Hoàn thiện cơ chế đặc thù để tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo

Ngày 20-11, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, thảo luận về các nội dung: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường.

Thảo luận Dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Nguyễn Thị Huế (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) nhấn mạnh, yêu cầu xây dựng một hệ thống chính sách đồng bộ, có tính khả thi cao nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh hội nhập và chuyển đổi số.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Huế, dự thảo Nghị quyết hiện còn thiếu các quy định cụ thể về chính sách thúc đẩy học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập - một trong những nội dung trọng tâm được xác định tại Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị.

Cần bổ sung cơ chế khuyến khích người dân tham gia học tập thường xuyên, liên tục thông qua việc mở rộng mạng lưới học tập cộng đồng và xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp. Kinh nghiệm từ một số quốc gia cho thấy mô hình tài khoản học tập cá nhân, tín chỉ đào tạo lại và các cơ chế hỗ trợ tài chính cho người học đã phát huy hiệu quả trong việc thúc đẩy tinh thần học tập suốt đời, góp phần tạo ra nguồn nhân lực linh hoạt và có khả năng thích ứng cao. Đây là những bài học mà Việt Nam có thể nghiên cứu để vận dụng phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Đại biểu Nguyễn Thị Huế tham gia thảo luận Dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển giáo dục và đào tạo.

Liên quan đến nội dung bảo đảm công bằng trong giáo dục, đại biểu Nguyễn Thị Huế nhấn mạnh sự cần thiết phải có chính sách đặc thù cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số - nơi điều kiện kinh tế, cơ sở vật chất và khả năng tiếp cận công nghệ còn nhiều hạn chế. Nếu chỉ áp dụng các chính sách đại trà, các địa phương này khó có thể thu hẹp khoảng cách với vùng thuận lợi.

Do đó, Nhà nước cần ưu tiên đầu tư hạ tầng trường lớp, tăng cường hỗ trợ học sinh nội trú, bán trú, cải thiện chế độ cho giáo viên và đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm bảo đảm mọi học sinh đều được tiếp cận học liệu điện tử và các hình thức học tập hiện đại. Nội dung này cần được triển khai đồng bộ và gắn kết với các chương trình đang thực hiện như “Sóng và Máy tính cho em”.

Về chuyển đổi số trong giáo dục, đại biểu Nguyễn Thị Huế cho rằng các quy định trong dự thảo vẫn còn ở mức khái quát, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra và đề nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu triển khai mô hình thí điểm về nền tảng giáo dục thông minh, kết hợp giữa Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp, trong đó chú trọng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy - học và quản trị nhà trường. Việc triển khai cần bảo đảm sự phù hợp với văn hóa, pháp luật Việt Nam và đi kèm với cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Đại biểu Nguyễn Thị Huế đề xuất nghiên cứu thí điểm mô hình đại học số, cho phép chia sẻ học liệu, phòng thí nghiệm vật lý và phòng thí nghiệm ảo giữa các trường nhằm hình thành hệ sinh thái giáo dục đại học mở và kết nối hiệu quả hơn.

Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên tham dự tại Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Huế nhấn mạnh yêu cầu xây dựng cơ chế đặc thù để tiếp nhận, chuyển giao và đặt hàng các chương trình đào tạo nghề chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ lõi, bao gồm bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo. Để đáp ứng nhu cầu nhân lực cấp thiết của các ngành này, cần ban hành các chính sách hỗ trợ học bổng, ưu tiên tuyển sinh và tạo điều kiện để người học tiếp cận chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế.

Đại biểu Nguyễn Thị Huế khẳng định, việc ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù và mang tính đột phá trong phát triển giáo dục là yêu cầu tất yếu, góp phần tạo nền tảng cho đất nước phát triển nhanh và bền vững. Khi hệ thống chính sách được hoàn thiện và triển khai đồng bộ, giáo dục sẽ thực sự trở thành động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.