Thời gian gần đây, việc dư luận có ý kiến trái chiều về Trạm thu phí BOT Bờ Đậu (nằm trong Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới và nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 3 đoạn km75 - km100 theo hình thức hợp đồng BOT) chủ yếu là do phạm vi, đối tượng và mức thu phí còn có điểm chưa thật sự hợp lý. Bởi vậy, một phương án miễn, giảm phí tối đa hoặc mở rộng phạm vi miễn, giảm sẽ mang lại kết quả khả quan hơn.
Chúng ta đều biết, chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng giao thông trong cả nước thời gian qua là nhằm giải quyết cơ bản những tắc nghẽn, quá tải về giao thông, góp phần thu hẹp khoảng cách vùng miền và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Điều này đã được thể hiện rất rõ trong Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/01/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Việc lựa chọn đầu tư hạ tầng giao thông theo hình thức BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao) nhằm huy động nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp là chủ trương đúng đắn trong bối cảnh ngân sách Nhà nước còn hạn chế. Trên cơ sở đó, Dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới và nhiều dự án BOT giao thông khác trong cả nước đã được triển khai xây dựng.
Dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới được triển khai trên cơ sở thống nhất giữa hai tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, được các bộ, ngành liên quan cho ý kiến và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương đầu tư. Phương án để nhà đầu tư hoàn vốn là sử dụng 2 trạm thu phí, một trên tuyến xây mới Thái Nguyên - Chợ Mới và một trên tuyến Quốc lộ 3 (còn gọi là Trạm BOT Bờ Đậu). Ngay khi hoàn thành Trạm BOT Bờ Đậu, dư luận nhân dân trong tỉnh đã có phản ứng khác nhau, trong đó chủ yếu ý kiến về vị trí đặt trạm, phạm vi, đối tượng và giá thu phí. Trước thực tế trên, tháng 7-2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Thái Nguyên. Tại đây, Thủ tướng yêu cầu: Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) phối hợp với tỉnh Thái Nguyên, các bộ, ngành liên quan và nhà đầu tư khẩn trương thống nhất phương án thu phí để hoàn vốn cho dự án, tránh lãng phí và phát sinh tăng chi phí đầu tư, đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Tháng 12-2018, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo Bộ GTVT thống nhất với tỉnh Thái Nguyên về phương án miễn, giảm phí cho các phương tiện để triển khai thu phí tại Trạm BOT Bờ Đậu. Sau khi làm việc với tỉnh Thái Nguyên, Bộ GTVT đã đề nghị tỉnh phối hợp với Tổng Cục đường bộ Việt Nam nghiên cứu phương án miễn, giảm phí cụ thể đối với Trạm thu phí BOT Bờ Đậu.
Để đảm bảo hài hòa lợi ích chung, trong đó đặc biệt đề cao lợi ích của người dân, nhất là người dân ở khu vực chịu tác động nhiều nhất (gần Trạm BOT Bờ Đậu), tỉnh Thái Nguyên đã và đang cân nhắc các phương án thích hợp theo hướng miễn, giảm phí thấp nhất có thể (không ngoại trừ trường hợp vận dụng vượt khung so với quy định của Bộ GTVT về phạm vi giảm phí và mức giảm phí). Quan điểm của tỉnh là sẽ chia vùng địa lý, phân theo bán kính và theo các nhóm xe ô tô để đưa ra phương án miễn, giảm phù hợp nhất. Phạm vi vùng, nhóm xe được miễn phí cũng sẽ được xem xét mở rộng theo hướng vượt khung quy định để tạo điều kiện tối đa cho người dân đi lại thuận tiện. Trên cơ sở đó, chắc chắn sẽ có vùng, nhóm xe ô tô được miễn hoàn toàn phí khi qua trạm. Ngoài đối tượng được miễn, tùy theo bán kính, vùng địa lý và nhóm xe ô tô sẽ giảm phí theo các mức phù hợp. Với quan điểm trên, gần như các địa phương như T.P Thái Nguyên, các huyện Phú Lương, Đại Từ, Định Hóa đều được miễn, giảm tối đa. Theo các chuyên gia, nếu được Bộ GTVT thông qua, Trạm BOT Bờ Đậu sẽ là một trong số ít trạm thu phí giao thông trên cả nước có phương án miễn, giảm phí sâu nhất, phạm vi miễn, giảm rộng nhất.
Có thể nói, việc người dân thắc mắc, phản ứng thu phí tại Trạm BOT Bờ Đậu những ngày qua cũng là điều dễ hiểu, nhất là trong bối cảnh dư luận cả nước có những bất đồng tương tự với một số trạm thu phí BOT giao thông. Tuy nhiên, bà con cũng cần lưu ý, lợi dụng việc này một số phần tử xấu muốn lôi kéo, kích động, gây rối trật tự công cộng nhằm chống phá Đảng, Nhà nước ta. Do vậy, bà con cần nêu cao cảnh giác, không nên tin, nghe theo kẻ xấu mà có những hành động thái quá làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, ổn định chính trị ở địa phương.
Thực tế cho thấy, hiện nay hầu hết các trạm BOT giao thông trong cả nước đều đã triển khai thu phí trên cơ sở thống nhất các phương án miễn, giảm phù hợp theo quy định. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh đã và đang nỗ lực cùng các bộ, ngành, đơn vị xem xét, đề xuất phương án miễn, giảm tối ưu theo hướng có lợi nhất cho người dân địa phương. Vì thế, rất cần sự thấu hiểu, chia sẻ và đồng thuận từ phía người dân để đảm bảo hài hòa lợi ích chung.
