Kinh doanh vàng gặp khó, doanh thu sụt giảm

Khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng hiện nay là chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa với cơ quan chức năng. Người bán phải khai thông tin cá nhân, kê khai chi tiết loại đồ trang sức để DN xuất hóa đơn… Những lý do này đang làm hạn chế sức mua và bán, khiến thị trường ảm đạm.

Hoạt động tại Công ty Vàng bạc đá quý Quý Tùng, TP. Thái Nguyên.

Ông Lý Văn Đạt, chủ DN vàng bạc Sinh Đạt, ở thị trấn Đình Cả (Võ Nhai), cho biết: Theo quy định của Nhà nước, từ ngày 15/12/2022, ngành Thuế đã chính thức triển khai giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế đối với lĩnh vực bán lẻ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, với huyện nghèo ở vùng cao thì việc tạo thói quen cho người bán vàng kê khai xác thực đầy đủ thông tin cá nhân là rất khó. Năm 2022 về trước, mỗi năm, DN nộp ngân sách nhà nước từ 30-40 triệu đồng, nay chỉ duy trì bình quân trên 10 triệu đồng/năm. Từ đầu năm đến nay, có tháng, DN chỉ nộp ngân sách chưa đến 1 triệu đồng. DN cũng cắt giảm 2 lao động và có thời điểm đóng cửa cả chục ngày vì không có giao dịch.

Với lĩnh vực gia công vàng bạc, có một số trường hợp người mua hàng gia công, dịch vụ gia công là cá nhân, không lấy hóa đơn, dẫn đến việc khó khăn cho cơ quan Thuế trong việc kiểm soát giao dịch và khó cho cả DN. Việc mua vàng lẻ của người dân mang đến bán, họ ngại không cung cấp thông tin cá nhân, vì nhiều lý do, bản thân họ không muốn công khai lượng vàng mà mình bán.

Bên cạnh đó, những thông tin sẽ cấm mua, bán vàng bằng tiền mặt đang được cơ quan chức năng đề xuất đã ảnh hưởng đến hoạt động mua và bán ra vàng trang sức của DN. Nhiều khách hàng là người già, ở vùng nông thôn, thường không hiểu biết về công nghệ, không có điện thoại thông minh để thanh toán bằng chuyển khoản, mà họ chỉ mua, bán 0,5 đến một chỉ vàng, nên việc cấm dùng tiền mặt là rất khó.

Ông Lý Văn Đạt cho biết thêm: Chúng tôi là DN tư nhân, chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể sang DN theo yêu cầu của quản lý nhà nước. Do đó, tài sản, hàng hóa, vốn kinh doanh còn chưa rõ ràng. Ví dụ, số vàng của gia đình từ nhiều đời để lại được đưa vào kinh doanh mà không ghi trong vốn khi đăng ký thành lập DN và cũng không kê khai. Hoặc như vàng mua từ nhiều người dân, nấu chung thành một cục, nên không thể xác minh nguồn gốc… Chính vì vậy, theo tôi nên cho phép tự kê khai lại hàng hóa tồn kho theo một thời điểm mà Nhà nước quy định. Bảng kê khai này là căn cứ để xác định nguồn gốc vàng hiện có. Như vậy sẽ tháo gỡ được khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý số vàng không chứng minh được nguồn gốc.

Chia sẻ về khó khăn trong kinh doanh, ông Nguyễn Quý Tùng, Giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Quý Tùng (TP. Thái Nguyên), cho rằng: Nếu không có các cơ chế quản lý phù hợp thì hoạt động kinh doanh lĩnh vực này sẽ dần thu hẹp và sụt giảm đáng kể nguồn thu ngân sách nhà nước. Trên thực tế, do tập quán, nhu cầu trong xã hội vẫn cần các giao dịch vàng. Cho dù là đồ trang sức nhỏ như bông tai nhưng cần phải xác minh thông tin người bán là khó và kéo dài thời gian giao dịch cho mỗi mã hàng. Về khâu kiểm soát an ninh thì DN vẫn theo dõi hằng ngày trên camera, nên xác định rõ hình ảnh, thời gian, lượng vàng bán và tiền xuất ra trong từng giao dịch.

Một khó khăn nữa, theo ông Nguyễn Quý Tùng, là DN không được phép giao dịch vàng miếng (SJC), trong khi nhu cầu thực tế lại luôn phát sinh. Không ít khách du lịch do nhu cầu đột xuất đã đến cửa hàng bán lẻ vàng miếng (SJC) nhưng không thực hiện được. Những hạn chế này ảnh hưởng nhiều đến hoạt động kinh doanh của DN. Nếu như cách đây 2 năm, DN nộp ngân sách nhà nước từ hoạt động kinh doanh vàng bạc mỗi tháng trung bình khoảng 130 triệu đồng, thì nay chỉ ở mức 80-100 triệu đồng/tháng. Lượng khách và các giao dịch cũng theo đó giảm trên 40% so với năm 2023.

Có thể nói, bên cạnh những vấn đề quản lý mang tính vĩ mô thì những phát sinh từ thực tế của các DN kinh doanh vàng trên địa bàn tỉnh đang cần được cơ quan chức năng đồng hành tìm giải pháp tháo gỡ, để thị trường vàng hoạt động ngày càng minh bạch, lành mạnh. Đồng thời góp phần thúc đẩy thị trường phát triển và khai thác hiệu quả nguồn thu cho ngân sách nhà nước...