EURO 2024: Dấu ấn công nghệ VAR

Vòng đấu bảng EURO 2024 khép lại với những bữa tiệc bóng đá đỉnh cao và nhiều dấu ấn đặc biệt. Một trong số đó là việc áp dụng hệ thống hỗ trợ trọng tài bằng video (VAR). Liên đoàn Bóng đá châu Âu đã áp dụng VAR, công nghệ bóng kết nối, phát hiện việt vị bán tự động và xác định bàn thắng ở tất cả các trận đấu.

Tiền đạo Lukaku của đội tuyển Bỉ (số 10) nhiều lần bị công nghệ VAR từ chối bàn thắng.

Kể từ khi được áp dụng chính thức năm 2016, công nghệ VAR đã tạo ra những tranh luận sôi nổi. Sự thiếu nhất quán trong cách trọng tài sử dụng công nghệ và thời gian đưa ra quyết định đã gây nhiều sự bất mãn.

Tại EURO 2024, VAR được áp dụng trong tất cả trận đấu. Tuy nhiên, so với World Cup 2022 ở Qatar, VAR được nâng cấp mạnh mẽ với khả năng phân tích chính xác hơn nhờ trí tuệ nhân tạo (AI). Dữ liệu hình ảnh được truy xuất dựa trên các camera được đặt khắp nơi dưới mái che sân vận động, có thể quan sát 29 vị trí trên cơ thể mỗi cầu thủ.

Quả bóng sử dụng tại giải đấu cũng có cấu tạo đặc biệt, AI gửi dữ liệu từ trái bóng đến các trọng tài theo thời gian thực để hỗ trợ quá trình ra quyết định nhanh hơn, cũng như giúp trọng tài VAR xác định từng cú chạm bóng. Với công nghệ goalline (vạch vôi) trên đường biên ngang, việc xác định bóng đã vượt vạch vôi để vào lưới hay chưa cũng được áp dụng với hình ảnh 3D hiển thị trên máy tính.

Tại vòng bảng, phần lớn trận đấu có sự can thiệp của VAR để trọng tài đưa ra quyết định chính xác nhất, điển hình như trận đấu giữa Bỉ và Slovenkia, Thổ Nhĩ Kỳ và Gruzia hay Bồ Đào Nha và Cộng hoà Séc…

Ngay ở trận mở màn giữa Đức và Scotland, có một tình huống tưởng như cầu thủ chủ nhà sẽ được hưởng quả phạt 11m khi trọng tài chính cho rằng Musiala bị phạm lỗi. Công nghệ VAR vào cuộc và quyết định là không có phạt đền. Ngay trên màn hình chính của sân đấu, lời giải thích ghi cụ thể: “Đã hủy quả phạt đền. Cầu thủ số 11 của Scotland phạm lỗi ngoài vòng cấm”. Cũng tại trận đấu này, VAR đã ghi lại hình ảnh phạm lỗi nguy hiểm và cầu thủ Porteous (Scotland) phải nhận thẻ đỏ trực tiếp.

Hay trường hợp của tiền đạo Lukaku (Bỉ), nhiều người nói vui là VAR có “thù” với cầu thủ này khi lập kỷ lục 3 lần từ chối bàn bắng trong 2 trận liên tiếp (gặp Romania và Slovakia). Trong đó, có trường hợp Lukaku rơi vào tình huống việt vị chỉ vài milimet trước khi ghi bàn. Rõ ràng, nếu quan sát thông thường mà không áp dụng công nghệ thì trọng tài khó có thể đưa ra phán quyết chính xác ở những tình huống như vậy.

Nhiều người hâm mộ cho rằng, việc áp dụng công nghệ một cách cứng nhắc làm mất đi sự kịch tính, hấp dẫn của bóng đá. Tuy vậy cần thừa nhận rằng, VAR đã giúp trọng tài hạn chế các quyết định cảm tính và các trận đấu trở nên công bằng hơn.