Đảm bảo an toàn công trình đại thủy nông hồ Núi Cốc

Nhằm đảm bảo an toàn công trình đại thủy nông hồ Núi Cốc, ngay từ đầu mùa mưa bão, tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo ngành chức năng và đơn vị quản lý tiến hành kiểm tra, đánh giá hiện trạng các hạng mục đầu mối. Theo đó, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên đã chủ động triển khai các giải pháp ứng phó thiên tai phù hợp với thực tế để vận hành hiệu quả công trình, góp phần bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân.

Cán bộ Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên kiểm tra tràn xả lũ hồ Núi Cốc.

Anh Nguyễn Xuân Thiêm, Trưởng phòng Quản lý nước và công trình - Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên, cho biết: Hồ Núi Cốc có 1 đập chính, 6 đập phụ, 2 tràn xả lũ và cống lấy nước. Từ cuối tháng 3/2023 - thời điểm trước mùa mưa bão, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra, đánh giá lại toàn bộ hiện trạng các hạng mục trên.

Kết quả kiểm tra cho thấy, đối với đập chính, công trình hoạt động bình thường, đảm bảo an toàn vận hành theo đúng quy trình. Tuy nhiên, mái đập thượng lưu đã bị xô lệch, sụt lún, tấm lát bị bong tróc. Đối với đập phụ 1, rãnh thoát nước hạ lưu đập và rãnh tiêu phía đường dân sinh bị hư hỏng nặng ở nhiều vị trí, với chiều dài 90m; phần mặt đường bê tông dân sinh dưới chân đập bị hư hỏng khoảng 150m. Còn với đập phụ 2a, tấm lát mái thượng lưu bị sụt lún khoảng 75 tấm.

Cũng theo anh Thiêm, đối với tràn xã lũ, hệ thống cánh van đóng mở tràn lớp sơn đã bị han rỉ, gioăng cao su đã bị hỏng, làm rò rỉ nước. Ngoài ra, toàn bộ hệ thống lan can sắt và mái tôn bảo vệ của 2 tràn xả lũ đã bị han rỉ xuống cấp.

Hiện tại, 2 cửa tràn xả lũ không đáp ứng kịp thời khi mực nước hồ dâng lên bằng hoặc cao hơn mực nước lũ kiểm tra (cao trình +48,93). Bên cạnh đó, hệ thống thiết bị quan trắc thấm, quan trắc mực nước, hệ thống thiết bị đo mưa... tại công trình hồ Núi Cốc cũng đã bị hư hỏng, cần được sửa chữa, nâng cấp đồng bộ để cập nhật kịp thời lên hệ thống dữ liệu chung của Cục Thủy lợi.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Công Thịnh, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên, nhấn mạnh: Hiện nay, các công trình, hạng  mục ở khu vực hồ đầu mối tuy vẫn hoạt động bình thường nhưng tiềm ẩn nhiều yếu tố bất lợi. Nguyên nhân là do các hạng mục xuống cấp, cổng lấy nước lạc hậu, chỉ an toàn với diễn biến thời tiết mưa lũ bình thường. Nếu xảy ra diễn biến phức tạp do mưa lớn dồn dập vượt tần suất, thiết kế sẽ không đảm bảo an toàn.

Trước thực trạng trên, để chủ động phòng tránh, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do mưa lũ gây ra, Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên đã kiện toàn Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn công trình hồ Núi Cốc, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; đồng thời, ban hành quy chế trực phòng chống thiên tai 24/24 giờ trong mùa mưa bão.

Cùng với đó, Công ty tiến hành bảo dưỡng định kỳ các thiết bị cơ khí và sửa chữa thường xuyên những hạng mục xung yếu; kiểm tra, đánh giá chất lượng vật tư phòng, chống lụt bão và dự trù kinh phí đảm bảo cho công tác chỉ đạo xử lý giờ đầu khi phát hiện công trình xảy ra sự cố.

Trong những ngày trời có mưa lớn, Công ty sẽ tiến hành cập nhật thông tin vận hành các hồ chứa 4 lần/ngày; còn trong trường hợp mực nước hồ cao hơn mực nước thiết kế thì phải quan trắc tối thiểu 1 lần/giờ. Công ty cũng chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị dự phòng, bảo đảm kịp thời sửa chữa, thay thế trong trường hợp có sự cố vận hành; tăng cường thông tin, cảnh báo cho người dân ở hạ du khi tiến hành xả lũ…

Ngoài nhiệm vụ cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước thô cho các nhà máy nước sạch, công trình hồ Núi Cốc còn có chức năng điều tiết, phòng lũ. Chính vì vậy, bước vào mùa mưa bão, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo ngành chức năng và đơn vị quản lý rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa Núi Cốc phù hợp với quy định; khẩn trương hoàn thiện bản đồ ngập lụt hạ du đập, hồ chứa Núi Cốc để phục vụ xây dựng, cập nhật điều chỉnh phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp...

UBND tỉnh cũng yêu cầu Công ty TNHH Một thành viên Khai thác thủy lợi Thái Nguyên tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng Công an và các đơn vị liên quan kiểm tra, kịp thời phát hiện các trường hợp vi phạm, giải quyết và xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm hành lang an toàn hồ chứa theo quy định. Công ty cũng được yêu cầu tăng cường theo dõi, cập nhật dự báo khí tượng thủy văn và áp dụng các công nghệ tiên tiến hỗ trợ quản lý, vận hành, điều tiết hồ chứa thủy lợi đảm bảo an toàn đập và vùng hạ du đập...