Gia đình – Nhà trường – Xã hội chung tay đẩy lùi khói thuốc

Trong bối cảnh Việt Nam đang tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá, việc xây dựng môi trường sống và học tập không khói thuốc ngày càng trở thành yêu cầu cấp thiết. Đây không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành Y tế, mà là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường và toàn xã hội nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Đại diện các đội thi xuất sắc tại Hội thi tìm hiểu về Luật phòng, chống tác hai của thuốc lá dành cho học sinh cấp THCS năm học 2024-2025, do Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Nguyên tổ chức.

Khói thuốc lá được xác định là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh nguy hiểm. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có trên 70 chất gây ung thư. Không chỉ người trực tiếp hút thuốc chịu ảnh hưởng, những người xung quanh cũng phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ việc hít phải khói thuốc thụ động.

Trẻ em sống trong môi trường có khói thuốc có nguy cơ cao mắc các bệnh về đường hô hấp, viêm phổi, hen suyễn, suy giảm chức năng phổi và ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ.

Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp bách phải hạn chế và tiến tới loại bỏ khói thuốc trong môi trường gia đình và học đường – hai không gian gắn bó mật thiết với sự hình thành nhân cách, thói quen và lối sống của trẻ. Gia đình được xem là “trường học đầu tiên”, nơi trẻ tiếp nhận những bài học nền tảng về hành vi, thái độ và lối sống.

Anh Nguyễn Văn Kiên, phụ huynh có con đang học lớp 10 tại Trường THPT Ngô Quyền, chia sẻ: Tôi không hút thuốc lá làm gương cho các con. Bên cạnh đó, tôi đã trao đổi thẳng thắn để con hiểu rằng khói thuốc gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của cả người hút và những người xung quanh. Tôi muốn con mình đủ tự tin để nói ‘không’ với thuốc lá...

Song hành với gia đình, nhà trường giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục, định hướng nhận thức và hành vi cho học sinh. Xây dựng môi trường học đường không khói thuốc hiện nay đã trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhiều cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

Thầy giáo Lại Văn Bắc, giáo viên Trường THPT Khánh Hòa, cho biết: Trong các buổi sinh hoạt dưới cờ hay các tiết học giáo dục sức khỏe, Nhà trường đều lồng ghép nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá. Chúng tôi không chỉ cung cấp thông tin, mà còn tổ chức thảo luận, hỏi – đáp để học sinh tự đặt câu hỏi và tìm ra câu trả lời về những tác hại thực sự của khói thuốc.

Học sinh trên địa bàn tỉnh tham gia tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Bên cạnh đó, nhiều trường học còn phối hợp với các đơn vị y tế tổ chức khám sức khỏe định kỳ, tư vấn theo nhóm nhỏ về kỹ năng từ chối thuốc lá, cách ứng xử trước áp lực từ bạn bè. Các hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Sống khỏe – Nói không với khói thuốc” được tổ chức thường xuyên, giúp học sinh hiểu rõ quyền được sống trong môi trường trong lành và biết cách tự bảo vệ mình.

Ở phạm vi rộng hơn, xã hội đóng vai trò lan tỏa, nhân rộng nhận thức và thúc đẩy hành động. Các tổ chức chính trị – xã hội, cơ quan y tế, doanh nghiệp, cùng với hệ thống truyền thông cần phối hợp chặt chẽ để đưa thông điệp phòng, chống tác hại của thuốc lá đến mọi tầng lớp nhân dân.

Tại Thái Nguyên, nhiều trường học còn mời phụ huynh tham gia các buổi tọa đàm, cung cấp tài liệu về tác hại của thuốc lá để thông điệp “nói không với khói thuốc” được lan tỏa từ nhà trường đến từng gia đình.

Trong cộng đồng, các tổ chức đoàn thể, tổ chức phi chính phủ cũng tích cực phối hợp với chính quyền địa phương triển khai các mô hình “Cộng đồng nói không với khói thuốc”.

Những chiến dịch truyền thông ngoài trời, hội thảo chuyên đề, các cuộc thi sáng tạo nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá trên mạng xã hội đã thu hút sự quan tâm, tham gia đông đảo của người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên.

Để công tác phòng, chống khói thuốc đạt hiệu quả, mỗi cá nhân cần tự nhìn nhận rõ trách nhiệm của mình. Với phụ huynh, đó là sự kiên trì làm gương, đồng hành và định hướng cho con về lối sống lành mạnh. Với nhà trường, đó là việc không ngừng đổi mới phương pháp giáo dục, xây dựng môi trường học tập an toàn, giàu tính nhân văn. Với xã hội, đó là lan tỏa thông điệp mạnh mẽ, đồng thời xây dựng và thực thi hiệu quả các chính sách, quy định nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Khi gia đình, nhà trường và xã hội cùng chung tay, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá mới thực sự đi vào chiều sâu và bền vững.

Mỗi hành động nhỏ, mỗi lời nhắc nhở, mỗi tấm gương tích cực đều góp phần xây dựng nếp sống văn minh, an toàn. Đó chính là nền tảng quan trọng để hình thành một thế hệ trẻ khỏe mạnh, có trách nhiệm và một cộng đồng không khói thuốc trong tương lai.