Indonesia cân nhắc chuyển thủ đô

Tổng thống Indonesia Joko Widodo vừa thông qua kế hoạch chuyển thủ đô từ Jakarta sang một thành phố khác. Hiện Chính phủ Indonesia đang cân nhắc một số phương án với địa điểm tiềm năng là miền Đông nước này. Kế hoạch chuyển thủ đô có thể mất tới 10 năm để thực hiện.

"Tổng thống chọn dời thủ đô ra khỏi đảo Java, một quyết định quan trọng", Bộ trưởng Kế hoạch Indonesia Bambang Brodjonegoro nói với truyền thông sau cuộc họp nội các, hôm 29/4. Quyết định được đưa ra sau khi ông Joko Widodo tuyên bố chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử hồi đầu tháng này với kết quả chính thức sẽ được công bố vào ngày 22/5.

Địa điểm của thủ đô mới chưa được tiết lộ, nhưng truyền thông Indonesia cho biết một trong những đề xuất khả thi là chuyển thủ đô về Palangkaraya, thành phố nằm trên đảo Borneo, khu vực trung tâm của Indonesia.

Thủ đô Jakarta hiện nay có dân số hơn 10 triệu người nhưng lượng người tập trung ở các đô thị và thị trấn vệ tinh quanh thành phố gấp 3 lần dân số trong đô thị. Tình trạng tắc nghẽn giao thông thường xuyên xảy ra tại thành phố này, khiến nền kinh tế tổn thất khoảng 7,4 tỷ USD mỗi năm.

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Jakarta còn là một trong những thành phố đang bị chìm dưới mực nước biển với tốc độ nhanh nhất thế giới. Các nhà nghiên cứu cho biết phần lớn siêu đô thị này có thể bị nhấn chìm hoàn toàn vào năm 2050. Khu vực Bắc Jakarta đã chìm 2,5 mét trong 10 năm và đang tiếp tục ngập thêm trung bình 1-15 cm mỗi năm. Một nửa Jakarta nằm dưới mực nước biển.

Việc chuyển trung tâm hành chính của Indonesia đã không ít lần được bàn đến trong mấy thập kỷ qua. Tuy nhiên, tính cấp bách của vấn đề đã gia tăng trong thời gian gần đây do Jakarta đã trở thành một đô thị quá tải. Vùng Jakarta hiện có khoảng 30 triệu dân và nạn tắc đường ước tính gây thiệt hại khoảng 100.000 tỷ rupiah, tương đương 7,4 tỷ USD, mỗi năm do năng suất lao động suy giảm.

Tổng thống Widodo, người thường được gọi là Jokowi, dẫn chứng Malaysia, Hàn Quốc, Brazil và Australia như những ví dụ điển hình cho thấy sự phát triển của một quốc gia trở thành nhân tố trong việc quyết định vị trí của thủ đô hành chính và trong một số trường hợp dẫn tới việc dịch chuyển thủ đô.

Kết quả kiểm phiếu cuộc bầu cử ngày 17/4 cho thấy ông Jokowi sẽ giành thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa. Phát biểu ngày thứ hai, ông Jokowi nói rằng một muốn đạt được sự phát triển "có tầm nhìn" cho Indonesia, bắt đầu với "ý tưởng lớn" về dịch chuyển thủ đô khỏi Jakarta.

"Khi chúng ta đồng lòng tiến lên để trở thành một quốc gia phát triển, câu hỏi đầu tiên cần phải trả lời là liệu trong tương lai, Jakarta với tư cách thủ đô hành chính có thể chịu được gánh nặng vừa là trung tâm của các dịch vụ công, vừa là trung tâm của các hoạt động kinh doanh", ông Jokowi nói với nội các.

Chính phủ Indonesia dự kiến thành lập một cơ quan để giám sát kế hoạch di dời thủ đô và ông Jokowi muốn một chương trình gọi vốn không gây gánh nặng lên ngân sách quốc gia. Một kịch bản đang được cân nhắc là tỷ lệ phân chia 50-50 về vốn nhà nước và tư nhân.

Theo ước tính, việc di dời thủ đô sẽ tiêu tốn của Indonesia 466.000 tỷ rupiah, tương đương 33 tỷ USD, nếu dự án thủ đô hành chính mới được xây dựng trên một diện tích 40.000 ha và đủ chỗ cho 1,5 triệu cư dân. Chi phí sẽ giảm còn 323.000 tỷ rupiah nếu chỉ một phần của thủ đô hành chính được di dời tới một khu vực rộng 30.000 ha.