Tỉnh Thái Nguyên và 5 tiêu chí trở thành thành phố

Trong Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Chính phủ phê duyệt, Thái Nguyên định hướng sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2050. Khi đó, thành phố phát triển theo hướng xanh, thông minh, có bản sắc rõ ràng, xứng đáng là một trong những trung tâm công nghiệp hiện đại của vùng Thủ đô Hà Nội và cả nước. Muốn vậy, tỉnh Thái Nguyên phải đạt đủ 5 tiêu chí quan trọng mà Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định.   

Một góc khu vực trung tâm TP. Thái Nguyên - đô thị loại I.

Không riêng Thái Nguyên, hiện có 15 tỉnh trong cả nước, trong đó 8 tỉnh khu vực miền Bắc định hướng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trong giai đoạn từ nay đến năm 2050. Gần với Thái Nguyên có Bắc Ninh, Vĩnh Phúc và các tỉnh Quảng Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Hà Nam, Hải Dương.

Theo Nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, từ ngày 1/1/2023 muốn trở thành thành phố trực thuộc Trung ương các tỉnh phải đáp ứng đủ 5 tiêu chí: Quy mô dân số, diện tích tự nhiên, số lượng đơn vị hành chính trực thuộc, cấp độ đô thị được công nhận và cơ cấu, trình độ phát triển kinh tế - xã hội.

Chiểu theo 5 tiêu chí này, đồng thời xét về thực tế và cơ hội, khả năng phát triển của tỉnh Thái Nguyên thì việc hoàn thành mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương của tỉnh trong giai đoạn 2030-2050 là hoàn toàn khả thi. Vậy, căn cứ nào chứng minh điều này? Thứ nhất, về quy mô dân số, trong khi quy định chỉ yêu cầu địa phương có từ 1 triệu người trở lên sinh sống thì hiện tại Thái Nguyên đang sở hữu trên 1,3 triệu người, đến năm 2030 sẽ đạt trên 1,5 triệu người.

Thứ hai, diện tích tự nhiên yêu cầu phải đạt khoảng 1.500km2, thì chúng ta có diện tích gấp hơn 2 lần. Thứ ba, đơn vị hành chính có từ 9 huyện trực thuộc trở lên, trong đó tỷ lệ số quận, thị xã, thành phố trực thuộc trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện chiếm từ 60% trở lên. Về tiêu chí này, Thái Nguyên hoàn toàn có thể đáp ứng trong khoảng thời gian từ 5 đến 10 năm tới vì hiện tại chúng ta đang có 9 đơn vị hành chính, trong đó có 3 thành phố, tới đây sẽ có thêm ít nhất 2 thị xã.

Với tiêu chí thứ tư, Nghị quyết yêu cầu đô thị phải được công nhận loại đặc biệt hoặc loại I, Thái Nguyên hiện chưa đạt nhưng sẽ khả thi vì hiện tại TP. Thái Nguyên đang là đô thị loại I thuộc tỉnh, TP. Phổ Yên đang phấn đấu là đô thị hoại II vào năm 2025, các đô thị khác của tỉnh cũng đang trong giai đoạn cải thiện và nâng hạng.

Riêng tiêu chí thứ 5, phải có cơ cấu, trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định, mặc dù khó nhưng tỉnh Thái Nguyên hoàn toàn có khả năng về đích sớm. Tiêu chí này có 6 chỉ tiêu thành phần cần phải đạt thì hiện tại Thái Nguyên đã có một số chỉ tiêu chạm đích. Thứ nhất, chỉ tiêu đặt ra là cần phải cân đối đủ thu, chi ngân sách hằng năm, thì năm 2023 Thái Nguyên đã có nguồn thu đứng đầu khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, trở thành một trong 18 tỉnh, thành phố tự cân đối thu, chi và có điều tiết một phần về Trung ương.

Thứ hai, mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất phải đạt bình quân chung của cả nước, Thái Nguyên trong giai đoạn 2021-2023 đạt 6,56%/năm, cao hơn bình quân chung cả nước. Thứ ba, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều trung bình 3 năm gần nhất cũng phải đạt bình quân chung cả nước, chúng ta đã giảm tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn khoảng 3,3%, trong khi cả nước là trên 7%.

Thái Nguyên còn 3 chỉ tiêu cần phải nỗ lực trong thời gian tới, đó là thu nhập bình quân đầu người phải bằng 1,75 lần so với bình quân chung cả nước (cả nước hiện khoảng 101 triệu đồng/người/năm, Thái Nguyên đạt 113 triệu đồng/người/năm); tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế chiếm 90% (Thái Nguyên đang chiếm gần 90%); tỷ lệ lao động phi nông nghiệp ở nội thành, nội thị, thị trấn, quận và phường chiếm 90% (Thái Nguyên hiện vẫn đạt thấp).

Như vậy có thể thấy, kế hoạch trở thành thành phố trực thuộc Trung ương của tỉnh Thái Nguyên trước năm 2050 là hoàn toàn có cơ sở. Tin tưởng rằng, chúng ta sẽ sớm đạt mục tiêu lớn đề ra, góp phần xây dựng Thái Nguyên thực sự là nơi đáng sống, đáng đến, an toàn và thịnh vượng.