Chủ động ứng phó với thời tiết cực đoan

Hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở thành thách thức đáng lo ngại trên phạm vi toàn cầu. Nhiệt độ tăng kỷ lục, lũ lụt, hạn hán gay gắt, cùng với biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng nhanh chóng đòi hỏi những biện pháp ứng phó hiệu quả.

Được dự báo xuất hiện vào mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024, El Nino là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ít mưa, thiếu hụt nguồn nước gây khô hạn và thời tiết cực đoan.

Cùng với tình hình chung trên toàn thế giới, tại Việt Nam cũng đã xuất hiện nhiều đợt nắng nóng trên diện rộng và gay gắt, nhiều nơi đã xuất hiện các thông số thời tiết vượt giá trị lịch sử quan trắc cùng thời kỳ, đặc biệt là nhiệt độ cao nhất tại Tương Dương (Nghệ An) 44,2 độ C vào ngày 7-5 vừa qua được đánh giá là giá trị nhiệt độ ngày cao nhất trên cả nước đã từng được quan trắc.

Hiện tượng El Nino cùng lượng mưa giảm ở mức phổ biến từ 25-50%, có thể gây nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ, hoặc diện rộng ở những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sản xuất và sinh hoạt. Điều này thể hiện rõ nhất trong những tháng đầu mùa khô ở nước ta khi lượng mưa thấp ở nhiều nơi, khiến các hồ thủy lợi, thủy điện cạn kiệt, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước tưới cho nông nghiệp và sản xuất điện.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, mặc dù El Nino gây khô hạn nhưng không đồng nghĩa với việc không cần lo lắng về vấn đề mưa bão. Lượng mưa có xu thế giảm, nhưng thực tế vẫn có thể xuất hiện những kỷ lục về lượng mưa lớn trong ngày. Điều này có thể thấy rõ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên vừa qua. Xen giữa đợt nắng nóng đỉnh điểm kéo dài là những thời điểm mưa lớn, gây ngập úng cục bộ một số tuyến đường giao thông và diện tích sản xuất nông nghiệp trong tháng 5 và 6 vừa qua.

Trước tình hình thời tiết diễn biến cực đoan, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Công điện nhấn mạnh về việc ưu tiên nguồn nước cấp cho sinh hoạt, chăm lo sức khỏe nhân dân, chăn nuôi gia súc và các lĩnh vực sản xuất trọng yếu; chủ động các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; tuyên truyền nâng cao ý thức tiết kiệm điện, nhất là trong các tháng cao điểm năng nóng…

Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng chỉ đạo cơ quan khí tượng thủy văn và các đơn vị liên quan tăng cường giám sát và tần suất bản tin chuyên đề về hiện tượng El Nino; cung cấp kịp thời thông tin, cảnh báo nguồn nước phục vụ các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch phù hợp.

Theo các chuyên gia, việc nâng cao nhận thức và chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với những bất thường, cực đoan của thời tiết sẽ giúp bảo vệ cuộc sống và tài sản, xây dựng một tương lai bền vững và an toàn hơn.