Hiệu ứng hai chiều từ cơ giới hóa nông nghiệp

Khoảng 5 năm trở lại đây, nhờ đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, đưa các loại máy móc, thiết bị vào sản xuất nông nghiệp, bà con nông dân trong tỉnh Thái Nguyên đã đạt được những kết quả tích cực. Đến nay, tỷ lệ cơ giới hóa khâu làm đất trồng cây hàng năm của bà con đạt khoảng 92%, khâu thu hoạch lúa đạt gần 80%, khâu vận chuyển đạt 100%, khâu tưới nước chủ động ước đạt trên 95%...

Hiện nay, tỷ lệ cơ giới hóa khâu làm đất cây hàng năm của người dân Thái Nguyên đạt khoảng 92%.

3 năm trước, gia đình bà Hà Thị Định (ở xóm Tiền Phong, xã Khe Mo, Đồng Hỷ) bỏ ra hơn 3 triệu đồng để đầu tư giàn phun tưới cho vườn chè của mình.

Bà Định chia sẻ: Trước đây, tôi phải cầm ống lên đồi phun tưới cho chè. Trong những ngày mùa Đông giá rét, việc tưới chè rất vất vả, mỗi sào chè phải tưới mất cả giờ đồng hồ mới xong. Giờ thì chỉ cần bật công tắc điện là nước lan tỏa khắp vườn, cây chè được tưới đều, đủ nước, quanh năm trổ búp, đạt năng suất, chất lượng sản phẩm cao hơn, giá bán vì thế cũng tăng lên (trước đây, mỗi năm gia đình chỉ thu 6 lứa chè thì nay đã tăng lên 7-8 lứa, giá bán cũng tăng từ 160 nghìn đồng/kg lên 250-300 nghìn đồng/kg chè búp khô).

Với mong muốn giảm công lao động, gia đình ông Hồng Văn Dình (ở bản người Mông Mỏ Ba, xã Tân Long, Đồng Hỷ) cũng đã mạnh dạn đầu tư mua máy làm đất trị giá gần 10 triệu đồng.

Ông Dình cho biết: Số tiền mua máy không quá lớn, lại giúp mình đỡ vất vả hơn khi làm đất cấy lúa, trồng ngô, rau. Trước đây, khi dùng sức bò kéo cày, mỗi vụ cấy lúa gia đình mình phải mất vài ngày để làm đất. Giờ thì chỉ cần 1-2 ngày là cày xong cả mẫu ruộng…

Từ thực tế có thể thấy, việc đầu tư máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp không quá tốn kém nhưng hiệu quả đạt được không hề nhỏ. Theo đó, việc áp dụng biện pháp tưới nước phun mưa đối với cây chè, rau và hoa màu góp phần đáng kể trong việc nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng và tiết kiệm nguồn nước. Việc đưa máy móc vào làm đất tiết kiệm được chi phí, thời gian cho bà con nông dân.

Với những hiệu ứng tích cực như vậy, việc cơ giới hóa trong sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến, bảo quản nông sản đã và đang được đẩy mạnh trên địa bàn tỉnh.

Ở nhiều địa phương trong tỉnh, cơ giới hóa nông nghiệp khá phổ biến khi bà con sử dụng máy kéo, xe tải, máy gặt đập, các công cụ nông nghiệp, phương tiện bay không người lái cùng máy vi tính và hình ảnh vệ tinh phục vụ sản xuất, từ đó góp phần quan trọng nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi…

Theo ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh, cơ giới hóa nông nghiệp là một phần tiến hóa của công nghệ trong tự động hóa nông nghiệp, từ công cụ tay đến cơ giới hóa động cơ, số hóa và cuối cùng là robot với trị tuệ nhân tạo (AI). Tại Thái Nguyên, các tiến bộ này ngày càng được người dân ứng dụng nhiều hơn, góp phần cải thiện năng suất, quản lý cây trồng, chăn nuôi, nuôi trồng thủ sản và nông nghiệp. Đặc biệt là cải thiện điều kiện làm việc, gia tăng thu nhập, giảm công lao động và tạo cơ hội kinh doanh nông thôn mới.

Hiện nay, cơ giới hóa trong khâu thu hoạch lúa trên địa bàn tỉnh đã đạt khoảng 80%.

Cơ giới hóa nông nghiệp đã góp phần vào quá trình đô thị hóa và phát triển nền kinh tế công nghiệp của tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay, chính sách khuyến khích phát triển công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn tỉnh vẫn còn hạn chế, nhất là công nghiệp hỗ trợ cho máy động lực, máy canh tác phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Cùng với đó, kết cấu hạ tầng kỹ thuật chưa phù hợp (giao thông nội đồng, quy mô đồng ruộng phân tán; hệ thống tưới tiêu thiếu đồng bộ) để áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất nông nghiệp. Chất lượng máy móc, thiết bị nông nghiệp chưa được kiểm soát chặt chẽ; người sử dụng máy, thiết bị nông nghiệp chưa được đào tạo và huấn luyện an toàn vệ sinh lao động; công nghệ và thiết bị chế biến, bảo quản nông sản chưa được hiện đại…

Do đó, để đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, thời gian tới, các cấp, ngành chức năng cần có sự hỗ trợ phù hợp hơn. Ông Hồng Văn Dình nói: Hiện nay, ở các vùng khó khăn, người dân chưa có nhiều điều kiện để mua máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, chúng mình mong Nhà nước có sự hỗ trợ về kinh phí nhiều hơn nữa cho người dân.

Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ và tổ chức sản xuất nông nghiệp phù hợp với máy móc, thiết bị cơ giới hóa. Đặc biệt là đẩy mạnh nghiên cứu khoa học công nghệ và chuyển giao máy sản xuất nông nghiệp. Đồng thời tạo mối liên kết giữa cơ quan nghiên cứu với doanh nghiệp và tăng cường đầu tư, xã hội hóa hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ trong sản xuất nông lâm nghiệp và thuỷ sản theo hướng kết hợp nghiên cứu cơ bản với nghiên cứu ứng dụng.

Khuyến khích các doanh nghiệp tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ sản xuất chế biến sâu, đa dạng hóa các sản phẩm có thế mạnh của tỉnh. Quan tâm phát triển công nghiệp chế tạo máy móc, thiết bị, công nghệ trong nước sản xuất và công nghiệp hỗ trợ cho cơ giới hóa nông nghiệp…