Cải tạo chung cư cũ xuống cấp: Giải pháp nào?

Trên địa bàn tỉnh hiện còn tồn tại các khu chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn như: Khu chung cư 5 tầng Dốc Hanh, phường Trung Thành (TP. Thái Nguyên); khu chung cư ở phường Thắng Lợi (TP. Sông Công). Mặc dù cơ quan chức năng của tỉnh và các địa phương đã vào cuộc thực hiện di dời các hộ dân và thu hút nhà đầu tư để xây mới, nhưng vấn đề đến nay chưa được giải quyết triệt để, cần tiếp tục được quan tâm, tháo gỡ khó khăn để người dân ổn định đời sống.

Khu chung cư 5 tầng Dốc Hanh, phường Trung Thành (TP. Thái Nguyên) đã xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Ảnh: Mạnh Hùng

Nguy cơ cao mất an toàn

Nhiều năm nay, gia đình ông Mã Ngọc Cương, ở tổ 4, phường Trung Thành (TP. Thái Nguyên), luôn nơm nớp lo âu khi sống trong căn hộ rộng chưa đầy 30m2 ở nhà A3 chung cư Dốc Hanh. Ông Cương cho biết: Khu nhà này được xây dựng từ năm 1976, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Chỗ tôi ở, tường còn bị nứt toác ở nhiều chỗ nên rất lo lắng. Có hộ sinh sống ở đây, khi đang ngủ bị mảng tường rơi xuống trúng người phải đi viện.

Còn ông Nguyễn Thanh Sơn, sống tại nhà A1, chia sẻ: Các khu chung cư trước đây do Công ty CP Gang thép Thái Nguyên xây dựng cho cán bộ, công nhân viên ở. Bà con đã mua thanh lý lại và sống ổn định từ lâu. Theo thời gian, các chung cư này xuống cấp nghiêm trọng.

Gần 10 năm nay, bà con chúng tôi đã kiến nghị, cơ quan chức năng tiến hành thẩm định chất lượng công trình và kết luận buộc phải sửa chữa vì đến niên hạn sử dụng tối đa 50 năm. Tuy nhiên, từ đó đến nay không thấy cơ quan chức năng có thêm thông báo gì. Chúng tôi lo lắng công trình này có thể đổ bất cứ lúc nào. - ông Nguyễn Thanh Sơn

Nhiều vị trí tại Khu chung cư 5 tầng Dốc Hanh, phường Trung Thành (TP. Thái Nguyên), tường nhà bị nứt.

Còn tại phường Thắng Lợi (TP. Sông Công), tòa nhà chung cư số 1 (gồm 4 tầng) cũng đã xuống cấp nghiêm trọng. Đây là 1 trong 10 tòa chung cư trên địa bàn thành phố trong diện di dời khẩn cấp (cấp độ D), buộc phá dỡ nhưng chưa thực hiện được vì còn một số hộ dân chưa đồng thuận bàn giao mặt bằng.

Theo quan sát từ phía bên ngoài của phóng viên, lan can các tầng đã rơi rụng gần hết. Bà Đào Thị Thủy, Tổ trưởng tổ dân phố số 3, phường Thắng Lợi, cho biết: Trước đây, tại nhà chung cư số 1 có khoảng 30-35 hộ dân sinh sống. Khi UBND tỉnh, UBND TP. Sông Công có chủ trương di dời bởi công trình xuống cấp nghiêm trọng, hầu hết các hộ sống tại tầng 2,3,4 đã đến nơi ở mới, còn 11 hộ vẫn ở lại với nhiều lý do.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, tại 3 tòa nhà 5 tầng (với khoảng trên 300 căn hộ) khu chung cư Dốc Hanh, phường Trung Thành (TP. Thái Nguyên) hiện còn gần 140 hộ dân đang sinh sống; hầu hết các căn hộ còn lại đều bỏ không do chủ nhà có chỗ ở khác hoặc có hộ đi làm ăn xa không có mặt tại địa phương. Phần lớn bà con mong mỏi chính quyền các cấp có chính sách hợp lý để ổn định đời sống.

Những khó khăn vướng mắc

Thực hiện Quyết định số 1907/QĐ-UBND ngày 27/8/2014 của UBND tỉnh về việc di dời hộ dân sinh sống tại các khu chung cư cũ, UBND TP. Sông Công đã xây dựng kế hoạch và tập trung chỉ đạo thực hiện di dời các hộ dân trong 10 tòa chung cư cũ, gồm 1 tòa ở phường Thắng Lợi và 9 tòa ở phường Mỏ Chè, với tổng số 447 hộ. Đến nay, thành phố đã di dời 436 hộ và phá dỡ 9/10 tòa nhà, còn lại 11 hộ tại tòa số 1 phường Thắng Lợi chưa di dời nên chưa thể phá dỡ. 

Theo tìm hiểu của phóng viên, bà con đều đồng thuận với chủ trương phá dỡ chung cư cũ, nhưng cũng đồng thời đề nghị được bố trí tái định cư tại chỗ.

Ông Hà Văn Biên, sống tại khu chung cư: Nguyện vọng của bà con sau khi phá dỡ tòa nhà này là được bố trí nơi ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Nếu di chuyển chỗ mới cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp để mua đất, xây nhà vì đời sống của chúng tôi còn nhiều khó khăn.

Tại TP. Thái Nguyên, năm 2017, sau khi UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo tiếp nhận nguyên trạng khu chung cư cũ 5 tầng Dốc Hanh để quản lý và thu hút đầu tư, UBND TP. Thái Nguyên đã phối hợp với sở, ngành liên quan tiến hành kiểm tra, đánh giá chất lượng công trình. Theo đó, Sở Xây dựng đã kết luận, chất lượng công trình ở cả 3 khối nhà A1, A2, A3 đều ở mức độ nguy hiểm cấp C (khả năng chịu lực của một bộ phận kết cấu không đáp ứng được yêu cầu sử dụng bình thường).

Khu chung cư tòa số 1, phường Thắng Lợi (TP. Sông Công) đã xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Mạnh Hùng

Trên cơ sở này, UBND TP. Thái Nguyên chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư cải tạo, sửa chữa. Tuy nhiên, dự kiến chi phí sửa chữa, cải tạo toàn bộ khu chung cư lớn hơn so với đầu tư xây dựng mới và không đảm bảo hiệu quả kinh tế lâu dài. Do vậy, UBND thành phố chỉ đạo cơ quan chuyên môn lập quy hoạch chi tiết mời gọi nhà đầu tư. Nhưng đến nay, với nhiều lý do, như: Diện tích hẹp; phải bố trí tái định cư… nên chưa có doanh nghiệp nào mặn mà.

Ông Nguyễn Minh Anh Dũng, Chủ tịch UBND phường Trung Thành, chia sẻ: So với nhiều khu vực khác trên địa bàn tỉnh, giá trị đất đai tại khu chung cư Dốc Hanh không cao nên doanh nghiệp đầu tư xây dựng không dễ thu hồi nguồn vốn. Hơn nữa, diện tích tại khu vực này hẹp (với khoảng 3ha) nên các dự án đòi hỏi quỹ đất lớn sẽ khó triển khai ở đây, có thể là một trong những lý do không hấp dẫn nhà đầu tư.

Lời giải nào cho “bài toán” khó?

Có thể nói, vấn đề then chốt để giải quyết tình trạng tại các khu chung cư cũ xuống cấp là bố trí tái định cư cho các hộ dân. Đối với TP. Sông Công, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, UBND TP. Sông Công đã bố trí quỹ đất cho người dân xây dựng nhà cửa. Đồng thời triển khai các cơ chế hỗ trợ theo quy định, kịp thời ổn định đời sống cho người dân.

Chị Phan Thị Bích, hộ dân đã di dời đến nơi ở mới tại tổ dân phố An Châu 1, phường Mỏ Chè, chia sẻ: Trước đây, vợ chồng tôi sống tại tòa số 1 nhưng luôn lo lắng, sợ nhà đổ sập bất cứ lúc nào. Khi UBND TP. Sông Công thực hiện di dời, gia đình được hỗ trợ kinh phí di chuyển, mua đất để xây dựng nhà nhà. Chỗ ở mới có hạ tầng khang trang, gần trường nên các con nhỏ đi học thuận tiện.

Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Trịnh Quang Hùng, Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị TP. Sông Công, cho biết: Mặc dù hầu hết các hộ dân di dời đã có chỗ ở mới ổn định, nhưng hiện vẫn còn 11 hộ chưa chấp thuận di chuyển, tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn. Về nội dung này, Phòng tiếp tục tham mưu cho UBND TP. Sông Công báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo để thực hiện di dời trong thời gian sớm nhất.

Khu tái định cư cho các hộ dân di dời ở chung cư cũ trên địa bàn TP. Sông Công được đầu tư hạ tầng đồng bộ. Ảnh: Mạnh Hùng

Trao đổi về vấn đề xây dựng mới hay cải tạo khu chung cư 5 tầng Dốc Hanh, phường Trung Thành để người dân ổn định đời sống, ông Phạm Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND TP. Thái Nguyên cho biết: Sau khi nghiên cứu thực tiễn, UBND TP. Thái Nguyên đã tính đến phương án đầu tư công xây dựng mới toàn bộ khu chung cư, thực hiện bố trí tái định cư tại chỗ cho các hộ dân đang sinh sống tại đây.

Tuy nhiên, do ngân sách còn hạn hẹp nên chưa thể triển khai thực hiện. UBND thành phố sẽ tiếp tục nghiên cứu, báo cáo UBND tỉnh xem xét, hỗ trợ kinh phí để đầu tư theo quy định, ổn định đời sống cho người dân. - ông Phạm Đức Giang

Thực tế cho thấy, việc di dời các hộ dân ra khỏi chung cư cũ và xây dựng mới hay cải tạo, sửa chữa chung cư cũ là cấp bách cần được các ngành chức năng của tỉnh và 2 địa phương tiếp tục quan tâm giải quyết. Bởi lẽ, điều kiện hạ tầng tại các khu chung cư trên đã và đang xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ mất an toàn với người dân sinh sống ở đây ngày một cấp thiết hơn.