Kiểm sát án hành chính: Kịp thời làm rõ tình tiết hồ sơ vụ án

Luật Tố tụng hành chính có hiệu lực từ ngày 1-7-2016 với nhiều điểm mới, nhất là thẩm quyền giải quyết vụ án hành chính của tòa án cấp tỉnh được mở rộng. Thực hiện Luật, Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Tòa án Nhân dân tỉnh làm rõ nhiều tình tiết thông qua việc kiểm sát kỹ hồ sơ vụ án, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Tháng 8 vừa qua, Viện KSND tỉnh tiếp nhận hồ sơ một vụ án hành chính. Nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Hằng trú tại tổ 4, phường Đồng Quang (T.P Thái Nguyên), khởi kiện UBND T.P Thái Nguyên và Sở Tài Nguyên - Môi trường.

Lý do là năm 2012, bà Hằng có mua thửa đất số 35, 37, tờ bản đồ số 30, phường Thịnh Đán (T.P Thái Nguyên) của ông Dương Ngọc Hà; giao dịch thực hiện tại Văn phòng công chứng Trung Thành. Tuy nhiên sau đó, ông Hà kê khai, tiếp tục được cấp quyền sử dụng đất lại và thực hiện chuyển nhượng 2 thửa đất nói trên vào năm 2017 cho ông Phạm Quốc Vương. Bà Hằng đề nghị xem xét việc cấp giấy chứng nhận lần 2 cho ông Dương Ngọc Hà.

Trong quá trình kiểm sát hồ sơ, kiểm sát viên đã phối hợp với các đơn vị liên quan làm rõ các tình tiết. Tại phiên tòa sơ thẩm, kiểm sát viên đã hỏi kỹ đương sự; yêu cầu tòa án thận trọng trong xem xét thời hiệu khởi kiện. Trên cơ sở đề nghị của kiểm sát viên, hội đồng xét xử đã quyết định tạm ngừng phiên tòa để thu thập bổ sung tài liệu, để giải quyết vụ án đúng quy định.

Đây là một trong số rất nhiều vụ án hành chính, kiểm sát viên đã nghiên cứu, xem xét kỹ hồ sơ, kịp thời phát hiện và làm rõ những tình tiết liên quan của người khởi kiện và người bị kiện.

Theo thống kê, trong năm 2020, Viện KSND và Tòa án nhân dân tỉnh đã thụ lý 73 vụ án hành chính, phối hợp giải quyết 36 vụ. Trong năm 2021, số lượng án hành chính có chiều hướng gia tăng, với 48 vụ đã thụ lý trong 6 tháng đầu năm.

Các vụ việc chủ yếu liên quan đến các quyết định thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, tranh chấp về kinh doanh, thương mại… Ông Đỗ Quang Chung, Phó Trưởng Phòng Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật (phòng 10), Viện KSND tỉnh cho biết: Để nâng cao hiệu quả kiểm sát, giải quyết vụ án hành chính, các kiểm sát viên trong phòng luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao; ngay sau khi nhận hồ sơ phải chủ động nghiên cứu nội dung và trao đổi với thẩm phán được phân công vụ án. Trên cơ sở đó kịp thời tổng hợp, đánh giá, yêu cầu tòa án xác minh, thu thập chứng cứ cần thiết cho quá trình giải quyết vụ án.

Liên quan đến kiểm sát án hành chính, một điểm nhấn đáng chú ý là năm 2020, Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp tỉnh triển khai chuyên đề về giải pháp hạn chế các quyết định hành chính bị kiện, bị tòa án xét xử hủy do ban hành trái pháp luật.

Trong đó nêu rõ một số vi phạm trong việc ban hành quyết định hành chính bị kiện, bị tòa xét xử hủy như: Vi phạm thẩm quyền ban hành; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái quy định; vi phạm giải quyết tranh chấp đất đai, thu hồi đất; xác định không đúng người có quyền khiếu nại… cùng với đó là giải pháp cụ thể để khắc phục.

Ngoài ra, Viện KSND hai cấp của tỉnh cũng thường xuyên tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm để giúp kiểm sát viên có thêm kinh nghiệm chuẩn bị hồ sơ, kỹ năng tranh luận và xử lý tình huống phát sinh. Điều này góp phần nâng cao chất lượng kiểm sát nói chung, trong đó có kiểm sát các vụ án hành chính theo đúng quy định pháp luật.