Bỏ sổ hộ khẩu giấy, bước tiến tới “kỷ nguyên số”

Cùng với cả nước, Thái Nguyên đã thực hiện có hiệu quả các quy định của Luật Cư trú năm 2020, Nghị định số 104/2022/NĐ-CP ngày 21 tháng 12 năm 2022 của Chính phủ, đặc biệt là việc không yêu cầu người dân xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến.

Bà Lê Thị Hiển, một giáo viên về hưu tại xóm Đường Goòng, xã Cổ Lũng, huyện Phú Lương, chia sẻ với chúng tôi câu chuyện chuyển khẩu từ Hải Dương lên Thái Nguyên. Bà nói, chỉ cách đây vài năm bà phải đi lại Hải Dương, Thái Nguyên đến hai lần để làm thủ tục chuyển hộ khẩu từ quê Hải Dương về Thái Nguyên. Trước tiên, bà phải xin được giấy đồng ý tiếp nhận chuyển khẩu tại công an xã Cổ Lũng, rồi mang giấy về Hải Dương để xin cắt chuyển, vừa mất thời gian, vừa tốn công sức. Kể về việc hôm ra Công an xã làm thủ tục chuyển khẩu cho con gái, bà phấn khởi nói: “Tốt thật đấy, tôi thấy mừng vì giải quyết thủ tục hành chính cho công dân giờ lại nhanh, tiện đến thế”.

Không chỉ với bà Hiển, người dân trong xã cũng cảm thấy hào hứng với những thay đổi tích cực trong giải quyết thủ tục hành chính. Cán bộ hành chính nỗ lực giải quyết trong ngày để người dân không còn phải đi lại nhiều nơi, nhiều lần.

Tại Công an phường Phan Đình Phùng, người dân đến giải quyết thủ tục hành chính cũng khá đông. Anh Phan Nhân, tổ 17, phường Phan Đình Phùng, đi nhập hộ khẩu cho vợ mới cưới về phường. Dù giấy tờ của anh còn một số vướng mắc nhưng các cán bộ, chiến sĩ đã sử dụng 1 trong 7 phương thức xác minh cư trú khi bỏ sổ hộ khẩu để hỗ trợ anh Nhân.

Còn đối với chị Trần Khánh Linh, viêc chưa có sim điện thoại chính chủ khiến chị chưa đồng bộ được hết thông tin của mình trên hệ thống, cần phải hoàn thiện để thuận lợi hơn cho việc giải quyết thủ tục hành chính về sau.

Mỗi người dân đều cần hoàn thiện, bổ sung thông tin, dữ liệu cá nhân để hướng đến một kho dữ liệu dân cư “đúng, đủ, sạch, sống”.

Đây là chỉ đạo sát sao của tỉnh để triển khai việc thực hiện bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Đồng thời ngay từ sớm, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên năm 2023.

Việc bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú là chủ trương lớn, là bước tiến quan trọng đối với ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Để chuẩn bị cho nhiệm vụ quan trọng này, Công an tỉnh Thái Nguyên đã có những bước chuẩn bị kỹ lưỡng và sát thực tiễn. Các địa phương theo đó cũng đã chủ động có kế hoạch triển khai thực hiện.

Qua hơn 2 tháng thực hiện, 100% thủ tục hành chính không còn yêu cầu sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, 100% cán bộ giải quyết thủ tục hành chính sử dụng thành thạo công nghệ thông tin, sử dụng 7 phương thức xác minh cư trú thay thế sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, không gây khó khăn, phiền hà cho người dân.

Không những thế, thời gian qua, Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030” (Đề án 06) đã được lãnh đạo tỉnh chỉ đạo quyết liệt, các sở, ngành tích cực tổ chức thực hiện. Kết quả tổng kết 1 năm thực hiện Đề án cho thấy sự nỗ lực lớn của các cấp, ngành cũng như người dân trong tỉnh.

Hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu về dân cư, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về các lĩnh vực.

Các quy định, hướng dẫn bổ sung 7 phương thức thay thế sổ hộ khẩu, sổ tạm trú để giải quyết các thủ tục hành chính cho công dân giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về dân cư, giảm thiểu chi phí cho các cơ quan hành chính trong việc khai thác dữ liệu dân cư, giúp tăng cường công khai minh bạch tất cả các TTHC, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, việc bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy bước đầu gây ra khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính như thủ tục đất đai liên quan đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp cho hộ gia đình. Trước đây cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình thông qua sổ hộ khẩu, nay muốn thực hiện giao dịch liên quan thì cần phải chứng minh hộ gia đình gồm những thành viên nào. Còn việc đăng ký kết hôn cần xác định công dân đăng ký thường trú từ thời gian nào…

Một bộ phận người dân ở miền núi, vùng cao chưa quen với công nghệ thông tin cũng sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, cơ sở vật chất ở một số địa phương để thực hiện các thủ tục dịch vụ công còn nhiều hạn chế. Vì vậy, trong thời gian tới cần triển khai nhất quán, đồng bộ, hiệu quả các phương thức ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân thay thế sổ hộ khẩu trong giải quyết thủ tục hành chính và giao dịch.

Sổ hộ khẩu giấy hình thành từ những năm 1953, trải qua nhiều lần thay đổi về cách quản lý, hình dáng và chính thức kết thúc sứ mệnh từ 1/1/2023.