Đẩy mạnh tuyên truyền nhằm giảm thiểu vấn nạn tảo hôn

Tảo hôn - câu chuyện buồn này luôn tiếp diễn ở các địa bàn miền núi, vùng cao, vùng dân tộc thiểu số (DTTS) của Thái Nguyên. Tuy nhiên, với nhiều nỗ lực, số trường hợp tảo hôn trên địa bàn tỉnh đã giảm đáng kể. Nếu như năm 2022, Thái Nguyên phát hiện 74 trường hợp tảo hôn, năm 2023 có 44 trường hợp thì 6 tháng đầu năm nay chỉ ghi nhận 14 trường hợp. Các cấp, ngành trong tỉnh vẫn đang nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để giảm thiểu vấn nạn tảo hôn.

Cán bộ phụ trách công tác dân số xã Phương Giao (Võ Nhai) tuyên truyền về tác hại của tảo hôn và hướng dẫn các bà mẹ cách chăm sóc sức khỏe sinh sản, dinh dưỡng cho trẻ em.

Bà Hồ Thị Thanh Thủy, Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, cho hay: Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật (nữ chưa đủ 18 tuổi, nam chưa đủ 20 tuổi). Tại Thái Nguyên, Võ Nhai luôn là địa phương dẫn đầu về số vụ tảo hôn, tiếp theo là Đồng Hỷ. Các trường hợp tảo hôn thường tập trung ở một số địa phương như: Thượng Nung, Phương Giao, Dân Tiến, Cúc Đường… (Võ Nhai); Văn Lăng, Tân Long, Cây Thị (Đồng Hỷ) - nơi có đông đồng bào dân tộc Mông, Dao sinh sống.

Nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, những năm qua, các cấp, ngành chức năng trong tỉnh đã phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên trong công tác tuyên truyền, vận động người dân. Đáng nói, ở các xã còn tồn tại hủ tục tảo hôn, Đoàn Thanh niên thường xuyên phối hợp với Hội Phụ nữ tuyên truyền về hậu quả của nạn tảo hôn; nắm bắt các trường hợp có nguy cơ tảo hôn để kịp thời can thiệp, xử lý.

Để nâng cao hiệu quả, hoạt động tuyên truyền còn được các cấp, ngành triển khai khá đa dạng, như tuyên truyền các quy định của Nhà nước về Luật Hôn nhân và gia đình, tác hại của việc kết hôn và sinh con khi chưa đủ tuổi trường thành thông qua các hội nghị cấp xóm, xã; lồng ghép với các hoạt động giao lưu văn hóa, lễ hội.

Ngoài ra, chính quyền các địa phương còn vận động những người có uy tín, đội ngũ cộng tác viên dân số đến từng gia đình truyền thông trực tiếp các giải pháp nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS trên địa bàn...

Đặc biệt, nhiều địa phương đã xử lý khá mạnh tay đối với các trường hợp tổ chức cưới tảo hôn cho con. Ông Trần Lê Dũng, Chủ tịch UBND xã Dân Tiến (Võ Nhai), chia sẻ: Chúng tôi đã từng xử lý vi phạm hành chính đối với những trường hợp tổ chức cưới tảo hôn cho con ở khu dân cư người Mông Đồng Ươm, Lân Vai. Ngoài ra, chính quyền còn phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức cho người dân ký cam kết không tổ chức cưới tảo hôn cho con.

Có thể thấy, nhờ thực hiện những giải pháp tích cực, vấn nạn tảo hôn ở các địa bàn miền núi, vùng cao, vùng DTTS của tỉnh đã giảm theo từng năm. Tuy nhiên, tình trạng tảo hôn ở Thái Nguyên giảm chưa bền vững. Minh chứng rõ nét nhất là trong các năm 2020, 2021, số trường hợp tảo hôn đều thấp hơn năm 2023.

Trong khi đó, công tác tuyên truyền, vận động ở Thái Nguyên vẫn đang gặp không ít khó khăn, nhất là trong thời đại 4.0 như hiện nay. Cụ thể, nhiều xã, cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn nên chưa thể đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống tảo hôn qua các phương tiện phát thanh, truyền hình; chưa có nhiều kinh phí để in pano, áp phích, phát tờ rơi…

Thực hiện mục tiêu giảm thiểu vấn nạn tảo hôn, công tác tuyên truyền vẫn được coi là giải pháp hiệu quả nhất tại Thái Nguyên. Dù vậy, để đi sâu, đi sát vào cơ sở, đến từng hộ dân, phù hợp với thực tế của từng vùng vẫn cần sự nỗ lực của lực lượng y tế thôn bản, cán bộ làm công tác dân số, sự vào cuộc tích cực của chính quyền các cấp và cộng đồng dân cư.

Cùng với đó, các địa phương cần tiếp tục thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Đồng thời xây dựng các mô hình điểm và đưa các tiêu chí này vào hương ước, quy ước của thôn, bản để cùng hướng tới mục tiêu “nói không với tảo hôn”…