Đó là tinh thần cốt lõi được đề ra trong văn bản chỉ đạo mới nhất của UBND tỉnh trong việc đề giải quyết tình trạng sụt lún, mất nước tại khu vực Trại Cau (Đồng Hỷ). Từ những kiến nghị của người dân, chính quyền sở tại và doanh nghiệp khai khoáng cho thấy, đây là vấn đề cấp thiết cần các cấp, ngành quan tâm giải quyết.
Để xử lý dứt điểm tình trạng sụt lún, mất nước, điều quan trọng nhất lúc này chính là xác định chủ thể gây ra hiện tượng trên. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, ngay trong thời điểm cuối tháng 3 và đầu tháng 4 tới, Sở Tài nguyên và Môi trường phải có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản cùng các cơ quan liên quan thực hiện ngay Dự án điều tra, khảo sát, có nghiên cứu chuyên sâu nhằm xác định chính xác nguyên nhân gây sụt lún, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng tại khu vực thuộc xã Cây Thị và thị trấn Trại Cau. Sau khi có kết luận, xác định rõ nguyên nhân, đơn vị có liên quan phải chịu trách nhiệm đền bù, hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng và chi trả phần kinh phí thực hiện Dự án điều tra, khảo sát theo quy định.
Cùng với đó, một nhiệm vụ quan trọng cần làm hiện nay là đánh giá thiệt hại về tài sản của người dân khu vực ảnh hưởng để có phương án ổn định đời sống cho bà con. Về nhiệm vụ này, theo đồng chí Nhữ Văn Tâm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, tỉnh đã giao UBND huyện Đồng Hỷ chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng và các sở, ngành liên quan, các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trong khu vực tiến hành đánh giá chất lượng các công trình xây dựng của các hộ dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nơi ở không đảm bảo an toàn, từ đó có phương án di dời, tái định cư. Để có cơ sở giải quyết thấu đáo, tránh thiệt thòi cho người dân, UBND tỉnh cũng yêu cầu Sở Tài chính phối hợp với các sở, ngành, đơn vị khai khoáng xác định nguồn kinh phí cụ thể hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng và di dời họ ra khỏi vùng nguy hiểm.
Hiện, một số hộ dân chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ sụt lún, mất nước đang nằm trong khu vực thực hiện Dự án khai thác mỏ sắt Tây Chỏm Vung thuộc Công ty CP Luyện kim đen Thái Nguyên thực hiện. Sau quá trình giải phóng mặt bằng gặp trở ngại, thời gian khai thác của mỏ đến thời điểm hết hạn, phía Công ty CP Luyện kim đen Thái Nguyên đã tạm dừng Dự án được hơn 6 tháng nay. Để thuận lợi cho việc di dời các hộ dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng tại khu vực này đòi hỏi Dự án trên phải tiếp tục được khởi động. Trước thực tế này, UBND tỉnh đã yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các đơn vị chuyên môn khẩn trương hướng dẫn Công ty CP Luyện kim đen Thái Nguyên thực hiện các thủ tục gia hạn Giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ sắt Tây Chỏm Vung theo quy định. Đồng thời yêu cầu phía Công ty CP Luyện kim đen Thái Nguyên thực hiện ngay việc chi trả tiền bồi thường GPMB đối với các hộ dân nằm trong vùng Dự án mà đã có quyết định phê duyệt phương án, dự toán bồi thường GPMB của huyện Đồng Hỷ. Hơn thế, yêu cầu Công ty tiếp tục phối hợp với UBND huyện Đồng Hỷ tiến hành GPMB toàn bộ diện tích 9,7ha đã được duyệt của Dự án.
Thực tế cho thấy, việc giải quyết dứt điểm hậu quả sụt lún, mất nước không thể chỉ trong vài ngày, vài tuần, nên chắc chắn những ngày tới một số hộ dân vùng ảnh hưởng vẫn phải tiếp tục sống chung với tình trạng này. Nhằm giúp các hộ dân vơi bớt phần nào khó khăn, UBND tỉnh đã yêu cầu huyện Đồng Hỷ chủ trì phối hợp với Công ty CP Gang thép Thái Nguyên và chỉ đạo chính quyền xã Cây Thị, thị trấn Trại Cau đảm bảo phương án cung cấp nước sinh hoạt cho các hộ dân vùng ảnh hưởng. Đối với những khu vực đất sản xuất nông nghiệp bị sụt lún, phải tổ chức san lấp để đảm bảo cho bà con thuận lợi canh tác, đồng thời khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp. UBND tỉnh cũng yêu cầu chính quyền địa phương phải có ngay giải pháp hỗ trợ sản xuất, sinh hoạt cho các hộ bị ảnh hưởng trực tiếp.
Theo nhận định của các chuyên gia, việc UBND tỉnh có những chỉ đạo cụ thể, yêu cầu các sở, ngành, địa phương và cả các doanh nghiệp liên quan cùng phải có trách nhiệm chung tay giải quyết vấn đề sụt lún là điều rất cần thiết và quan trọng, nhất là khi vẫn chưa có đơn vị khai khoáng nào đứng ra chịu trách nhiệm, hơn nữa là đời sống của hơn 130 hộ dân vùng ảnh hưởng hiệ đang gặp rất nhiều khó khăn…
