Thông tin “rác” và chuyện quan liêu

Thường xuyên thực hiện các tác phẩm báo chí về những vấn đề bức xúc trong xã hội, không ít lần chúng tôi nhận được phản hồi của độc giả hoặc những người liên quan đến vụ việc.

Một đống rác trên đường Vành đai V đoạn qua huyện Phú Bình được dọn sạch ngay sau khi có phản ánh của Báo Thái Nguyên.

Hầu hết phản hồi là tích cực, ủng hộ việc báo nêu, qua đó giúp những người dân bị ảnh hưởng đòi được quyền lợi chính đáng của mình hoặc góp phần giải quyết vấn đề xã hội đặt ra. Đôi khi có một số phản hồi không tích cực, thậm chí không chính xác và câu chuyện chúng tôi muốn nói dưới đây là một ví dụ như thế.

Dịp đầu tháng 4-2023, nhóm phóng viên Báo Thái Nguyên thực hiện tác phẩm phản ánh về tình trạng rác thải trên các tuyến đường mới. Sau khi báo đăng, nhiều địa phương đã vào cuộc xử lý. Người dân ở khu vực bị ảnh hưởng cũng phản hồi tích cực, cảm ơn Báo Thái Nguyên đã phản ánh, góp phần trả lại môi trường xanh, sạch, đẹp cho các tuyến đường. Tuy nhiên, bên cạnh đó có địa phương vẫn chưa quan tâm và vấn đề này đã được chúng tôi phản ánh trong bài tiếp theo “Nơi vào cuộc tích cực, nơi lúng túng”.

Ngay khi bài báo thứ 2 được đăng tải, chúng tôi nhận được phản hồi của địa phương (nơi chưa có động thái xử lý rác) rằng tại vị trí Báo Thái Nguyên nêu rác đã được dọn sạch từ trước đó 4-5 tháng, hiện không có đống rác nào cả và Báo phản ánh không chính xác (!?).

Chúng tôi hết sức bất ngờ về phản hồi này, bởi vừa tác nghiệp tại đây vài ngày trước. Nhằm chứng minh thông tin Báo nêu là chính xác, chúng tôi lập tức trở lại vị trí đã tác nghiệp và thấy đống rác vẫn còn đó, rác được vun gọn, nghĩa là đã có người quét dọn tại đây nhưng không hót đi. Người dân sống gần đống rác vẫn rất bức xúc và tiếp tục phản ánh tới Báo Thái Nguyên về sự ô nhiễm mà họ đang phải chịu đựng… Chúng tôi ghi lại hiện trạng và gửi cho người phản hồi.

Đống rác sau đó nhanh chóng được dọn sạch và các công việc liên quan nhằm quản lý lòng, lề đường, cấm đổ rác cũng lập tức được triển khai. Thông tin phản hồi lại nhà báo chỉ là: Lãnh đạo đơn vị quản lý vấn đề này tại địa phương chỉ nhận thông tin từ cấp dưới rằng không còn đống rác nào nên đã vội vàng phản hồi tới Báo như vậy. Vị lãnh đạo đó cũng không ngờ thông tin cấp dưới báo cáo lại là thông tin “rác” - không chính xác.

Có lẽ, lúc nhận được thông tin “rác”, vị lãnh đạo này đã nghĩ nhà báo “quan liêu”, không đi thực tế, hoặc phản ánh thông tin quá cũ, nhưng đâu biết rằng chính mình mới quan liêu khi không kiểm chứng, xác minh thông tin trước khi phản hồi.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng phê phán nghiêm khắc những “ông quan cách mạng”. Người nói, trong chế độ xã hội mới của chúng ta, bệnh quan liêu là “kẻ thù bên trong, nằm trong các tổ chức của ta”, nó “ngấm ngầm ngăn trở, ngấm ngầm phá hoại sự nghiệp xây dựng của cách mạng”. Để xóa bỏ tệ quan liêu, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra các nguyên tắc: Việc gì cũng phải học, bàn bạc với dân chúng; phải tin dân chúng; phải luôn luôn theo sát tình hình thiết thực của dân chúng…