Cuối năm 2022, niềm vui lớn đến với chị Tống Thị Xuyến, Trưởng Ban Quản lý Làng nghề chè xóm Trung Thành 2, Giám đốc HTX chè an toàn Hoan Xuyến, xã Vô Tranh (Phú Lương), khi chị được phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân làng nghề Việt Nam” ngành nghề sản xuất và chế biến chè. Chị là người đầu tiên của huyện Phú Lương được công nhận danh hiệu này.
Từ nhỏ, chị Xuyến đã theo bố mẹ làm chè, mở cửa ra là thấy chè, bước ra vườn là gặp đồi chè bát ngát. Cứ say mê, cần mẫn trồng, chăm sóc và chế biến chè, chị đã trở thành người làm chè giỏi có tiếng trong vùng. Năm 2014, xóm Trung Thành 2 được UBND tỉnh công nhận Làng nghề chè truyền thống, chị Xuyến vinh dự được nhân dân tin tưởng, yêu mến giao trách nhiệm Trưởng Ban Quản lý Làng nghề. Từ đó đến nay, chị đã đưa thương hiệu chè Trung Thành 2 từng bước vươn xa trên thị trường.
Làng nghề Trung Thành 2 có 30ha chè. Cây chè ở đây được trồng từ năm 1960, khi đó chủ yếu được trồng, chế biến theo phương thức “tự sản, tự tiêu”. Những năm gần đây, nhận thấy đây là cây trồng đem lại giá trị kinh tế cao, bà con đã cải tạo, đưa giống chè mới vào trồng, tự nguyện tham gia Làng nghề, từ đó hàng trăm lao động có thu nhập khá từ chè.
Quá trình làm chè, nhận thấy thói quen lạm dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật đã ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm và trực tiếp gây hại cho sức khoẻ người dân, chị Xuyến ấp ủ việc sản xuất chè an toàn. Sau khi tham gia các khoá học sản xuất chè an toàn, chị đã tiên phong thực hiện, đồng thời vận động các thành viên Làng nghề làm theo. Năm 2017, chị thành lập Tổ sản xuất chè VietGAP, bước đầu gây dựng thương hiệu chè quê hương.
Nhận thấy sự nguy hại đến sức khỏe khi lạm dụng thuốc trừ sâu và phân bón hoá học, lại trực tiếp chứng kiến những “trái ngọt” của Trưởng làng nghề từ làm chè sạch cho thu nhập cao hơn, người dân Trung Thành 2 đã dần chuyển sang dùng các loại chế phẩm sinh học và phân hữu cơ để chăm sóc chè. Cùng với sự giúp đỡ, hỗ trợ của Hiệp hội Làng nghề tỉnh, của UBND huyện Phú Lương về tôn quay, máy vò bằng inox, người dân Làng nghề đã đối ứng xây dựng các khu chế biến tập trung, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đồng thời tích cực quảng bá, giới thiệu, xây dựng tem nhãn và thương hiệu chè an toàn.
Tại Lễ hội vinh danh các làng nghề chè huyện Phú Lương lần thứ nhất năm 2017 và thứ hai vào năm 2019, Trung Thành 2 đều vinh dự được xướng tên là Làng nghề tiêu biểu xuất sắc. Năm 2018, Làng nghề được phong tặng danh hiệu Đơn vị kinh tế, du lịch làng nghề; năm 2019 tiếp tục được vinh danh Làng nghề chè Việt Nam tiêu biểu do Hiệp hội Làng nghề Việt Nam bầu chọn.
Đáp ứng nhu cầu của thị trường và để mở rộng sản xuất, phát triển thương hiệu chè quê hương, nâng cao thu nhập cho nhân dân, năm 2020, chị Tống Thị Xuyến đứng ra thành lập HTX chè an toàn Hoan Xuyến và giữ vai trò Giám đốc (lúc này chị vẫn kiêm Trưởng Ban Quản lý Làng nghề chè xóm Trung Thành 2).
Ngoài sản xuất gắn với phát triển vùng nguyên liệu của xóm Trung Thành 2, HTX còn liên kết sản xuất theo chuỗi với các làng nghề chè khác của xã Vô Tranh như: Trung Thành 1, Toàn Thắng, Liên Hồng 8, Tân Bình, Bình Long. Với sự tâm huyết của chị Xuyến, đến nay, HTX đã có hai sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao và 4 sao, một số sản phẩm được công nhận là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu của tỉnh.
Đất và nghề không phụ người, mỗi tháng, thu nhập trung bình của những người làm chè Trung Thành 2 không dưới 10 triệu đồng. Sản xuất chè an toàn giúp người dân có cuộc sống đủ đầy, cùng hưởng môi trường sinh thái trong lành.
Với mỗi người dân ở Trung Thành 2, xã Vô Tranh, việc làm chè đã trở thành "cha truyền, con nối". Với họ, mỗi một mẻ chè được sao sấy, lên hương, đóng gói thực sự như những “đứa con” được yêu thương, trân trọng. Người làm chè từ ít tuổi đến nhiều tuổi đã xích lại gần nhau, không chỉ bởi tình làng nghĩa xóm mà còn ở niềm đam mê nhiệt huyết xây dựng thương hiệu chè. Từng bãi chè không chỉ là nguồn sống mà còn chứa đựng trong đó niềm hạnh phúc kết nối các thế hệ để lưu truyền và gìn giữ, phát huy nghề làm chè lâu năm nơi đây.
Trong truyền thống trên 60 năm sản xuất của Làng nghề chè xóm Trung Thành 2, xã Vô Tranh, chị Xuyến đã có hơn 30 năm gắn bó và cống hiến. Với những đóng góp của mình, chị đã được nhiều cấp, ngành tặng Bằng khen, Giấy khen và vinh dự nhất là năm 2022 được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam công nhận là Nghệ nhân làng nghề chè; nhận Bằng khen của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam vì có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống.
Với những thành quả đáng tự hào trong hơn 60 xây dựng, phát huy nghề truyền thống, cộng với sự dẫn dắt của “nữ thuyền trưởng” Tống Thị Xuyến, chúng tôi tin tưởng Làng nghề chè xóm Trung Thành 2 sẽ ngày càng phát triển, được đầu tư làm du lịch cộng đồng gắn với cây chè. Nhưng trước tiên, người dân nơi đây có thể tự hào về một làng quê đáng sống, sạch, đẹp và ấm no như câu thơ chị Xuyến viết tự đáy lòng mình:
Về trang chủ
.jpg)