50 năm giải phóng Trường Sa và lời thề giữ biển

Đầu năm 2025, trong chuyến công tác đến Trường Sa, khi đặt chân lên các đảo, tôi không giấu nổi niềm xúc động. Với bản thân mình, đây không chỉ là chuyến tác nghiệp thông thường, mà là hành trình trở về với ký ức hào hùng của dân tộc. 50 năm trước, nơi đây là chiến trường khốc liệt, nơi các chiến sĩ đã dùng xương máu để viết nên trang sử vàng giải phóng quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 4 Hải quân tham gia huấn luyện sẵn sàng chiến đấu.

Âm vang bản hùng ca dân tộc

Chạm tay vào cột mốc chủ quyền tại đảo Trường Sa, lòng tôi trào dâng niềm tự hào mãnh liệt. Sóng biển ầm ào tung bọt trắng, như đang kể với chúng tôi những ký ức lịch sử hào hùng từ 50 năm trước: Cuối những năm kháng chiến chống Mỹ, quần đảo Trường Sa khi đó chỉ có 11 đảo có người là trọng điểm chiến lược. Năm đảo gồm: Nam Yết, Trường Sa, Sơn Ca, Sinh Tồn và Song Tử Tây, do quân đội Việt Nam Cộng hòa đóng giữ, đặt Sở chỉ huy tại đảo Nam Yết. Các đảo còn lại như An Bang, ta mới chỉ được cắm cột mốc chủ quyền nhưng chưa có lực lượng đóng giữ.

Lực lượng Đặc công Hải quân tiến công giải phóng đảo Song Tử Tây ngày 14/4/1975. Ảnh: TL

Trong khí thế thần tốc giải phóng miền Nam, ngày 25/3/1975, Bộ Chính trị đã chỉ đạo giải phóng các đảo ở Trường Sa do quân ngụy chiếm giữ. Ngày 11/4/1975, nhiều lực lượng tinh nhuệ của Hải quân và Quân khu 5 đã rời quân cảng Đà Nẵng bí mật tiến công. Với chiến thuật “bí mật, bất ngờ, thần tốc, táo bạo”, ta lần lượt giải phóng đảo Song Tử Tây vào sáng 14-4. Các lực lượng tiếp tục mở rộng đánh chiếm và giải phóng đảo Sơn Ca trong ngày 25-4. Tiếp đó, các đảo như Nam Yết, Sinh Tồn lần lượt được giải phóng ngày 27 và 28-4, và cuối cùng là đảo Trường Sa giải phóng ngày 29-4.

Bộ đội hải quân trên đảo Trường Sa được giải phóng, ngày 29/4/1975. Ảnh: TL

Như vậy, sau gần 20 ngày chuẩn bị, chiến đấu thần tốc, táo bạo, bằng sự mưu trí, sáng tạo và dũng cảm, với tinh thần quyết đoán, tận dụng thời cơ, lực lượng của ta đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, giải phóng toàn bộ các đảo do quân đội Việt Nam Cộng hòa chiếm giữ ở quần đảo Trường Sa.

Cán bộ, chiến sĩ ở quần đảo Trường Sa luôn chủ động trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.

Ngay trong ngày 29/4/1975, một số tàu nước ngoài tiếp cận dò xét nhưng khi thấy cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trên các đảo khẳng định sức mạnh chủ quyền đã buộc phải rút lui. Một ngày sau khi giải phóng quần đảo Trường Sa, vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh giành thắng lợi, báo hiệu thời khắc lịch sử thống nhất đất nước.

Cán bộ, chiến sĩ tham quan nhà truyền thống, nơi lưu giữ hình ảnh, câu chuyện về lịch sử gìn giữ quần đảo Trường Sa.

Sự kiện này không chỉ đánh dấu hoàn tất chiến dịch hải đảo với khí thế thần tốc, mà còn mở ra trang sử hào hùng, nơi non sông nối liền một dải, chủ quyền Tổ quốc được khẳng định mãi mãi giữa lòng biển cả. Hai chiến thắng không chỉ là hai mảnh ghép riêng lẻ, mà còn là sợi dây nối liền sức mạnh của lòng dân. Từ mặn mòi của biển khơi đến nắng cháy của Sài Gòn, đất nước Việt Nam 50 năm trước đã cùng viết nên trang sử hào hùng.

Lời thề son sắt giữ biển đảo

Đoàn công tác của chúng tôi ở lại quần đảo Trường Sa hai tuần, không sóng internet, không ồn ã phố thị, chỉ có tiếng sóng vỗ ầm ào, tiếng gió rít qua tán lá bàng vuông, cùng tiếng gọi nhau trong trẻo của những người lính trẻ. Ngắm nhìn cột mốc chủ quyền sừng sững nơi đầu sóng, tôi nhận ra rằng Trường Sa không chỉ là mảnh đất thiêng của Tổ quốc, mà còn là hiện thân sống động của người lính hải quân. Trường Sa in sâu trong trái tim mỗi cán bộ, chiến sĩ nơi đây không chỉ bằng trách nhiệm mà còn là niềm tự hào khi giữ vững lời thề son sắt, bảo vệ từng tấc đảo, dải biển của dân tộc.

Thực hiện nhiệm vụ tuần tra, canh gác bảo vệ chủ quyền biển đảo của chiến sĩ ở đảo Trường Sa.

Thượng tá Mai Quang Tiên, Phó Chính ủy Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân, chia sẻ: Trường Sa là máu thịt của Tổ quốc. Nơi đây, mỗi người lính đều mang trong mình trách nhiệm thiêng liêng, là điểm tựa cho hàng triệu trái tim Việt Nam hướng về. Họ sống và chiến đấu nơi đầu sóng ngọn gió với tinh thần kỷ luật, sự đoàn kết mạnh mẽ và gắn bó sâu sắc với bà con trên đảo - những người luôn chung tay cùng xây dựng và bảo vệ biển trời quê hương.

Tình đoàn kết gắn bó của quân dân trên đảo Đá Tây.

Vinh dự được đặt chân lên các đảo: Trường Sa, Đá Tây, Đá Đông… chúng tôi vô cùng hạnh phúc nhận ra, nửa thế kỷ sau ngày giải phóng, Trường Sa không chỉ vững vàng trước bão tố, mà còn tràn đầy sức sống mới nhờ bàn tay quân dân. Các dự án phát triển bền vững đã được triển khai, từ xây dựng cơ sở hạ tầng đến bảo vệ môi trường biển, góp phần tạo nên diện mạo xanh - sạch - đẹp cho huyện đảo. Các dự án năng lượng sạch đã được triển khai ở hầu hết các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, bao gồm cả hệ thống năng lượng mặt trời và dự trữ năng lượng, giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống trên đảo cho quân dân.

Những người lính hải quân vận chuyển hàng hóa vào đảo An Bang.

Chiến sĩ Huỳnh Ngọc Thạch, ở đảo Trường Sa kể với chúng tôi rằng khi gia nhập đơn vị, em được tham quan nhà truyền thống, nơi lưu giữ hình ảnh, câu chuyện về các thế hệ đi trước. “Điều đó giúp chúng em hiểu rõ hơn về nhiệm vụ mình đang làm và càng thêm tự hào, quyết tâm bảo vệ chủ quyền Tổ quốc” - Thạch nói với ánh mắt đầy kiên định.

Nghe Thạch nói, tôi càng thấm thía, Trường Sa hôm nay là nơi mà mỗi cán bộ, chiến sĩ không chỉ giữ biển bằng vũ khí hiện đại, mà còn bằng trái tim yêu nước mãnh liệt. Những người lính không chỉ bảo vệ từng tấc đất đảo xa, mà còn góp phần xây dựng đời sống dân sinh, tạo điểm tựa vững chãi để ngư dân yên tâm bám biển, giữ nghề truyền thống.

Bác sĩ quân y khám bệnh cho người dân trên đảo Trường Sa.

Trung tá Cấn Ngọc Sơn, Chỉ huy trưởng đảo Trường Sa, cho biết: Những câu chuyện về lịch sử cha ông chiến đấu giữ gìn vùng biển, đặc biệt là tấm gương của các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển đảo, trở thành nguồn cảm hứng mãnh liệt, khơi dậy tình yêu Tổ quốc và lòng tự hào dân tộc trong mỗi chúng tôi. Chính điều đó đã hun đúc ý chí và quyết tâm sắt đá cho từng cán bộ, chiến sĩ nơi đầu sóng có tinh thần trách nhiệm cao nhất, sẵn sàng vượt mọi khó khăn để giữ lời thề bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Quân và dân trên quần đảo Trường Sa cơ bản được sử dụng điện năng lượng mặt trời.

Cùng chung lời thề ấy, những người dân trên đảo cũng đang góp phần bảo vệ biển đảo bằng chính cuộc sống bình dị nhưng đầy ý nghĩa của họ. Chị Lê Hồ Phương Như, hộ dân ở đảo Đá Tây A, tâm sự: "Mấy năm sống trên đảo, gia đình tôi hiểu rõ Trường Sa không chỉ là quê hương thứ hai của mình, mà còn là linh hồn của Tổ quốc. Cuộc sống nơi đây có khó khăn, nhưng chúng tôi luôn đoàn kết, cùng các chiến sĩ xây dựng môi trường xanh sạch đẹp, giữ gìn biển trời quê hương”. Những lời giản dị từ chị Như một lần khẳng định rằng chủ quyền biển đảo được bảo vệ bằng cả lòng yêu nước và sự kiên định của những con người bình thường nhưng vĩ đại.

Chia tay Trường Sa, hình ảnh lá cờ Tổ quốc tung bay giữa trời xanh vẫn hiện hữu trong tâm trí chúng tôi, cùng những dòng chữ của anh hùng liệt sĩ Trần Văn Phương hy sinh tại đảo Gạc Ma vào ngày 14/3/1988 như vang vọng mãi giữa đại dương: “Thà hy sinh chứ không chịu mất đảo”.

Chiến sĩ ở quần đảo Trường Sa chăm sóc rau xanh.

50 năm sau ngày giải phóng, Trường Sa vẫn mãi là biểu tượng của chủ quyền, của tình yêu đất nước và của những trái tim kiên trung. Những lời thề, những trái tim quả cảm, những pháo đài sống nơi biển cả - tất cả như bài ca bất tận về ý chí kiên cường của quân và dân đất Việt. Xin được nghiêng mình nói lời cảm tạ các anh, các chị, những con người bình dị nhưng phi thường đã và đang ngày đêm thực hiện nhiệm vụ giữ vững biển đảo, chủ quyền thiêng liêng nơi đầu sóng.