Nhiều giải pháp hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần

Thời gian gần đây, tình trạng người lao động (NLĐ) rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng. Điều này làm ảnh hưởng đến chính sách an sinh xã hội chung và thiệt thòi cho NLĐ.

Công nhân Công ty Thoát nước và Phát triển hạ tầng đô thị Thái Nguyên vệ sinh cống ngầm trên địa bàn phường Đồng Bẩm (TP. Thái Nguyên).

Số liệu thống kê của cơ quan BHXH tỉnh cho thấy, tình trạng NLĐ thanh toán BHXH một lần có chiều hướng gia tăng. Cụ thể, từ đầu năm 2022 đến tháng 10 năm 2023, cơ quan BHXH tỉnh đã giải quyết rút BHXH một lần cho 20.482 trường hợp. Trong đó, năm 2022 là 9.459 trường hợp, 10 tháng năm 2023 là 11.023 trường hợp. Bình quân số người hưởng BHXH một lần năm sau cao hơn năm trước khoảng 13%.

Cũng theo phân tích của đại diện cơ quan BHXH tỉnh, tình trạng rút BHXH một lần gia tăng có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó có yếu tố liên quan đến quy định về chính sách BHXH, còn NLĐ thì nghĩ đến quyền lợi trước mắt. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp thời gian qua bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nên hoạt động khó khăn, NLĐ bị mất việc làm nên không có tiền để duy trì mua bảo hiểm.

Anh Lường Văn Khún (sinh năm 1994), ở tổ 6, phường Tích Lương (TP. Thái Nguyên), đến nộp hồ sơ thanh toán trợ cấp BHXH một lần tại Bộ phận một cửa của BHXH tỉnh, chia sẻ: Tôi có thời gian làm việc 8 năm (từ năm 2014 đến năm 2022) tại Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam - Thái Nguyên, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên tôi xin nghỉ việc. Kinh tế gia đình khó khăn, con còn nhỏ, tôi chỉ biết trông vào khoản thanh toán BHXH một lần để trang trải cuộc sống.

Trước tình trạng NLĐ rút hưởng BHXH một lần gia tăng, ông Nguyễn Hồng Trường, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, cho rằng: Việc rút BHXH một lần ảnh hưởng nghiêm trọng đến chính sách an sinh xã hội chung và phá vỡ các nỗ lực nâng độ che phủ BHXH của tỉnh cũng như của cả nước. Còn NLĐ khi lựa chọn thanh toán BHXH 1 lần là rất thiệt thòi. Vì khi rút hưởng BHXH một lần chính là họ đang sử dụng nguồn tài chính tích lũy cho tương lai ở thời điểm hiện tại. Họ sẽ mất cơ hội hưởng lương hưu khi về già, không được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi hưởng lương hưu; khi mất không được nhận trợ cấp mai táng phí...

Nhằm hạn chế tình trạng rút BHXH một lần, cơ quan BHXH tỉnh đang có những biện pháp, như: Tăng cường phối hợp với các sở, ngành liên quan đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách BHXH để NLĐ nhận thức rõ hơn về ý nghĩa của chính sách BHXH; tăng cường sự liên kết giữa các chính sách BHXH, chính sách bảo hiểm thất nghiệp, việc làm theo hướng hỗ trợ NLĐ, duy trì việc làm, sớm đưa người thất nghiệp trở lại thị trường lao động; phối hợp tổ chức các hội nghị truyền thông, vận động NLĐ không nên rút BHXH một lần. 

Ngành Bảo hiểm đang kiến nghị các bộ, ngành nghiên cứu, hoàn thiện các chế độ, chính sách BHXH, xem xét sửa đổi Luật BHXH theo hướng giảm thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu ở mức tối thiểu từ 20 năm như hiện nay xuống còn 15 năm, thậm chí là 10 năm theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về cải cách chính sách BHXH.