Giúp người dân tiếp cận trợ giúp pháp lý tại tòa án

Nhằm cụ thể hóa Chương trình phối hợp giữa Bộ Tư pháp và Tòa án Nhân dân (TAND) Tối cao về người thực hiện trợ giúp pháp lý (TGPL) trực tại TAND, từ cuối năm 2022, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) đã cử cán bộ đến trực tại TAND tỉnh và TAND TP. Thái Nguyên để thực hiện TGPL miễn phí cho các đối tượng chính sách theo quy định của Nhà nước. Sau một năm phối hợp thực hiện, Chương trình đã được khẳng định hiệu quả bước đầu, nhiều đối tượng chính sách được tiếp cận TGPL tại tòa án.

Khẳng định vai trò trợ giúp pháp lý khi tham gia tố tụng

Trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh thực hiện việc tư vấn, hướng dẫn cho người dân về một số nội dung tại phòng trực được bố trí ở TAND TP. Thái Nguyên.

Sau khi kế hoạch phối hợp được hai bên nhất trí và thông qua ký thực hiện, TAND tỉnh và TAND TP. Thái Nguyên đã bố trí địa điểm, phòng làm việc cho cán bộ TGPL trực trực tiếp tại tòa án. Phòng trực được bố trí thuận tiện, dễ nhìn cho người dân khi đến tòa án. Trung tâm TGPL đã cung cấp các mẫu biểu, đơn yêu cầu TGPL, tờ thông tin, bảng thông tin về TGPL cũng như sổ theo dõi trực, danh sách, địa chỉ, số điện thoại của người thực hiện TGPL.

Theo kế hạch phối hợp, Trung tâm TGPL cử người trực tại trụ sở TAND tỉnh và TP. Thái Nguyên vào sáng thứ Hai và sáng thứ Tư hằng tuần. Hằng tháng, Trung tâm có công văn gửi danh sách người trực người hỗ trợ trực cho TAND trước ngày bắt đầu trực ít nhất 5 ngày làm việc. Việc phân công người trực được giao cho Phòng Nghiệp vụ theo dõi. Danh sách người trực trực tiếp tại trụ sở tòa án gồm có 22 người (5 trợ giúp viên pháp lý, 2 chuyên viên phòng nghiệp vụ và 15 luật sư).

Trung tâm TGPL cũng cung cấp số điện thoại trực tiếp nhận thông tin từ TAND các huyện, thành phố qua số điện thoại “đường dây nóng” và được giao cho Phòng Hành chính theo dõi. Đến nay, Trung tâm tiếp nhận thông tin và thực hiện thụ lý trên 20 vụ việc cho các đối tượng thuộc diện được TGPL miễn phí, tiếp nhận và tư vấn pháp luật trực tiếp tại phòng trực TAND cho hàng chục đối tượng.

Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Thị Dung, một trong những cán bộ được cử trực tại TAND, chia sẻ: Số lượng người đến phòng trực hỏi thì nhiều nhưng đối tượng thuộc diện được TGPL không lớn. Vụ việc TGPL tại tòa án chủ yếu là trong các lĩnh vực dân sự như tranh chấp tài sản, ly hôn… Còn đối tượng thuộc diện TGPL trong các vụ việc hình sự đã được các cơ quan tiến hành tố tụng thông tin đến Trung tâm TGPL để cử người tham gia từ giai đoạn đầu.

Ông T.X.U (phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên) người được TGPL tại TAND TP. Thái Nguyên phấn khởi: Trước đây, tôi chưa biết mình thuộc đối tượng được TGPL. Khi đến TAND TP. Thái Nguyên, thấy có Phòng TGPL được bố trí ngay cổng, tôi lập tức chú ý và đến tìm hiểu. Tại đây, tôi đã được cán bộ trực hướng dẫn tận tình, giải thích rõ ràng về quyền lợi được trợ giúp. Tôi đã làm đơn yêu cầu TGPL theo hướng dẫn. Nhờ vậy, tôi không chỉ biết biết quy trình, thủ tục khởi kiện đến tòa án mà còn được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Còn ông Vương Hồng Giang, Chánh án TAND TP. Thái Nguyên, cho biết: Cùng với công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, việc thực hiện chương trình phối hợp giữa Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh với TAND là rất thiết thực.

Nhờ có sự hỗ trợ của trợ giúp viên pháp lý mà các đối tượng chính sách vốn hiểu biết pháp luật còn hạn chế đã được tư vấn, hướng dẫn các bước về quy trình, thủ tục đúng quy định; đồng thời, giúp cho công tác tiệp nhận, thụ lý hồ sơ của tòa án thuận lợi, hiệu quả, tiết kiệm thời gian, công sức, nhất là trong các vụ việc dân sự, hành chính…

Ông Vũ Văn Chính, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh, khẳng định: Có thể nói, sau 1 năm triển khai, công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã đạt được những kết quả nhất định. Người dân khi đến liên hệ làm việc tại tòa án biết đến hoạt động TGPL nhiều hơn và được tư vấn, hướng dẫn cũng như hiểu biết pháp luật hơn. Tuy nhiên, số đối tượng được TGPL được tiếp nhận tại phòng trực ở hai cơ quan tòa án nói trên chưa nhiều, do lượng người thuộc diện được TGPL miễn phí còn ít.

Trên cơ sở kết quả đạt được bước đầu, thời gian tới, hai cơ quan sẽ phối hợp tốt hơn trong công tác tuyên truyền, phổ biến đến đông đảo người dân trong tỉnh về TGPL, nhất là đối với bà con vùng sâu, xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bởi những người được Trung tâm tiến hành TGPL là tất cả các đối tượng thuộc diện được trợ giúp trên địa bàn tỉnh, chứ không bó hẹp ở một địa phương nào...