Sử dụng nguồn nước ngầm: "Khéo co" thì đủ

Lâu nay, người dân tại nhiều xã phía Bắc của huyện Phú Bình đã tiến hành khoan giếng lấy nước phục vụ sinh hoạt, chăn nuôi. Theo quy định của Luật Tài nguyên nước năm 2012, việc khoan giếng, khai thác nước ngầm của các hộ gia đình không cần phải được cấp phép bởi cơ quan chức năng. Tuy nhiên, để tránh việc khai thác quá mức, chính quyền địa phương đã tăng cường tuyên truyền để người dân sử dụng nguồn nước tiết kiệm, bền vững...

Giếng khoan khai thác nước ngầm phục vụ chăn nuôi tại trang trại nuôi lợn của gia đình ông Nguyễn Văn Hiệp, ở xã Tân Kim (Phú Bình).

Trò chuyện với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Phong, ở xóm Trám, xã Đào Xá (Phú Bình) chia sẻ: Giếng của nhà tôi phải khoan sâu gần 100m mới có nước để sử dụng. Vào mùa Đông, tôi thường bơm nước dẫn ra ao, ruộng để tưới cây, nhưng nếu bơm nhiều thì nước giếng khoan của 3 nhà hàng xóm gần đó cũng bị cạn. Bởi vậy, khi cán bộ xóm và các hộ cùng đến trao đổi, vận động về việc sử dụng hạn chế, tiết kiệm nguồn nước ngầm, tôi không còn bơm nước giếng khoan xuống ao nữa.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, việc sử dụng nguồn nước giếng khoan khá phổ biến với các hộ dân ở những xã phía Bắc của huyện Phú Bình (gồm: Đào Xá, Bàn Đạt, Tân Kim, Tân Khánh, Tân Thành). Bởi hầu hết giếng khơi ở khu vực này đều hết nước vào mùa khô.

Ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Bàn Đạt, cho biết: Xã không có nguồn nước mặt lớn để xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung. Vì vậy, vào mùa khô, hầu hết giếng khơi trên địa bàn đều cạn, người dân phải sử dụng giếng khoan. Hiện nay, trên địa bàn xã có gần 1.600 hộ dân thì hơn 90% gia đình sử dụng giếng khoan. Theo công suất thì các hộ dân chỉ sử dụng khoảng 3-4m3/ngày đêm, nên không phải xin cấp phép với cơ quan chức năng. Vào mùa khô, một số hộ bơm nước để tưới cây nên nhu cầu sử dụng có thể tăng hơn một chút.

Cũng theo ông Dương, thời gian trước, chính quyền địa phương có nghe một số hộ dân phản ánh rằng nước giếng khoan yếu và không bơm được. Tuy nhiên, khi xuống kiểm tra thì nguyên nhân không phải do mực nước ngầm bị hạ thấp mà bởi những giếng khoan này được sử dụng gần 20 năm nên đất, cát kẹt vào đường ống.

Tương tự, tại xã Tân Kim cũng có hơn 90% người dân sử dụng nguồn nước giếng khoan. Trong đó, có cả các trang trại chăn nuôi với quy mô tương đối lớn. Ông Nguyễn Văn Hiệp, chủ một trang trại chăn nuôi lợn, cho hay: Trang trại của gia đình phải sử dụng 2 giếng khoan, công suất khai thác khoảng 3-4m3/giờ, nhưng chỉ sử dụng nhiều vào mùa Hè để tắm và rửa chuồng cho vật nuôi, còn mùa Đông thì ít dùng hơn. Những giếng khoan này được chúng tôi khoan cách đây gần 15 năm, lúc đó chưa có quy định về việc phải đăng ký cấp phép khai thác, sử dụng nước ngầm.

Ông Phạm Văn Hiệp, Chủ tịch UBND xã Tân Kim, thông tin: Theo quy định, đối với hộ gia đình khi khoan giếng để khai thác nước ngầm thì không phải cấp phép. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc người dân sử dụng nhiều, lãng phí có nguy cơ dẫn đến suy kiệt, hạ thấp nguồn nước ngầm. Vì vậy, chính quyền địa phương đã thường xuyên tuyên truyền để người dân hiểu và sử dụng nguồn nước một cách tiết kiệm, hợp lý. Nhờ vậy, nếu như trước đây, việc người dân sử dụng nước giếng khoan để bơm xuống ao, ruộng khá phổ biến thì hiện nay, hầu như không còn tình trạng này.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Bình khẳng định: Hiện nay, nguồn nước ngầm trên địa bàn huyện chưa có dấu hiệu suy kiệt. Để bảo vệ nguồn nước ngầm, ngoài việc tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân, huyện đang mở rộng mạng lưới cấp nước máy, công trình nước sạch tập trung ở các xã trên địa bàn, như: Điềm Thụy, Nhã Lộng, Xuân Phương, Thượng Đình… Đồng thời, tăng cường quản lý các cơ sở sử dụng nguồn nước ngầm lớn và quy hoạch một số khu vực khai thác nước ngầm…

Nguồn nước ngầm có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống sinh hoạt và sản xuất. Theo cơ quan chuyên môn, việc khai thác quá mức sẽ dẫn tới suy kiệt, hạ thấp nguồn nước và có thể gây ra hiện tượng sụt lún đất. Vì vậy, để nguồn nước ngầm đảm bảo chất lượng, sử dụng lâu bền, người dân cần nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm và bảo vệ môi trường xung quanh.