Những thắng lợi bước đầu của cuộc vận động dân chủ do Đảng lãnh đạo

Cuối năm 1938, tại Thái Nguyên, Thực dân Pháp và tay sai lại ráo riết bắt phu, nhằm hoàn thành tuyến đường chiến lược 1B. Phát huy thắng lợi đầu năm 1938, Chi bộ Võ Nhai phát động cuộc đấu tranh mới mạnh mẽ và quyết liệt hơn, đòi tăng tiền lương, không bắt phu trong ngày mùa, không được đánh đập dân phu.

Khoảng 300 dân phu mang theo cuốc, xẻng tổ chức một cuộc biểu tình tới châu lỵ đấu tranh, cử đại biểu mang kiến nghị về Hà Nội gặp thanh tra lao động của chính quyền thực dân, tố cáo tội ác về tệ tham nhũng của quan chức địa phương, đồng thời tổ chức lãn công toàn công trường.

Cuộc đấu tranh của nhân dân Võ Nhai đã bị tri châu Vi Văn Méo điều lính đàn áp và bắt giam một số người. Không khuất phục, đoàn biểu tình ở châu lỵ vây chặt công đường. Nhà cầm quyền Pháp phải bãi bỏ lệnh bắt phu ngày mùa, cấm đánh đập dân phu. Viên tri châu Võ Nhai Vi Văn Méo phải đổi đi nơi khác.

Tuy chưa đạt được yêu cầu chống bắt phu làm đường, nhưng cuộc đấu tranh của nhân dân Võ Nhai có ảnh hường rất lớn đối với phong trào cách mạng ở địa phương.

Qua đấu tranh, cán bộ, đảng viên và quần chúng được rèn luyện về nhiều mặt, ý thức đoàn kết đấu tranh giữa các dân tộc được tăng cường. Kết quả cuộc đấu tranh đã cổ vũ hàng trăm nông dân, tá điền ở Định Hóa, Đồng Hỷ, Phổ Yên đứng lên chống thụ phu, phản đối chính sách thuế khóa vô lý của chính quyền thực dân và phong kiến.

Tranh thủ điều kiện thuận lợi của phong trào đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, các cơ sở đảng ở Thái Nguyên đã đẩy mạnh vận động tổ chức quần chúng vào các hội Tương tế, Ái hữu, nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong sinh hoạt hàng ngày.

Phong trào học văn hóa, các cuộc vận động lấy chữ ký đòi ân xá chính trị phạm, mua và đọc báo công khai của Đảng… phát  triển rầm rộ. Các huyện: Võ Nhai, Định Hóa, Đại Từ đã thành lập được hàng chục tổ mua và đọc sách, báo, thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia. Qua đó, đường lối, chủ trương của Đảng được tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng.

Đông đảo quần chúng biết đến Đảng Cộng sản Đông Dương, được giác ngộ cách mạng thông qua các tổ chức này. Hội Truyền bá quốc ngữ hoạt động rộng rãi ở tỉnh lỵ Thái Nguyên và nhiều huyện trong tỉnh cũng đã thu hút được đông đảo tầng lớp nhân dân. Cuộc vận động dân chủ do các cơ sở đảng và đảng viên ở Thái Nguyên lãnh đạo đã giành được những thắng lợi bước đầu. Chính quyền thực dân phải thực hiện một số cải cách trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, chức sắc các làng cũng giảm bớt hống hách, ức hiếp nhân dân.