Hút thuốc để 'trưởng thành' - một lối nghĩ sai lầm

Trong đời sống xã hội hiện nay, vẫn còn tồn tại một quan niệm lệch lạc trong một bộ phận thanh thiếu niên, nhất là nam giới trẻ: hút thuốc lá là biểu hiện của sự trưởng thành, bản lĩnh và “đã là người lớn”. Quan niệm này không chỉ bắt nguồn từ tâm lý muốn khẳng định bản thân mà còn chịu tác động từ thói quen xã hội, từ hình ảnh người lớn, từ môi trường sinh hoạt, lao động hằng ngày. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đây là một lối nghĩ sai lầm, kéo theo nhiều hệ lụy cho cá nhân, gia đình và cộng đồng.

Một bộ phận thanh niên thường hút thuốc lá theo trào lưu. Ảnh minh họa

Thực tế tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cho thấy, không ít người bắt đầu hút thuốc từ khi còn rất trẻ. Anh N.V.H., 27 tuổi, công nhân tại một khu công nghiệp trên địa bàn phường Vạn Xuân, chia sẻ: “Em hút thuốc từ năm lớp 11. Lúc đó, trong nhóm bạn, ai cũng thử hút, nếu mình từ chối thì bị trêu là trẻ con. Nghĩ đơn giản là hút cho biết, cho giống người lớn”. Từ một điếu thuốc thử cho “đỡ ngại”, đến nay anh N.V.H., đã có gần 10 năm gắn bó với thói quen này và nhiều lần muốn bỏ nhưng chưa thành công.

Câu chuyện của anh N.V.H., không phải là cá biệt. Ở một số nơi, việc hút thuốc vẫn được xem là hành vi quen thuộc, thậm chí gắn với hình ảnh nam giới trưởng thành. Người trẻ quan sát, bắt chước người lớn; từ cha, chú, anh trong gia đình, đến đồng nghiệp, hàng xóm ngoài xã hội. Khi không có sự nhắc nhở kịp thời, thói quen hút thuốc dần được mặc định như một “dấu mốc” của tuổi trưởng thành. Đây chính là sự nhầm lẫn nguy hiểm giữa việc lớn lên về mặt tuổi tác với sự trưởng thành về nhận thức và trách nhiệm.

Trưởng thành, về bản chất, là khả năng tự chủ, biết lựa chọn đúng - sai, biết chịu trách nhiệm với bản thân và với người khác. Thế nhưng, trong lối nghĩ “hút thuốc để trưởng thành”, điếu thuốc lại trở thành công cụ để che lấp sự thiếu tự tin, sợ bị đánh giá, sợ bị tách khỏi tập thể. Nhiều người trẻ không hút vì thích, mà hút vì không dám từ chối. Điều đó cho thấy, hành vi tưởng chừng thể hiện bản lĩnh ấy, thực chất lại bắt nguồn từ sự lệ thuộc vào ánh nhìn của người khác.

Một dẫn chứng khác là trường hợp anh T.V.M., 35 tuổi, hiện sinh sống tại xã Đồng Hỷ. Anh T.V.M., cho biết mình bắt đầu hút thuốc khi mới đi làm, trong những buổi liên hoan, gặp gỡ đồng nghiệp. “Ai cũng hút, mình không hút thì thấy lạc lõng. Nghĩ rằng đàn ông mà không hút thuốc thì thiếu gì đó”. Nhưng sau hơn chục năm, khi sức khỏe giảm sút, anh mới nhận ra, quyết định ngày trước không hề khiến mình trưởng thành hơn, mà chỉ để lại một thói quen khó bỏ. “Bây giờ nhìn lại, tôi thấy mình đã nhầm. Trưởng thành không phải là làm theo số đông, mà là biết dừng lại đúng lúc”, anh T.V.M., chia sẻ.

Quan niệm “hút thuốc để trưởng thành” tồn tại dai dẳng cho thấy còn khoảng trống trong việc hình thành lối sống lành mạnh cho thanh thiếu niên. Khi những giá trị cốt lõi như kỷ luật, tự lập, trách nhiệm chưa được nhấn mạnh đầy đủ, người trẻ dễ tìm đến những biểu hiện bên ngoài để khẳng định mình. Và điếu thuốc, vì dễ tiếp cận, dễ bắt chước, đã trở thành lựa chọn sai lầm.

Trong bối cảnh Thái Nguyên đang đẩy mạnh xây dựng nếp sống văn minh, môi trường sống an toàn, lành mạnh, việc nhìn nhận đúng về thuốc lá càng trở nên cần thiết. Ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn lối sống không khói thuốc, coi việc bảo vệ sức khỏe là nền tảng cho tương lai lâu dài. Họ khẳng định rằng, trưởng thành không đến từ điếu thuốc, mà từ sự tỉnh táo trong lựa chọn và trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng.

Có thể khẳng định, hút thuốc không làm con người trưởng thành hơn. Ngược lại, việc hút thuốc chỉ để chứng minh mình đã lớn là biểu hiện của sự non nớt trong nhận thức. Trưởng thành đích thực là khi người trẻ đủ bản lĩnh để nói “không” với những thói quen có hại. Nhận diện và từ bỏ lối nghĩ sai lầm ấy chính là bước đi quan trọng để xây dựng một thế hệ trẻ Thái Nguyên khỏe mạnh, văn minh và thực sự trưởng thành.