảm bảo bãi thải cho các loại xỉ, giảm chi phí cho việc san, gạt, góp phần giảm giá thành chung các sản phẩm của Công ty.
Bước sang năm 2013, trước những khó khăn do điện lưới không ổn định, nhu cầu quặng và sản lượng gang, phôi thép của Công ty đều giảm dẫn đến sự sụt giảm của sản lượng tàu dồn, tàu thoi và khối lượng xếp dỡ hàng hoá của đơn vị. Tuy nhiên, nhờ làm tốt việc điều tiết thiết bị và tiết giảm nguyên liệu vận chuyển cùng với sự giúp đỡ của lãnh đạo Công ty nên đơn vị vẫn duy trì việc làm ổn định cho trên 300 lao động và thực hiện tốt công tác an sinh xã hội… Ước kết quả thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu trong 9 tháng năm 2013 của đơn vị: khối lượng hàng hoá vận chuyển trên 700 nghìn tấn; khối lượng hàng hoá luân chuyển trên 2,7 triệu tấn; khối lượng hàng hoá xếp dỡ gần 150 nghìn tấn; tổng doanh thu đạt gần 30 tỷ đồng; bảo đảm việc làm ổn định cho người lao động với mức thu nhập bình quân 3,6 triệu đồng/người/tháng.
Đi đôi với nhiệm vụ SXKD, bảo đảm việc làm thu nhập cho người lao động, Xí nghiệp còn làm tốt công tác xây dựng Đảng và các tổ chức đoàn thể chính trị. Đảng bộ, Công đoàn, Đoàn Thanh niên và tổ chức Hội Cựu chiến binh của đơn vị nhiều năm liền được công nhận trong sạch, vững mạnh toàn diện. Bên cạnh đó, đơn vị còn thực hiện nghiêm Đề án bảo vệ môi trường; phối hợp với các cơ quan, đơn vị mở hàng chục lớp tập huấn về bảo hiểm lao động, phòng chống cháy nổ, bệnh nghề nghiệp; phối hợp với Trường Cao đẳng nghề Đường Sắt I tổ chức đào tạo bổ túc nghề lái đầu máy Dieden và cấp chứng chỉ nghề cho hàng chục lượt tài xế; tham gia thiết kế, thi công các công trình: Đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II của Công ty; Dự án cân đường sắt 100 tấn; Dự án đường sắt vào máy đúc liên tục số 2 của Nhà máy luyện thép và các dự án khác trong và ngoài Công ty.
Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng và phát triển, với mục tiêu hoàn thành tốt kế hoạch SXKD trong năm 2013 và những năm tiếp theo, Xí nghiệp Vận tải Đường Sắt đã đề ra một số giải pháp, trong đó chú trọng việc điều tiết thiết bị và tiết giảm nguyên liệu vận chuyển, tiết kiệm vật tư, nhiên liệu; tăng cường công tác bảo dưỡng thiết bị; làm tốt công tác kiểm tra chế độ vận hành gắn với tuyên truyền an toàn lao động; cải thiện môi trường làm việc, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.