Sản xuất chè ở làng nghề Đông Thắng

Chiếm gần một nửa diện tích trồng chè của toàn xã Bình Long (Võ Nhai), Làng nghề chè Đông Thắng mỗi năm sản xuất trên 90 tấn chè búp khô, đạt giá trị trên 16 tỷ đồng. Nhờ cây chè, hàng chục hộ dân trong xóm đã vươn lên có kinh tế khá giả.

Bà con Làng nghề chè Đông Thắng chia sẻ kinh nghiệm sản xuất chè hữu cơ.

Làng nghề chè Đông Thắng (tên gọi cũ là làng Chiến Thắng) là làng nghề chè đầu tiên của huyện Võ Nhai được UBND tỉnh công nhận (năm 2011).

Ông Phạm Văn Tiến, Trưởng xóm kiêm Trưởng Làng nghề chè Đông Thắng, chia sẻ: Cây chè đã được trồng tại xóm Đông Thắng từ hơn 40 năm trước, nhưng phải đến giai đoạn 2015-2018 mới được người dân quan tâm, mở rộng diện tích. Năm 2011, khi được công nhận là làng nghề, ở Đông Thắng mới có trên 10ha chè nhưng đến hết năm 2018, diện tích trồng chè toàn xóm đạt trên 35ha, chiếm gần 1/2 diện tích chè của xã Bình Long. Do quỹ đất hạn hẹp, từ năm 2018 đến nay, người dân không tiếp tục mở rộng diện tích trồng chè mà tập trung đầu tư chăm sóc, cải tạo quy trình, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm chè địa phương.

Nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước, những năm gần đây, người dân Làng nghề chè Đông Thắng đã đẩy mạnh trồng mới và trồng thay thế cây chè trung du bằng các giống chè cành, như: Kim Tuyên, TBR777, LDP1… cho năng suất, chất lượng và giá trị cao hơn. Đồng thời, bước đầu nhân rộng diện tích trồng chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện nay, phần đa diện tích chè của xóm Đông Thắng được trồng bằng những giống chè giá trị cao và đã có trên 7ha được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Người dân Làng nghề chè Đông Thắng đã ứng dụng nhiều máy móc hiện đại để sản xuất, chế biến chè.

Việc chuyển đổi sang trồng chè lai đã giúp giá trị chè thương phẩm của xóm Đông Thắng được nâng lên đáng kể. Nếu như những năm 2015-2017, bà con làm chè Đông Thắng chỉ bán được với giá trung bình 120-150 nghìn đồng/kg chè búp khô, thì hiện nay, giá bán sản phẩm đã ổn định ở mức 180-200 nghìn đồng/kg.

Từ nghề chè, hàng chục hộ gia đình trong xóm đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Hiện nay, Đông Thắng không có gia đình sản xuất chè thuộc diện hộ nghèo. Ông Vũ Quang Bình - một trong những hộ phát triển cây chè hiệu quả ở xóm, nói: Riêng từ 1 mẫu đất trồng chè lai, mỗi năm gia đình tôi có thể sản xuất được gần 1 tấn chè khô, thu về 140 triệu đồng lợi nhuận.

Xóm Đông Thắng hiện có khoảng 70 hộ làm chè, chiếm trên 60% tổng số hộ trong xóm, với gần 150 lao động tham gia sản xuất chè theo mô hình kinh tế hộ. Với sản lượng khoảng 2,6 tấn chè búp khô/ha/năm, sau khi trừ chi phí, tính trung bình mỗi người làm chè ở Đông Thắng có thu nhập gần 7 triệu đồng/người/tháng.

Cá biệt, có những hộ làm chè theo phương pháp hữu cơ cho chè thành phẩm chất lượng cao, với giá tiêu thụ cao hơn 50%-100% so với sản phẩm thông thường.

Trong đó, ông Nguyễn Văn Thủy là hộ tiên phong phát triển cây chè theo hướng này. Được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, năm 2019, ông Thủy đầu tư trên 100 triệu đồng làm hệ thống tưới chè tự động. Đồng thời thay đổi quy trình sản xuất, sử dụng toàn bộ phân chuồng hữu cơ đã được xử lý vi sinh và các chế phẩm sinh học cho trên 1ha diện tích chè của gia đình.

Thành phẩm chè hữu cơ của gia đình ông Thủy được đánh giá không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, cũng như dư lượng chất kích thích sinh trưởng, mà vẫn đảm bảo được chất lượng. Với mỗi kg chè hữu cơ thành phẩm, ông Thủy có thể xuất bán với giá từ 300-400 nghìn đồng/kg, thay vì 200 nghìn đồng/kg như sản phẩm thông thường.

Với hướng đi hiệu quả của ông Thuỷ, hiện, một số hộ ở Làng nghề chè Đông Thắng đã bước đầu chuyển đổi và vận dụng quy trình sản xuất chè hữu cơ trên một số diện tích. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quang Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Long, cho biết: Chúng tôi xác định chè là cây thế mạnh, mũi nhọn của Làng nghề chè Đông Thắng và định hướng bà con phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch sinh thái. Đồng thời, xã định hướng người dân chuyển đổi phương pháp sản xuất theo hướng hữu cơ để tạo ra sản phẩm có chất lượng, giá trị kinh tế cao, đồng thời bảo vệ sức khỏe của bà con nông dân và người tiêu dùng...