Chăm lo sự nghiệp trồng người

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, dân tộc Việt Nam vừa lao động sản xuất, lo chống chọi với thiên tai, vừa kiên trung đánh giặc gìn giữ quê hương, đất nước, vừa dựng trường, mở lớp, vẫn luôn răn dạy con cháu phải biết quý trọng sự học, phải lấy sự học để mở mang tâm trí và hoàn thiện nhân cách, học để sống có ích cho đời. Tinh thần khuyến học, khuyến tài của nhân dân đã tiếp thêm sức mạnh cho học trò vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, với biết bao tấm gương hiếu học xa xưa đã được ghi vào sử sách.

Trong thời đại Hồ Chí Minh, ngay từ ngày đầu thành lập nước, Đảng, Chính phủ và Bác đã luôn coi trọng công tác đào tạo, nâng cao dân trí và bồi dưỡng nhân tài. Ngày 3-9-1945, một ngày sau khi đọc “Tuyên ngôn độc lập" tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trì phiên họp của Chính phủ và nêu ra các nhiệm vụ cấp bách cần giải quyết, trong đó có nhiệm vụ: Mở chiến dịch chống nạn mù chữ, chống giặc dốt. Trên cương vị lãnh đạo của Đảng, của cách mạng, Bác luôn dành cho sự nghiệp giáo dục sự quan tâm đặc biệt và sâu sắc.

Thực hiện lời dạy của Người về giáo dục - đào tạo (GD-ĐT): “Vì lợi ích mười năm trồng cây/ Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người", Đảng và Nhà nước ta đã xác định GD-ĐT là quốc sách hàng đầu và là một trong ba khâu đột phá trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Quán triệt quan điểm của Đảng, Nhà nước về GD-ĐT, tỉnh Thái Nguyên đã có nhiều chủ trương, chính sách chỉ đạo để GD-ĐT phát triển; coi GD-ĐT là trọng tâm và ưu tiên hàng đầu, là khâu đột phá để tỉnh phát triển. Đặc biệt, ngày 28-4-2010, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/HĐND chuyển đổi loại hình trường mầm non bán công sang loại hình trường mầm non công lập, dân lập, tư thục trên địa bàn tỉnh, trong đó, giai đoạn từ năm 2010-2012 đã tuyển dụng vào biên chế Nhà nước trên 2.000 giáo viên ngoài công lập, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để các thầy, cô giáo yên tâm công tác, cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp trồng người của tỉnh nhà.

Đến nay, tỉnh đã xây dựng được hệ thống GD-ĐT tương đối hoàn chỉnh từ bậc mầm non đến sau đại học. Bình quân mỗi xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đều có từ 1 đến 3 trường mầm non, tiểu học, 1 trường THCS; mỗi huyện có từ 2 đến 3 trường THPT. Hệ thống các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú đã từng bước được đầu tư xây dựng và hoàn thiện. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục cơ bản đủ về số lượng, chất lượng ngày một nâng cao theo hướng chuẩn hóa về trình độ đào tạo. Cùng với sự phát triển của giáo dục đại trà, giáo dục mũi nhọn tiếp tục được khẳng định, dẫn đầu Cụm thi đua vùng I gồm 15 tỉnh miền núi phía Bắc.

Hàng năm, trên 95% số học sinh thi đỗ tốt nghiệp phổ thông; số học sinh đoạt giải Quốc gia dẫn đầu các tỉnh miền núi phía Bắc; số học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng khoảng 10.000 em. Công tác phổ cập giáo dục ở các cấp học tiếp tục được duy trì và nâng cao chất lượng. Đến nay, có 179/180 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi;180/180 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, trong đó có 143 đơn vị đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2; 100% các xã, phường, thị trấn tiếp tục duy trì phổ cập giáo dục THCS; 460/658 trường đạt chuẩn Quốc gia (trong đó, mầm non có 143/219 trường; tiểu học có 204/226 trường; trung học cơ sở có 101/182 trường; trung học phổ thông có 12/32 trường). Tỉnh luôn quan tâm đến công tác GD-ĐT đối với mọi thành phần và mọi lứa tuổi trong xã hội, nhất là đối với những gia đình chính sách, trẻ em gái, người dân tộc thiểu số và con em các gia đình nghèo, những đối tượng bị thiệt thòi, đồng bào các dân tộc thiểu số, ở vùng sâu, vùng xa. Công tác xã hội hóa giáo dục ngày càng phát triển, thu hút được nhiều người tham gia đóng góp xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ việc dạy - học. Nhận thức của nhân dân về sự nghiệp giáo dục có những chuyển biến tích cực, số gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, khu dân cư khuyến học ngày càng được nâng cao; việc kết hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hội không ngừng được củng cố.

Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng, miền, đặc biệt là các xã miền núi, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn. Một bộ phận giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục còn hạn chế về năng lực chuyên môn; vẫn còn tình trạng giáo viên vi phạm nội quy kỷ luật của nhà trường. Trong giảng dạy còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành. Công tác quản lý dạy thêm, học thêm vẫn còn bất cập. Cơ sở vật chất kỹ thuật của một số trường còn thiếu và lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn...

Để sự nghiệp trồng người của tỉnh nhà tiếp tục phát triển và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) về “Đổi mới căn bản và toàn diện GD-ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, trong thời gian tới, các cấp ủy đảng, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và trường học cần quan tâm thực hiện tốt một số nội dung sau:
Một là, thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Đổi mới căn bản và toàn diện GD-ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” phù hợp với điều kiện của nhà trường. Thực hiện tốt nguyên lý giáo dục: Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, kinh doanh; lý luận gắn liền với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với gia đình và xã hội.

Hai là, tăng cường nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, học sinh, sinh viên để việc đào tạo nguồn nhân lực vừa bảo đảm về số lượng và nâng cao chất lượng, vừa phù hợp với nhu cầu của người lao động và yêu cầu phát triển KT-XH của địa phương. Qua đó từng bước giảm tỷ lệ người lao động không qua đào tạo, khắc phục tình trạng thiếu công nhân lành nghề, chuyên gia có trình độ cao, cán bộ quản lý, kinh doanh giỏi.

Ba là, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục ở các cấp học, bậc học, nhất là giáo dục ở vùng sâu, xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, đối tượng diện chính sách; quan tâm hơn nữa tới giáo dục mũi nhọn. Nâng cao chất lượng giáo dục đại học, giáo dục chuyên nghiệp và đào tạo nghề, tư vấn, hướng nghiệp để có được nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Bốn là, quan tâm xây dựng Đại học Thái Nguyên trở thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ chất lượng cao của khu vực miền núi phía Bắc; tăng cường liên kết với các cơ sở đào tạo chất lượng cao trong và ngoài nước, nhất là đào tạo sau đại học, đào tạo những ngành nghề có nhu cầu lớn (như công nghệ thông tin, kinh doanh thương mại, tài chính, quản lý kinh tế...).

Năm là, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về giáo dục, nhất là quản lý đào tạo nghề, giáo dục chuyên nghiệp và giáo dục đại học; phối hợp thực hiện tốt công tác dạy nghề gắn với dạy văn hóa. Việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục phải được thực hiện kiên quyết hơn trong khâu rà soát, sắp xếp lại đội ngũ theo hướng bảo đảm năng lực, mạnh dạn thay thế những cán bộ quản lý yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ, uy tín giảm. Tiếp tục thực hiện tốt chính sách thu hút nhân tài; quan tâm mời những nhà khoa học có trình độ cao, chuyên gia đầu ngành tham gia giảng dạy, chuyển giao tiến bộ khoa học - công nghệ mới.

Sáu là, tiếp tục chú trọng hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, trong đó coi trọng xây dựng gia đình học tập, dòng họ, khu dân cư, cơ quan, đơn vị khuyến học; thực hiện tốt hơn nữa chủ trương xã hội hóa, huy động các nguồn lực tập trung phát triển quy mô, mạng lưới trường lớp, trang thiết bị dạy và học cho các trườngtheo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa... 

Bảy là, thường xuyên làm tốt công tác xây dựng Đảng, chính quyền, tổ chức đoàn thể của các trường trong sạch, vững mạnh. Triển khai thực hiện tốt các cuộc vận động, phong trào thi đua tới tất cả các cấp học, bậc học, ngành học trong toàn tỉnh. Chú trọng việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tạo môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả...

Sự nghiệp GD-ĐT có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển KT-XH của đất nước, của tỉnh. Nhân dịp khai giảng năm học mới 2014-2015, xin gửi đến các thầy giáo, cô giáo, những người đã và đang đóng góp, cống hiến cho sự nghiệp giáo dục của tỉnh nhà lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc sự nghiệp GD-ĐT ngày càng gặt hái được nhiều thành công, góp phần vào sự nghiệp phát triển chung của tỉnh.

Với vai trò là trung tâm GD-ĐT lớn thứ ba của cả nước, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện có 9 trường đại học và hơn 20 trường cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, với quy mô đào tạo, cơ cấu ngành nghề đa dạng, đáp ứng nhu cầu của người học, phù hợp với cơ chế thị trường lao động. Hàng năm, khối các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp trên địa bàn đào tạo được gần 140.000 người thuộc các hệ đại học, sau đại học, cao đẳng nghề, đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ phát triển KT-XH của tỉnh và góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh trong vùng...