Tổng cục Môi trường nói gì về chất lượng không khí tại Hà Nội?

Liên quan đến các thông tin cho rằng Hà Nội nằm trong top các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới, ông Nguyễn Văn Tài, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho rằng, thông tin trên độ tin cậy không cao, bởi các thông số đó chỉ là tại một điểm đo, không đại diện được cho cả thành phố.

“Thông số đo được về không khí Hà Nội chỉ là tại một điểm”

Theo ông Nguyễn Văn Tài, để đưa ra được các thông số chính xác về chất lượng không khí, phải có hệ thống, mạng lưới các điểm quan trắc, chương trình quan trắc với máy móc thiết bị hiện đại. Thông tin thu được từ trạm quan trắc sau đó còn phải được kiểm nghiệm, xử lý, xác định... Nếu không có mạng lưới rộng khắp, thì kể cả thông số đo được là chính xác thì cũng chỉ là tại một điểm đo đó, không đại diện được cho cả thành phố Hà Nội.

Lý giải về hiện tượng bụi PM2.5 trong thời gian qua gia tăng kiến chất lượng không khí tại Hà Nội và một số thành phố kém đi, ông Nguyễn Văn Tài cho rằng, xu hướng biến động của bui phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết khí hậu. Nguyên nhân PM2.5 tăng cao do đây là thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi, khối không khí lạnh từ phía Bắc khuếch tán xuống phía Nam tạo nên dãy hội tụ nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh gây hiện tượng nghịch nhiệt làm gia tăng nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí.

Đặc biệt vào thời gian sáng sớm, là khoảng thời gian gió lặng nên khả năng phát tán các chất ô nhiễm thấp. Khi có ánh sáng mặt trời đốt nóng lớp không khí gần mặt đất, không còn hiện tượng nghịch nhiệt, bụi PM2.5 được phát tán, chất lượng không khí được cải thiện hơn.

Cũng theo ông Tài, qua theo dõi diễn biến từ năm 2010 đến nay cho thấy, nồng độ bụi PM10 và bụi PM2.5 có xu hướng giảm. Đối chiếu với kết quả quan trắc từ trạm của Đại sứ quán Mỹ trong giai đoạn 2016-2018 cũng cho thấy, xu hướng tương ứng đối với nồng độ bụi PM2.5.

So sánh nồng độ bụi PM2.5 trong các tháng qua các năm từ 2013-2019 cho thấy, nồng độ bụi PM2.5 trong các tháng năm 2019 có xu hướng giảm qua các năm. Riêng tháng 9, nồng độ bụi tăng mạnh so với các tháng trước đó và so với cùng kỳ các năm từ 2015-2018. Đặc biệt, lượng mưa trong tháng 9 các năm từ 2013-2019 cho thấy năm 2019 có lượng mưa thấp nhất, liên tiếp trong nhiều ngày từ 21-30/9, toàn bộ khu vực Hà Nội không mưa. Đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân làm bụi tăng đột biến trong không khí.

Trước tình trạng trên, Tổng cục Môi trường khuyến cáo, trong khoảng thời gian này và những ngày tiếp theo, với đặc điểm thời tiết giao mùa, ban ngày nắng khá mạnh, hanh khô, ban đêm nhiệt độ không khí mặt đất khá thấp, hiện tượng nghịch nhiệt vẫn có thể tiếp diễn, nồng độ bụi PM2.5 có thể vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao tại một số thời điểm trong ngày, nhất là vào buổi sáng và đêm. Bởi vậy, người dân cần hạn chế ra đường và sinh hoạt ngoài trời để bảo vệ sức khỏe.

Cảnh báo người dân về thông tin có một số thiết bị cầm tay có thể đo được ô nhiễm không khí, ông Nguyễn Văn Tài đưa ra một thiết bị đang báo chỉ số chất lượng không khí (AQI) trong phòng làm việc có bật điều hòa không khí là 133 và khi có tác động (thổi vào máy) thì chỉ số này còn vọt lên cao hơn rất nhiều. Bởi vậy, các dạng thiết bị này là không đủ độ tin cậy, không được kiểm định.

Chất lượng không khí sẽ được cải thiện từ ngày 3/10

Trước thực trạng ô nhiễm không khí kém trong những ngày qua, người dân thủ đô cảm thấy lo lắng khi tham gia các hoạt động ngoài trời và mỗi khi ra đường.

Thông tin về vấn đề này, TS Dư Đức Tiến, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ ngày mai, (khoảng từ ngày 03 đến 06/10), tại Bắc Bộ hình thành vùng hội tụ gió ở mực 1500m và khoảng từ ngày 05/10 có khả năng lưỡi áp cao lục địa được tăng cường yếu trở lại. Do đó, từ ngày 03 đến 06/10 Bắc Bộ sẽ chuyển nhiều mây, có mưa rào và dông rải rác. Thủ đô Hà Nội chuyển sang hình thái thời tiết nhiều mây, có lúc có mưa rào và dông, nhiệt độ 24-33 độ.

Với điều kiện thời tiết như trên, khả năng gây ra hiện tượng nghịch nhiệt sẽ tiếp tục đến hết hôm nay (2/10). Từ ngày mai (3/10), hiện tượng nghịch nhiệt kết thúc, chất lượng không khí được cải thiện.

Trang web chất lượng khí của Đại sứ quán Mỹ ở địa chỉ (aqicn.org) cũng nhận định, chất lượng không khí từ ngày mai sẽ xuống màu cam (chỉ số AQI từ 100-150, ảnh hưởng đến sức khỏe nhóm nhạy cảm là người già, trẻ em, người mắc bệnh hô hấp). Từ thứ sáu, chất lượng không khí sẽ xuống màu vàng-chất lượng không khí trung bình.

Nhận định về chất lượng không khí tại Hà Nội, ông Lê Thanh Hải, Tổng Thư ký Hội khí tượng Thủy văn Việt Nam cũng cho biết: Hiện tượng nghịch nhiệt thường xảy ra vào mùa đông nên ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc cũng nghiêm trọng hơn nhiều vào mùa đông. Dự báo từ nay đến tháng 3 sang năm sẽ còn nhiều đợt nghịch nhiệt tiếp diễn, nguy cơ xuất hiện nhiều đợt ô nhiễm không khí kéo dài.

Từ cuối tháng 8 đến nay, Hà Nội phải gánh chịu 3 đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng, (25-26/8 và 14/9-18/9), đợt thứ 3 bắt đầu từ 23/9 kéo dài đến hôm nay và dự kiến kết thúc vào ngày mai./.