Năm 1959, nghe theo tiếng gọi của Đảng, hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ quân đội nhân dân và nam, nữ thanh niên từ khắp mọi miền Tổ quốc đã tụ hội về Thái Nguyên xây dựng “Khu Công nghiệp Gang thép đầu tiên” của nước nhà. Sau hơn 3 năm kể từ ngày khởi công, với tinh thần lao động cần cù, dũng cảm, sáng tạo, không quản ngại khó khăn, gian khổ đến ngày 29/11/1963, vào lúc 8 giờ 30 phút, mẻ gang đầu tiên của Lò cao số 1 đã ra lò và ngày 29/11 hàng năm đã trở thành Ngày truyền thống của đội ngũ công nhân Gang thép Thái Nguyên.
Công ty cổ phần (CP) Gang thép Thái Nguyên (tiền thân là Khu Gang thép Thái Nguyên) được Hội đồng Chính phủ (nay là Chính phủ) ra Quyết định thành lập ngày 04/6/1959, một trong những công trình trọng điểm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ XIV của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá II (tháng 01/1958), nhằm xây dựng nền tảng vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội.
Ngày 02/9/1960, công trường chính thức làm Lễ khởi công đổ bê tông móng lót Lò cao số 1 mở đầu xây dựng các hạng mục công trình của Khu Gang thép.
Ngày 21/6/1962 Bộ Công nghiệp nặng ra Quyết định số 361-BCN-Ng/KH2 thành lập Công ty Gang thép Thái Nguyên.
.jpg)
Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Lò cao (01/01/1964). Ảnh: TL
Ngay từ những ngày đầu mới thành lập (giai đoạn từ năm 1959- 1963), mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng Công ty luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là vinh dự được đón Bác Hồ ba lần về thăm. Lần thứ ba cũng là lần cuối cùng Bác về thăm Khu Gang thép vào ngày 01/01/1964, Bác đã dạy đội ngũ cán bộ, công nhân Khu Gang thép “Để làm ra gang thép tốt thì người công nhân và cán bộ phải tôi luyện tinh thần cách mạng, lập trường giai cấp và ý thức làm chủ cho cứng rắn như thép, như gang; nhất là cán bộ, đảng viên và đoàn viên phải làm như thế”.
Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lớp lớp các thế hệ công nhân, cán bộ, đảng viên và đoàn viên thanh niên Gang thép Thái Nguyên luôn khắc sâu và làm theo lời dạy của Người, đã vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ trong quá trình xây dựng, phát triển Công ty và cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau này.
Giai đoạn từ năm 1964-1975, là giai đoạn vừa sản xuất vừa chiến đấu. Do đúng vào thời điểm các công trình trọng điểm được triển khai thi công dồn dập, nhiều công trình ở giai đoạn sắp hoàn thành thì ngày 05/8/1964, giặc Mỹ bất ngờ tấn công, mở đầu cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc. Để chủ động đối phó với tình hình, hạn chế thiệt hại về người và tài sản, thực hiện quyết định Trung ương Đảng và Chính phủ, Công ty đã tạm ngừng xây dựng một số công trình trọng điểm, sơ tán thiết bị và xây dựng cơ sở chiến đấu chống chiến tranh phá hoại, đồng thời động viên 13.000 cán bộ, công nhân lên đường nhận nhiệm vụ ở các ngành, các vùng, miền ở tuyến lửa. Chính trong giai đoạn này đã xuất hiện những câu khẩu hiệu hành động nổi tiếng như: “Khi Tổ quốc cần, sẵn sàng đổi máu lấy thép”; “Lao động quên mình vì sự nghiệp Gang thép của Tổ quốc”…
Với tinh thần “bám máy, bám lò, coi vị trí sản xuất là vị trí chiến đấu”, cán bộ công nhân Công ty Gang thép Thái Nguyên đã dũng cảm chiến đấu ngoan cường đánh trả máy bay giặc Mỹ, bám trụ sản xuất dưới mưa bom bão đạn để dòng gang, dòng thép vẫn rực rỡ ra lò…
Đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh kiểm tra công trường Dự án Giai đoạn II.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, cả nước đi lên Chủ nghĩa xã hội, Công ty cũng bước sang một giai đoạn mới. Trong giai đoạn này (1976- 1985), Khu Gang thép lại hừng hực khí thế tiến công, bắt tay vào khắc phục hậu quả do chiến tranh để lại, khôi phục và phát triển sản xuất. Bằng trí tuệ và bản lĩnh kiên cường, lao động đầy sáng tạo của cán bộ, công nhân viên, các sản phẩm thép của Công ty đã toả đi khắp mọi miền Tổ quốc và có mặt trong các công trình trọng điểm của đất nước, như: Thuỷ điện Hoà Bình; thủy điện Yali; đường dây tải điện 500KV Bắc Nam; cầu Thăng Long; cầu Chương Dương... Đặc biệt, trong giai đoạn từ năm 1986-2005, thực hiện Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, Công ty Gang thép Thái Nguyên đã từng bước và nhanh chóng tiếp cận, vận dụng sáng tạo cơ chế quản lý mới. Tập trung đổi mới công nghệ, thiết bị theo hướng hiện đại, phát huy nội lực, đổi mới phát triển nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh (SXKD), đa dạng hoá sản xuất và sản phẩm, cải tiến quản lý, mở rộng thị trường.
Đặc biệt, được sự quan tâm giúp đỡ của Chính phủ 2 nước Việt Nam và Trung Quốc, Công ty đã triển khai thực hiện thành công Dự án Đầu tư cải tạo và mở rộng sản xuất giai đoạn I với tổng vốn đầu tư 695 tỷ đồng, nhằm khai thác tài nguyên trong nước; sử dụng 50 - 60% gang lỏng vào luyện thép, nâng năng lực sản xuất phôi của Nhà máy Luyện thép Lưu Xá lên trên 24 vạn tấn/năm; xây dựng Nhà máy Cán thép Thái Nguyên và đầu tư chiều sâu để nâng công suất tại một số đơn vị thành viên.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ về cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, từ ngày 01/7/2009, Công ty chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 1.840 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước chiếm 65%. Qua gần 10 năm thực hiện SXKD theo mô hình quản lý mới, Công ty đã chuyển đổi và thích ứng nhanh với cơ chế quản lý mới, đồng thời năng động, chủ động và quyết liệt trong điều hành sản xuất; tăng cường công tác quản trị Công ty, xây dựng các quy chế, quy định phát triển sản xuất; chủ động bồi dưỡng đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ được giao...
Dây chuyền sản xuất thép cán.
Nếu như năm 2010, Công ty mới đạt giá trị sản xuất công nghiệp (giá thực tế) 8.244 tỷ đồng; thép cán sản xuất đạt 592.861 tấn; tổng doanh thu đạt 8.362 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước 302 tỷ đồng; bảo đảm việc làm cho trên 6.000 lao động với mức thu nhập bình quân trên 6 triệu đồng/tháng..., thì đến năm 2017, giá trị sản xuất công nghiệp (giá thực tế) đã đạt trên 9.000 tỷ đồng; sản xuất và tiêu thụ trên 746.000 tấn thép cán các loại; tổng doanh thu đạt trên 8.930 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước 376 tỷ đồng; bảo đảm việc làm ổn định cho 4.670 lao động với mức lương bình quân đạt 8,4 triệu đồng/người/tháng, đồng thời giữ vững sản lượng tiêu thụ 10% thị phần thép trong cả nước...
Dù còn gặp nhiều khó khăn trong SXKD nhưng ước tính đến hết tháng 11 năm 2018, Công ty đã sản xuất và tiêu thụ trên 721.000 tấn thép cán các loại; tổng doanh thu đạt trên 11.800 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước trên 179 tỷ đồng; bảo đảm việc làm ổn định cho 4.422 lao động với mức lương bình quân đạt trên 8,3 triệu đồng/người/tháng... Sản phẩm thép TISCO đã được lựa chọn và sử dụng vào hầu hết các công trình trọng điểm Quốc gia và thâm nhập vào các thị trường Quốc tế như Canada, Singapore, Indonesia, Lào, Campuchia...
Ghi nhận sự nỗ lực phấn đấu liên tục trong 55 năm qua, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên và các tổ chức đảng, đoàn thể, cá nhân trong Công ty đã được Đảng và Nhà nước phong tặng nhiều phần thưởng cao quý: Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân (tập thể và cá nhân); 3 Huân chương Độc lập (hạng Nhất, Nhì, Ba); hàng chục Huân chương Lao động (hạng Nhất, Nhì, Ba); 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Nhì, Ba); Huân chương Chiến công hạng Ba cùng nhiều phần thưởng cao quý khác...
Phát huy truyền thống đoàn kết, lao động cần cù, dũng cảm, sáng tạo qua 55 năm xây dựng và phát triển, với quyết tâm phấn đấu hoàn thành kế hoạch năm 2018, chuẩn bị thật tốt về mọi mặt, sẵn sàng bước vào thực hiện kế hoạch năm 2019 và sớm đưa Dự án Đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II vào sản xuất… Công ty đã đề ra một số giải pháp, trong đó tăng cường công tác quản trị doanh nghiệp; chủ động bồi dưỡng, đào tạo, nâng cao trình độ đội ngũ; tiếp tục đầu tư chiều sâu thiết bị công nghệ; giữ vững uy tín thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh thép TISCO trên thị trường, góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn và thực hiện thành công sự nghiệp CNH - HĐH đất nước./.
