Hiện tượng El Nino và tác động tới ngành chăn nuôi Việt Nam

Sau khi hiện tượng La Nina kết thúc vào quý I năm nay (sau 3 năm liên tiếp diễn ra), mô hình thời tiết El Nino dự báo sẽ quay trở lại và tác động mạnh mẽ tới hoạt động sản xuất nông nghiệp toàn cầu. Vốn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, ngành chăn nuôi nước ta cũng sẽ có nhiều ảnh hưởng.

(Ảnh minh họa)

Số liệu từ Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho thấy, giá các mặt hàng nông sản thế giới đã liên tục hạ nhiệt kể từ giữa năm ngoái. Bên cạnh đó, việc mô hình thời tiết El Nino quay trở lại được dự báo sẽ có tác động đáng kể đối với nguồn nguyên liệu đầu vào của các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi nội địa.

Mô hình thời tiết có sức ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu

Hiện tượng El Nino (tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là Con trai của Chúa hoặc bé trai) là hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương, ảnh hưởng thời tiết trên phạm vi toàn cầu. El Nino thường kéo dài trung bình từ 8-12 tháng, có thể ngắn hoặc dài hơn, với chu kỳ xảy ra khoảng 3-4 năm/lần.

Đây là hiện tượng trái ngược với “La Nina” (hay còn gọi bé gái), chỉ hiện tượng lớp nước biển bề mặt ở khu vực nói trên lạnh đi dị thường, xảy ra với chu kỳ tương tự hoặc thưa hơn El Nino.

Sau 3 năm La Nina liên tiếp xuất hiện, nhiều dự báo cho thấy, hiện tượng El Nino sẽ quay trở lại vào cuối năm 2023 và có thể mang đến tác động trái chiều đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp trên toàn cầu.

Nguồn cung lúa mì tại Australia và Ấn Độ có thể thắt chặt hơn

Trong khi La Nina mang lại thời tiết mát mẻ và ẩm ướt cho các khu vực của châu Á và châu Đại Dương, El Nino thường gây ra tình trạng nóng và khô.

Tại Australia, một mùa đông khô hạn ở miền trung và tây đang được dự báo khi El Nino xuất hiện có thể ảnh hưởng hoạt động sản xuất lúa mì của nước này. Sản lượng lúa mì của Australia đã liên tục lập kỷ lục trong 3 năm qua nhờ lượng mưa mà La Nina mang lại.

Hằng năm, khoảng 75% lúa mì nhập khẩu của nước ta có nguồn gốc từ Australia. Do đó, nếu sản lượng lúa mì của Australia bị ảnh hưởng, các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi có thể sẽ gặp khó trong việc tìm nguồn cung thay thế.

Giám đốc Trung tâm Tin tức Hàng hóa Việt Nam Phạm Quang Anh

Dữ liệu sở bộ từ Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, nước ta đã nhập khẩu 1,21 triệu tấn lúa mì trong quý I năm nay, tăng 14% so cùng kỳ năm ngoái; trong đó, Australia là nhà cung cấp lớn nhất.

“Hằng năm, khoảng 75% lúa mì nhập khẩu của nước ta có nguồn gốc từ Australia. Do đó, nếu sản lượng lúa mì của Australia bị ảnh hưởng, các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi có thể sẽ gặp khó trong việc tìm nguồn cung thay thế”, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Trung tâm Tin tức Hàng hóa Việt Nam cho biết.

Ngoài ra, Ấn Độ, một quốc gia sản xuất lúa mì lớn khác dự kiến cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi El Nino. Cơ quan dự báo thời tiết tư nhân Skymet cho biết, Ấn Độ nhiều khả năng có lượng mưa gió mùa dưới mức bình thường vào năm 2023 do hiện tượng thời tiết này. Các khu vực miền bắc và miền trung, vốn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu độ ẩm kéo dài, dự báo sẽ tiếp tục trải qua hạn hán.

Triển vọng mùa vụ mới kém khả quan dẫn tới khả năng Ấn Độ sẽ duy trì lệnh cấm xuất khẩu lúa mì, bắt đầu vào giữa tháng 5 năm ngoái, nhằm kiểm soát giá lương thực nội địa. Mặc dù không có hoạt động thương mại lúa mì với Ấn Độ, nhưng lệnh cấm xuất khẩu của quốc gia này này vẫn sẽ gián tiếp ảnh hưởng hoạt động sản xuất thức ăn chăn nuôi của nước ta.

Hiện tại, giá lúa mì đang chịu sức ép lớn do nguồn cung nới lỏng hơn tại khu vực biển Đen. Tuy nhiên, việc sản lượng lúa mì tại 2 quốc gia sản xuất hàng đầu và cũng là đối tác thương mại lớn về nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của nước ta bị ảnh hưởng bởi El Nino, các doanh nghiệp nội địa sẽ cần phải tìm kiếm giải pháp thay thế cho lúa mì.

Vụ mùa ngô và đậu tương của Argentina được cải thiện

Tại Argentina, trong niên vụ 2022/23, nông dân của nước này đã phải đối mặt đợt hạn hán tồi tệ nhất lịch sử, khiến sản lượng lúa mì, ngô và đậu tương giảm mạnh. Sự quay trở lại của hiện tượng El Nino dự kiến sẽ tạo ra lượng mưa cao hơn bình thường tại các tỉnh sản xuất nông nghiệp chính của Argentina, giúp cho việc bổ sung độ ẩm đất và hỗ trợ cho các loại nông sản trong niên vụ tới.

Argentina là một đối tác quan trọng trong việc nhập khẩu khô đậu tương của Việt Nam. Dữ liệu từ Hải quan cho thấy, trong năm 2022, lượng nhập khẩu từ Argentina của nước ta chiếm đến 58,5% tổng khối lượng khô đậu tương nhập khẩu, tương đương với 2,93 triệu tấn. Vì vậy, triển vọng vụ mùa tốt hơn từ nước này có thể sẽ giúp cho giá nhập khẩu khô đậu tương của Việt Nam hạ nhiệt.

Khác với lúa mì, loại nguyên liệu có thể thay thế bằng ngô, khô đậu tương lại là mặt hàng cực kỳ quan trọng hoạt động sản xuất thức ăn chăn nuôi. Với những dự báo về ảnh hưởng của El Nino đối với một số khu vực nông nghiệp chính trên thế giới, hiện tượng thời tiết này nhìn chung sẽ tác động tích cực hơn tới ngành chăn nuôi nước ta, ông Phạm Quang Anh nhận định.