Văn hóa ứng xử thời đại số

Khi công nghệ 4.0 phủ sóng khắp nơi, từ thành thị đến nông thôn, lên cả các bản làng ở miền núi, vùng cao thì người dân cũng cần học cách ứng xử một cách văn minh, văn hóa trong cuộc sống số. Chỉ khi xây dựng văn hóa phù hợp với thời đại số, con người mới bắt nhịp được với cuộc sống văn minh, hiện đại và lan tỏa những điều tốt đẹp đến với cộng đồng.

Ngành chức năng của tỉnh đã chú trọng hướng dẫn người dân cách thức livestream và ứng xử văn minh khi bán hàng qua môi trường mạng

Ứng xử văn minh trên mạng xã hội

Theo khảo sát của chúng tôi, hầu hết người dân Thái Nguyên đều có tài khoản cá nhân trên mạng xã hội (Facebook, Zalo). Nhiều người lớn tuổi cũng được con cháu hỗ trợ cài đặt tài khoản trên mạng xã hội để tiện cho việc liên lạc, chăm sóc. Các hoạt động của người dân Thái Nguyên trên môi trường mạng nhìn chung khá sôi động. Việc ứng xử văn hóa, văn minh trên các nền tảng mạng xã hội cũng là một yêu cầu đang được đặt ra.

Chị Lê Thị Duyên là giáo viên hiện đang sinh sống tại tổ 90, phường Phan Đình Phùng, chia sẻ: Khi có người đăng tải các hoạt động của mình lên trang cá nhân (Zalo, Facebook), không ít người hành xử thiếu văn hóa, bình luận bằng những lời lẽ xúc phạm đến chủ tài khoản đó. Thậm chí, nhiều người còn buông lời cay độc đối với những bức ảnh phản ánh các hoạt động vui chơi của con trẻ… Thực tế này khiến chúng tôi rất lo ngại, nhất là với lớp trẻ như học sinh, thường không suy nghĩ kỹ đã để lại những lời bình luận thiếu tế nhị trên các bài viết của bạn bè, dẫn đến hiểu lầm, gây xích mích và có thể tạo ra những hậu quả không đáng có.

Liên quan đến việc ứng xử thiếu văn minh, văn hóa, thậm chí là vi phạm các quy định pháp luật khi tham gia vào mạng xã hội của người dân, mới đây (chỉ trong vòng chưa đầy 10 ngày), Công an tỉnh đã vào cuộc xác minh và xử phạt hành chính 5 trường hợp có hành vi chia sẻ, đưa tin, bình luận sai sự thật trên mạng xã hội. Trong đó có cả những người đã ở độ “chín”, ngoài 40 tuổi và cả những trường hợp đang là sinh viên. Trước những vụ việc này, lực lượng chức năng đã nhiều lần lên tiếng, khuyến cáo người sử dụng mạng xã hội phải cẩn trọng, kiểm chứng tính chính xác của thông tin trước khi đăng tải, chia sẻ, bình luận để tránh vi phạm các quy định của pháp luật.

Xây dựng văn hóa xếp hàng

Khi những phần mềm ứng dụng công nghệ được đưa vào phục vụ công việc và hiện hữu khắp nơi trong cuộc sống, người dân Thái Nguyên buộc phải làm quen với việc xếp hàng khi đến cơ quan công quyền thực hiện các thủ tục hành chính.

Theo đó, mỗi người buộc phải đăng ký bằng việc lấy số thứ tự rồi xếp hàng tại các trung tâm giải quyết thủ tục hành chính cấp xã, cấp tỉnh. Kể cả việc đăng ký lấy số khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập cũng đòi hỏi người dân phải nghiêm túc thực hiện. Hay khi thực hiện thanh toán tiền tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, mỗi người dân cũng phải xếp hàng để đợi đến lượt của mình...

Mặc dù vậy, không phải người dân nào cũng nhận thức được vấn đề này. Rất nhiều người, chỉ vì sự ích kỷ của bản thân, sẵn sàng xô đẩy, chen ngang để được bấm số hoặc được thanh toán trước. Cũng vì chen lấn, nhiều người đã làm ách tắc công việc của cán bộ khi thay vì giải quyết tuần tự các hồ sơ lại phải quay sang giải quyết tình trạng ùn tắc, nhốn nháo của dòng người đang xếp hàng.

Chị Vũ Thanh Hoa, tổ 20, phường Quan Triều, cho biết: Mỗi khi bắt gặp hình ảnh những trường hợp chen lấn, xô đẩy người khác để giành lấy số thứ tứ trước hoặc tranh chỗ đứng trước mặt người khác, tôi cảm thấy rất buồn. Xã hội phát triển, mỗi chúng ta cần nêu cao ý thức, trách nhiệm, xây dựng một lối sống văn hóa tích cực, phù hợp với xu thế thời đại.

Cán bộ Công an tỉnh hướng dẫn thanh, thiếu niên ứng dụng công nghệ vào cuộc sống, góp phần bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Thích ứng với sự thay đổi

Hoàn thiện con người về phẩm chất, đạo đức, lối sống, đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0 chính là những yếu tố để xây dựng văn hóa con người trong thời đại số. Trong đó, mỗi người vừa có ý thức gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, vừa có khả năng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.

Để thực hiện được mục tiêu này cần bắt đầu từ môi trường giáo dục - đào tạo, đòi hỏi các nhà trường đổi mới phương pháp giáo dục, trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết cho học sinh, nhất là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, làm việc, sáng tạo…

Thầy giáo Hà Quang Đỉnh, Hiệu trưởng Trường THPT Phú Lương cho biết: 5 năm nay, nhà trường đặc biệt quan tâm tới việc trang bị kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cho học sinh. Do đó, hầu hết các học sinh của trường đều ứng dụng khá tốt các phần mềm vào phục vụ việc học tập, trau dồi kiến thức cũng như ứng xử có văn hóa khi tham gia các hoạt động ngoài xã hội.

Xây dựng con người văn hóa trong thời đại số còn là xây dựng những con người có lòng yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, có ý thức trách nhiệm với xã hội, với cộng đồng, ứng xử văn hóa trên môi trường số. Cùng với đó, cộng đồng, xã hội phải có ý thức xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh thông qua việc phát huy vai trò của gia đình, nhà trường… nhằm ngăn chặn các tác động tiêu cực từ môi trường số, bảo vệ trẻ em, thanh, thiếu niên.