Tăng cường kiểm sát án hành chính, tranh chấp thương mại

Những năm gần đây, tình hình tranh chấp trong lĩnh vực hành chính, kinh doanh thương mại, lao động ngày càng phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Điều này khiến các cơ quan tố tụng gặp không ít khó khăn trong giải quyết án. Trước tình hình trên, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh đề ra các nhiệm vụ, giải pháp, chỉ tiêu công tác cụ thể trong giải quyết các vụ án về lĩnh vực này theo quy định của pháp luật.

Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh tổ chức phiên tòa hành chính sơ thẩm bằng hình thức trực tuyến.

Đồng chí Đỗ Quang Chung, Trưởng Phòng Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật (Phòng 10), lý giải: Trong bối cảnh các địa phương trên địa bàn tiếp tục đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, triển khai nhiều dự án đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông, nên những vụ khiếu kiện hành chính liên quan đến thu hồi đất, giải phóng mặt bằng cũng gia tăng. Lý do thường xuất phát từ việc người có đất bị thu hồi cho rằng bồi thường chưa thỏa đáng, giải quyết vấn đề tái định cư không đúng quy định. Các tranh chấp kinh doanh thương mại chủ yếu phát sinh từ các hợp đồng mua bán hàng hóa, tín dụng, xây dựng, góp vốn; các tranh chấp lao động liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng, cho thôi việc...

Năm 2023, VKSND tỉnh đã kiểm sát việc thụ lý, giải quyết theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm 74 vụ (26 vụ cũ chuyển sang, 9 vụ đang tiếp tục giải quyết và 39 vụ mới). Đồng thời kiểm sát việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại tòa án nhân dân cấp huyện với tổng số 324 quyết định; kiểm sát các bản án, quyết định hành chính, kinh doanh thương mại, lao động cấp sơ thẩm với 73 bản án, quyết định. Qua đó đã phát hiện kịp thời thiếu sót của các cơ quan, tổ chức có liên quan, kịp thời ban hành kiến nghị yêu cầu khắc phục và phòng ngừa vi phạm pháp luật.

Để nâng cao kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, kiểm sát viên, năm 2023, VKSND tỉnh phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh tổ chức 20 phiên tòa xét xử rút kinh nghiệm, trong đó có 7 phiên tòa hành chính sơ thẩm bằng hình thức số hóa hồ sơ, trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa.

Hoạt động này dựa trên cơ sở quy chế phối hợp đã ký kết giữa VKSND và Tòa án nhân dân tỉnh từ tháng 5-2022. Theo quy chế này, các phiên họp, tham gia xem xét, thẩm định, đối thoại về án hành chính sẽ có sự tham gia của đại diện VKSND. Điều này giúp kiểm sát viên nắm bắt được tiến độ, thu thập chứng cứ, nội dung khởi kiện và ý kiến của cơ quan nhà nước để phối hợp chặt chẽ với Tòa án trong giải quyết vụ án, vụ việc.

Với tính chất công việc cần vận dụng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt trong việc giải quyết các vụ việc liên quan về đất đai, lĩnh vực hải quan, công tác giải phóng mặt bằng... đòi hỏi cán bộ, kiểm sát viên thường xuyên nghiên cứu, đối chiếu văn bản pháp luật áp dụng vào các vụ việc.

Đối với các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động có tính chất phức tạp, dư luận xã hội quan tâm hoặc có yếu tố nước ngoài, VKSND tỉnh chú trọng phân công kiểm sát viên có trình độ, bản lĩnh, kinh nghiệm tham gia các phiên tòa, phiên họp.

Thực hiện mục tiêu tăng cường công tác tự đào tạo, thông qua các vụ việc cụ thể, lãnh đạo đơn vị đều đánh giá chất lượng xây dựng hồ sơ kiểm sát, phương pháp nghiên cứu hồ sơ, thu thập, đánh giá chứng cứ, đề xuất hướng giải quyết và kỹ năng phát hiện vi phạm của từng kiểm sát viên. Đối với các vụ án, trước khi kháng nghị, VKSND cấp huyện đều báo cáo phòng nghiệp vụ (phòng 10) và được lãnh đạo phòng trao đổi, làm rõ căn cứ của từng nội dung liên quan, từ đó thống nhất để các đơn vị ban hành kháng nghị phúc thẩm.

Với những giải pháp cụ thể, năm 2023, công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh thương mại, lao động của VKSND tỉnh đã hoàn thành 100% chỉ tiêu, trong đó 5/19 chỉ tiêu vượt so với kế hoạch đề ra. Tỷ lệ kiến nghị yêu cầu cơ quan tư pháp, cơ quan chức năng khắc phục, phòng ngừa vi phạm được tiếp thu, thực hiện đạt 100%.

Phát huy kết quả đạt được, những tháng đầu năm, VKSND cấp tỉnh chủ động thực hiện các chỉ tiêu công tác đề ra, kiểm sát việc thụ lý, giải quyết theo thủ tục phúc thẩm đối với 17 vụ (tăng 8 vụ so với cùng kỳ); ban hành 2 kiến nghị yêu cầu tòa án cấp huyện khắc phục vi phạm trong việc giải quyết vụ án kinh doanh thương mại; 1 kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực ngân hàng…