Nghĩa tình sâu nặng của Đại tướng với chiến khu xưa

LTS: Sau khi hoà bình lập lại, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhiều lần trở lại ATK Định Hóa. Tháng 8-1995, Đại tướng về Định Hoá lần thứ ba. Buổi gặp mặt của Đại Tướng với cán bộ, nhân dân các dân tộc chiến khu xưa rất xúc động. Tác giả Ba Luận khi đó đang làm lãnh đạo Sở Văn hóa đã ghi lại chuyến về thăm của Đại tướng với những tình cảm sâu nặng. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Vợ chồng Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại xã Bảo Linh (Định Hóa) năm 1952. Ảnh: TL

Buổi gặp cán bộ, nhân dân diễn ra tại Hội trường Huyện ủy Định Hóa. Trong không khí phấn khởi có nhiều thành phần tham dự. Một kỷ niệm sâu sắc nhất với mọi người đó là khi được tin Đại tướng về thăm, nhân dân và cán bộ náo nức tề tựu đông đủ, các cháu thiếu niên, nhi đồng ùa tới rất đông, cháu nào cũng muốn được đứng gần Đại tướng.

Để giữ kỷ luật, các đồng chí an ninh trật tự yêu cầu các cháu giãn ra khỏi khu hội trường. Phát hiện ra điều đó, Đại tướng đứng dậy, giơ tay ra hiệu, cười rất tươi rồi nói: “Ấy đừng! Các chú cứ để cho các cháu vào, càng vui”. Cả hội trường như lặng đi bởi câu nói giản dị như thế. Còn các cháu thì sung sướng đến nghẹn ngào.

Lãnh đạo huyện Định Hóa đã báo cáo với Đại tướng những thay đổi của quê hương Định Hoá sau 50 năm cách mạng thành công. Từ một huyện nghèo và lạc hậu, Định Hóa đã vươn lên trong sản xuất nông - lâm nghiệp, giải quyết tốt vấn đề lương thực, phát triển chăn nuôi, nghề rừng, tạm đủ ăn, đời sống văn hóa tinh thần bước đầu được cải thiện. Y tế - văn hoá - giáo dục được quan tâm, con em trong độ tuổi đi học được cắp sách tới trường. Tuy vậy, Định Hóa vẫn chưa thoát khỏi nền kinh tế tự cấp tự túc, kinh tế hóa chưa phát triển, các thế mạnh chưa được khai thác thác triệt để, đặc biệt kinh tế công nghiệp ở Định Hóa còn yếu.

Mọi người đang muốn nghe ý kiến của Đại tướng thì Đại tướng đã đứng dậy: Thưa bà con, tôi về thăm huyện nhà, Trung tâm của Thủ đô kháng chiến. Tôi đã tìm hiểu thì thấy quê hương Định Hóa đàng hoàng hơn, đời sống khá hơn. Tôi muốn được nghe bà con nói trước.

Thế là đại biểu các xã Phú Đình, Bảo Ninh, Thanh Định, Điềm Mặc, Bình Yên, Sơn Phú... lần lượt phát biểu. Đại biểu nào đứng lên cũng thưa gửi rất quan trọng, Đại tướng cười và đề nghị: Bà con không phải thưa gửi mà nói thẳng vào vấn đề định nói. Cả hội trường xúc động, bồi hồi.

Sau khi nghe đại biểu các xã phát biểu, Đại tướng đứng dậy, bắt đầu nói chuyện với bà con: Thưa toàn thể bà con!

Thừa lệnh các đồng chí lãnh đạo cấp trên, tôi về thăm Định Hoá. Tôi rất xúc động được gặp lại bà con, cô bác và các cháu - Từ thời kỳ trứng nước, Định Hoá cùng với Bắc Sơn - Võ Nhai nhen nhóm phong trào cách mạng. Lúc Bác Hồ mới về nước, Bác ở Cao Bằng, Pắc Bó, xa dân và xa trung tâm. Bởi thế Bác và Trung ương quyết định về Thái Nguyên. Năm 1942, tôi tới bản Mù, bản Pàng. Năm 1947, Bác về đặt cơ sở chính ở Sơn Dương - Định Hoá. Đây là một vinh dự rất lớn cho Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Định Hoá chúng ta.

Kỷ niệm ở Định Hoá với tôi rất sâu sắc. Bộ tổng tư lệnh, cơ quan Trung ương đều ở Định Hoá. Các đoàn thể phụ nữ, thanh niên thì ở Đại Từ. Anh Tô, anh Trường Chinh cũng đã ở Định Hoá trong những thời kỳ quan trọng. Bác Hồ, khi thì ở Tuyên Quang, khi thì ở Phú Đình. Ở Định Hoá, Trung ương đã quyết định mở chiến dịch Biên giới. Tại Tỉn Keo, Phú Đình đã quyết định Chiến dịch Đông Xuân 1953-1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Tôi có ý định đi tới các địa danh xưa, nhưng do điều kiện không tới được. Tôi muốn bày tỏ tấm lòng biết ơn với đồng bào. Cho tôi nhờ chuyển lời muốn đến thăm nhưng không đến được. So với lần trước tôi tới, Định Hoá bây giờ có nhiều thay đổi lớn, có hội trường, phố xá, nhà cửa khang trang hơn xưa. Số hộ nghèo giảm. Đời sống kinh tế có nhiều tiến bộ.

Đời sống văn hoá cũng có nhiều tiến bộ. Trẻ con được đi học gần hết, ít bỏ học. Sự nghiệp y tế và chăm sóc sức khoẻ cũng phát triển, không còn nạn đói rét. Đó là một điều đáng mừng. Xin nhiệt liệt hoan nghênh Đảng bộ, chính quyền địa phương cùng toàn thể đồng bào. Như vậy, Định Hoá đã phát huy được truyền thống cách mạng năm xưa. Tôi xin đề nghị Định Hoá mấy điểm:

Định Hoá nằm ở khu vực miền núi, rừng nhiều tới 3 vạn héc - ta. Hướng phát triển tới của Định Hoá phải là phát triển nông nghiệp và kinh tế đồi rừng. Tôi mong đồng bào chú trọng phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, biến mấy vạn héc - ta rừng thành của cải lớn cho đất nước. Đồng thời phải mạnh dạn thay đổi cơ cấu cây trồng trong nông nghiệp.

Định Hoá là huyện có nhiều khả năng phát triển công nghiệp năng lượng và giao thông vận tải. Phải mở mang hệ thống giao thông nông thôn mới có điều kiện phát triển kinh tế hàng hoá. Cùng với đó là phát triển thuỷ điện nhỏ và mở rộng hệ thống thông tin liên lạc, mở hướng đi vào công nghiệp hoá.

Là huyện có tiềm năng đất đai phù hợp với việc trồng các loại cây ăn quả nhiệt đới, á nhiệt đới (cận nhiệt đới) và các loại cây công nghiệp giá trị cao. Huyện phải coi việc trồng cây ăn quả, cây công nghiệp như là khâu đột phá để làm tiền đề cho công nghiệp chế biến phát triển. Nhưng trồng cây gì thì phải tính, phải lựa chọn sao cho có hiệu quả kinh tế cao. Định Hoá cũng có nhiều điều kiện để phát triển chăn nuôi đại gia súc nhằm cung cấp thực phẩm cho tiêu dùng và cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.

Điểm cuối cùng, muốn làm được những việc trên, Đảng bộ và nhân dân Định Hoá phải hết sức chú trọng đến phát triển giáo dục - đào tạo, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm bồi dưỡng đào tạo đội ngũ những người lao động mới. Con người bao giờ cũng là nhân tố quyết định.

Muốn vậy, mỗi một người dân Định Hoá phải có ý chí quyết tâm đoàn kết trong sự nghiệp đổi mới, suy nghĩ năng động sáng tạo trong cơ chế mới, vững bước đi lên trong sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, vì dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh. Mong Định Hoá là một trong những huyện dẫn đầu của tỉnh Bắc Thái. Chúc tất cả các đồng chí, bà con và cả các bà con hôm nay không đến được lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Tôi về đây như về nhà. Cháu gái của tôi sinh ở Điềm Mặc, cháu trai sinh ở Bảo Biên. Tôi xin gửi lời thăm hỏi đến các gia đình đã cưu mang cách mạng, các gia đình thương binh liệt sĩ.