'Gieo ước mơ' trên mảnh đất quê nhà

Những năm gần đây, ngày càng nhiều người trẻ rời phố thị, trở về quê hương để bắt đầu hành trình mới, làm kinh tế từ nông nghiệp, du lịch, văn hóa bản địa. Trong tiếng gà gáy mỗi sớm, trong những xưởng nhỏ hay homestay giữa bản làng, hơi thở trẻ trung và sáng tạo của họ đang góp phần đổi thay làng quê hôm nay.

Anh Phùng Văn Hoàng cầm máy ảnh ghi lại khoảnh khắc cùng du khách.

Bàn tay trẻ lưu giữ truyền thống

Từ thành phố trở về, nhiều người trẻ mang theo không chỉ khát vọng làm kinh tế, mà còn là niềm tin rằng quê hương vẫn còn vô vàn cơ hội nếu biết cách khai mở. Họ chọn bắt đầu từ những điều gần gũi nhất: nương chè, mảnh vườn, con suối, mái nhà sàn hay nghề thủ công của cha ông… Những giá trị tưởng chừng bình dị ấy, qua đôi tay và tư duy mới, đang được “đánh thức” bằng cách làm hiện đại, bằng mạng xã hội, công nghệ và tinh thần sáng tạo không ngừng.

Trong căn phòng khoảng 70m² ở xã Cao Minh, những bộ quần áo dân tộc Mông lấp lánh, rực rỡ khiến bất cứ ai bước vào cũng say mê. Chủ nhân của những trang phục mềm mại ấy là chàng trai trẻ Hoàng Văn Thề, sinh năm 1995, người con của đồng bào dân tộc Mông ở đây.

Từ khi còn là cậu bé lên 10, Hoàng Văn Thề đã biết dùng máy khâu, giúp mẹ làm nên những sản phẩm mang đậm bản sắc truyền thống dân tộc Mông. Chính vì vậy, tình yêu và niềm tự hào dân tộc đã lớn lên cùng chàng trai trẻ. Tốt nghiệp THPT, Thề theo bạn bè cùng trang lứa rời quê đi làm công nhân ở xuôi. Trong nhịp sống vội vã phố thị, Hoàng Văn Thề nhớ nhà, nhớ quê hương da diết. Sau nhiều đêm trăn trở, năm 2019 anh quyết định trở về bản làng, cùng mẹ làm trang phục truyền thống.

Hoàng Văn Thề bên những bộ váy áo do chính anh thiết kế.

Không chỉ bắt đầu với muôn vàn khó khăn về vốn, về đầu ra cho sản phẩm, anh Thề còn vượt qua cả những định kiến rằng đàn ông mà lại đi làm nghề may. Anh khẳng định: Ai cũng có thể làm nghề này, miễn là có tâm và đam mê. Bởi đây không chỉ là công việc, mà còn là cách tôi gìn giữ văn hóa của dân tộc mình và tạo ra thu nhập chính đáng.

Khởi nghiệp bằng chiếc máy may cũ và gian nhà nhỏ được sửa sang lại để làm xưởng. Anh và mẹ bắt đầu với những mẫu truyền thống còn đơn điệu nên ít người mua. Với sự nhanh nhạy và sáng tạo, anh thử kết hợp họa tiết truyền thống của người Mông với xu hướng hiện đại, tạo ra các mẫu trang phục mang tính ứng dụng cao như váy, áo khoác… Từ đó, từng bước có được sự đón nhận tích cực của khách hàng.

Từ sự kết hợp hài hòa và đôi tay khéo léo của anh Thề, những mẫu trang phục từ kiểu dáng, họa tiết đến màu sắc đều mang những điểm nhấn riêng. Đó là những thiết kế được anh Thề lấy cảm hứng từ trong đời sống lao động, sinh hoạt, văn hóa, lễ hội của dân tộc mình. Vậy là những bộ trang phục truyền thống của người dân tộc Mông được anh sáng tạo, cách tân để có mẫu mã, kiểu dáng phù hợp với thị trường. Dù vậy, những nét sắc thái cơ bản thì anh vẫn giữ theo truyền thống của người Mông, như màu sắc và cả các họa tiết hoa văn truyền thống…

Hoàng Văn Thề tỉ mỉ bên bàn may, nơi những đường kim mũi chỉ hóa thành nét đẹp văn hóa.

Thời gian đầu, anh Thề và mẹ chủ yếu đem bán tại các phiên chợ vùng cao. Bước ngoặt đến khi anh đưa hình ảnh sản phẩm lên các nền tảng mạng xã hội. Nhờ thiết kế độc đáo, đậm chất văn hóa, sản phẩm của anh nhanh chóng thu hút sự chú ý của khách hàng quốc tế.

Nhận thấy đây là cơ hội tốt để phát triển, anh tích cực đăng tải, quảng bá trên Facebook, Tiktok, Zalo… và nhận đơn online. Anh còn Livestream (phát trực tiếp) để giới thiệu, bán hàng. Theo thời gian, đơn hàng ngày một tăng, trung bình mỗi tháng có khoảng 20 bộ váy được bán ra. Riêng năm 2024, gần 300 bộ trang phục đã đến tay khách hàng, trong đó có cả nước ngoài như: Mỹ, Pháp, Thái Lan…

Cùng với niềm vui được gắn bó với quê hương, anh Thề còn có những động lực lớn hơn rất nhiều: Đó là phản hồi của khách khi nhận được hàng, họ yêu thích bộ váy áo do tôi làm ra. Họ còn mặc trang phục đi dự sự kiện, dự tiệc và gửi ảnh cho vợ chồng tôi xem. Còn gì hạnh phúc hơn khi thấy mình đang góp phần tôn vinh bản sắc dân tộc ở những miền đất mới.

Bên cạnh việc may và kinh doanh trang phục qua mạng, Hoàng Văn Thề còn cung cấp dịch vụ cho thuê trang phục dân tộc phục vụ chụp ảnh, biểu diễn trong các lễ hội truyền thống hằng năm. Những bộ váy áo của anh được những cô gái khoác lên mình lấp lánh dưới ánh nắng, như một nét chấm phá rực rỡ giữa mùa xuân vùng cao.

Không chỉ khát khao phát triển sự nghiệp cá nhân, anh Hoàng Văn Thề còn ấp ủ một mong muốn lớn hơn đó là xây dựng không gian trưng bày trang phục truyền thống của các nhóm dân tộc Mông trên cả nước cho riêng mình. Anh tin rằng, khi được tiếp cận dễ dàng, thì văn hóa Mông sẽ được lan tỏa rộng rãi và được người trẻ đón nhận như một phần giá trị sống.

Sáng tạo không ngừng trên chặng đường mới

Ở phía Bắc tỉnh Thái Nguyên, nơi có hồ Ba Bể phẳng lặng soi bóng mây trời, Phùng Văn Hoàng, chàng trai sinh năm 1993 cũng đang góp nhịp trẻ cho quê hương với tất cả nỗ lực và niềm tin rạng rỡ.

Sinh ra và lớn lên giữa “viên ngọc xanh” của núi rừng, sau khi học chuyên nghiệp, Hoàng cũng có thời gian dài làm việc cho các công ty du lịch, dẫn khách theo lịch trình có sẵn. Trên chặng đường ấy, chàng trai trẻ nhận ra quê hương mình có tiềm năng du lịch lớn nhưng còn rất ít dịch vụ và sản phẩm du lịch để phục vụ du khách. Sau nhiều đắn đo, suy nghĩ, Hoàng trở về với hành trang lớn nhất là tình yêu quê hương, khát khao có thể góp phần nhỏ bé để du lịch Ba Bể sẽ trở thành dấu ấn thật đẹp với những người ghé qua.

Nhưng trước tiên để có nhiều người lựa chọn dừng chân tại đây thì phải để họ biết đến cảnh đẹp nơi đây. Vậy là, với niềm đam mê nghệ thuật, Hoàng cầm máy ảnh ghi lại từng khoảnh khắc, tự học công nghệ để dựng video, chia sẻ những khung hình trên TikTok, Youtube, Facebook. Mỗi tấm ảnh, mỗi đoạn clip là một cách anh lưu giữ vẻ đẹp quê hương và lan tỏa niềm tự hào đến nhiều người hơn.

Anh Phùng Văn Hoàng dẫn du khách trải nghiệm vẻ đẹp hồ Ba Bể.

Bằng sự năng động và nhiệt huyết, Hoàng làm nhiếp ảnh, làm hướng dẫn du lịch và kinh doanh quán cà phê nhỏ ven hồ. Mỗi sớm, anh đón những đoàn khách nước ngoài, dẫn họ đi qua cánh rừng hoang sơ, dừng chân tại bản làng của người Tày, nghe tiếng đàn Tính, thử ăn cá nướng, lạp sườn…, cảm nhận sự mộc mạc trong từng nụ cười, từng cái nắm tay chào hỏi. Ngôn ngữ tiếng Anh của Hoàng chưa thật sự hoàn hảo, nhưng sự chân thành khiến du khách luôn thấy an tâm. Trong ánh nắng rực rỡ, Hoàng như một cây xanh vươn mình mạnh mẽ, can đảm và nỗ lực không ngừng nghỉ.

Đưa mắt nhìn ra giữa mênh mông hồ Ba Bể, Hoàng kiên định: Tôi muốn làm điều gì đó để khách đến đây có thêm kỷ niệm đẹp, để họ nhớ về vùng hồ quê mình. Và sau 3 năm, tôi cũng đã có những dấu ấn nhỏ để tự động viên chính mình. Nhớ có vị khách đến từ Lebanon, đó là một cô gái trẻ đam mê chụp ảnh, đã theo tôi đi khắp các bản làng ven hồ. Khi chia tay, cô ấy chia sẻ "Tôi không muốn nói lời tạm biệt với bạn". Hay có nhiều người khi trở về đã để lại đánh giá tốt, những lời hẹn sẽ quay lại và giới thiệu bạn bè tới đây nhiều hơn.

Và cũng như bao người ngoài kia, bức tranh của riêng Hoàng cũng có những gam màu trầm. Quán Ba Bể Coffee của Hoàng được anh tâm huyết đầu tư đã phải đóng cửa cả tháng sau mỗi đợt bão lũ lớn. Rồi những ngày không phải mùa du lịch, khách vắng đến buồn tẻ, việc dẫn tour ngắt quãng đã khiến có lúc chính Hoàng tự hỏi “quyết định của mình có đúng không?”. Nhưng rồi, sau mỗi gian khó, Hoàng lại càng hiểu hơn giá trị của việc được sống và làm việc tại nơi mình sinh ra. Anh trầm ngâm: “Quê hương là chùm khế ngọt, mình tin rằng mọi nỗ lực đều đáng giá”. Và chúng tôi, những người đã từng theo chân Hoàng đi khám phá những góc rất lạ của Ba Bể, hiểu rằng chính niềm tin ấy, cùng sự kiên trì và lòng yêu nghề, sẽ là hành trang vững chắc để anh tiếp tục theo đuổi con đường mình đã chọn.

Không chỉ riêng Hoàng, ở khắp vùng quê Thái Nguyên, đang có nhiều bàn tay trẻ như thế, cặm cụi, bền bỉ, đang khơi lại những dòng chảy nghề truyền thống. Các bạn trở về để phát triển kinh tế từ chính thế mạnh địa phương: người làm bánh gio, người khôi phục, sáng tạo với bún ngũ sắc, người chế biến trà ống lam, người dệt thổ cẩm, người mở homestay hay đưa du lịch trải nghiệm lên mạng xã hội. Mỗi người một hướng đi, nhưng đều có chung tinh thần, khát vọng đưa những thứ quen thuộc thành giá trị mới.

Với sự năng động và những góc nhìn đa dạng, điều làm nên sức sống của thế hệ trẻ hôm nay là tư duy khác biệt. Nhiều người không chỉ “làm nông” hay “làm du lịch” theo nghĩa truyền thống, mà còn biết áp dụng công nghệ, kể bằng hình ảnh, tạo thương hiệu, gìn giữ bản sắc qua những cách rất hiện đại. Nếu trước gắn bó với ruộng nương bằng đôi tay cần cù, thì hôm nay dùng thêm tri thức, ngôn ngữ, công nghệ và thẩm mỹ để làm cho quê hương trở nên thú vị và đáng sống trong mắt bạn bè khắp nơi.

Từ những bàn tay sáng tạo, người trẻ cần mẫn thổi làn gió mới vào làng quê. Trong hơi thở ấy, không chỉ có khát vọng làm giàu, mà còn có tình yêu, sự tự hào và tinh thần gìn giữ. Họ đang biến nông thôn thành nơi ý tưởng nảy mầm từ đồi chè, triền núi, bến xuồng, hướng đến giá trị xanh và bền vững.

Gặp Thề, gặp Hoàng, chúng tôi thấy rõ tia nắng trong đôi mắt, ánh sáng của những người tin rằng quê hương có thể đẹp hơn mỗi ngày. Họ không ồn ào, không nói nhiều về “giấc mơ lớn”, chỉ lặng lẽ làm việc, gieo vào mảnh đất quê hương những hạt mầm mới.

Hơn tất cả, điều đáng quý nhất trong dòng chảy hôm nay, người trẻ không quay lưng với nơi mình sinh ra, mà chọn trở về để dựng xây. Giữa nhịp sống hối hả, họ là những người đi ngược gió, rời thành phố, bắt đầu lại từ mảnh đất nhỏ bé, nhưng đầy thương yêu. Từ những ước mơ như thế, quê hương đang được đánh thức, không chỉ bởi tiếng máy móc, mà bằng hơi thở trẻ trung, sáng tạo và nhân văn.