Du lịch cộng đồng: Lan tỏa văn hóa dân tộc thiểu số

Là vùng đất giàu bản sắc văn hóa, Thái Nguyên đang từng bước phát triển du lịch cộng đồng như một hướng đi bền vững, góp phần bảo tồn và quảng bá giá trị truyền thống. Những bản làng người Tày, Nùng… với nhà sàn cổ kính, làn điệu then, đàn tính và lễ hội đặc sắc trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Không chỉ tạo sinh kế cho người dân, mô hình du lịch cộng đồng còn giúp gìn giữ phong tục tập quán, đưa văn hóa bản địa vươn xa.

Du khách tham quan, trải nghiệm một hoạt động văn hóa tại Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải.

Cụm homestay Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Thịnh Đức, TP. Thái Nguyên) là một trong những điển hình về cách làm du lịch hiệu quả, phát huy được bản sắc và nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Tày; vinh dự nhận giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất thế giới” năm 2022. Giữa núi rừng xanh ngát rộng hơn 70ha, nơi đây hiện có 30 ngôi nhà sàn nguyên bản tuổi đời đã hàng thế kỷ.

Nhiều đồ dùng, vật dụng như cối xay thóc, cối giã gạo, mâm ăn cơm bằng gỗ, rổ rá, bồ đan bằng tre, nứa để đựng đồ đạc… vẫn được sử dụng hằng ngày. Người dân trong bản mặc trang phục truyền thống, nói chuyện, giao tiếp với nhau bằng tiếng nói của dân tộc mình. Du khách tới tham quan được hòa mình vào các hoạt động như hát then, đàn tính, múa sạp, giã bánh dày, nấu rượu ngô, dệt vải… do chính người dân địa phương thực hiện.

Chị Hoàng Lan Phương, du khách đến từ huyện Khoái Châu (Hưng Yên), hồ hởi chia sẻ: Tôi rất ấn tượng khi được trải nghiệm nét văn hóa độc đáo và thưởng thức những món ăn đậm đà hương vị dân tộc như gà đồi nướng, xôi ngũ sắc, cơm lam… Chắc chắn tôi sẽ giới thiệu cho bạn bè và người thân đến thăm nơi đây.

Cùng với Thái Hải, trên địa bàn Thái Nguyên đã hình thành nhiều mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn, quảng bá giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số. Đó là, làng văn hóa dân tộc bản Quyên (xã Điềm Mặc, Định Hóa); xóm Mỏ Gà, xã Phú Thượng (Võ Nhai); xóm Bản Đông, xã Ôn Lương (Phú Lương); xóm Tân Đô, xã Hòa Bình (Đồng Hỷ); hồ Ghềnh Chè (TP. Sông Công); xóm Tân Sơn, xã La Bằng (Đại Từ); điểm du lịch cộng đồng xóm Khuôn Tát, xã Phú Đình (Định Hóa)…

Cảnh quan thiên nhiên đẹp, ẩm thực đa dạng và nhất là nét văn hóa đặc sắc là những yếu tố thu hút và níu chân du khách. Ông Trương Văn Vựng, Chủ tịch UBND xã Phú Đình (Định Hóa) nhấn mạnh: Thực tế cho thấy, du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và lan tỏa văn hóa dân tộc thiểu số là hướng đi đúng và thu được hiệu quả tích cực.

Để thúc đẩy các mô hình du lịch cộng đồng, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch của tỉnh đã phối hợp triển khai nhiều chương trình hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực và giúp các câu lạc bộ dân ca, dân vũ duy trì hoạt động. Nhiều di sản văn hóa phi vật thể đã được sưu tầm, làm hồ sơ đề nghị công nhận di sản cấp quốc gia như: Hát Sli của người Nùng (Đồng Hỷ); lễ hội cầu mùa của người Dao (Võ Nhai); lễ tơ hồng của người Dao Lô Gang, xóm Na Bả, xã Phương Giao (Võ Nhai); Hát ru của người Nùng Phàn Slình, xóm La Đùm, xã Văn Hán (Đồng Hỷ)… Tất cả đều là nguồn tài nguyên quý giá để phát triển du lịch cộng đồng, giúp quản bá, lan tỏa nét độc đáo của văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn.