Quỹ hỗ trợ phát triển HTX: Chuyển đổi mô hình để nâng cao hiệu quả

Được thành lập và đi vào hoạt động hơn 10 năm qua, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã (HTX) của tỉnh đã và đang phát huy vai trò hỗ trợ nhiều HTX, tổ hợp tác trong việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để phát triển sản xuất - kinh doanh. Hiện nay, Quỹ từng bước chuyển đổi mô hình hoạt động để nâng cao hiệu quả hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể.  

Nguồn vốn vay từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh góp phần giúp HTX Miến Việt Cường đầu tư nhà xưởng, thiết bị hiện đại để nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh.

Năm 2009, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh được thành lập và đi vào hoạt động nhằm hiện thực hóa chính sách hỗ trợ tín dụng của Đảng và Nhà nước đối với khu vực kinh tế tập thể, HTX; tạo kênh tài chính giúp HTX, thành viên và tổ hợp tác tiếp cận nguồn vốn phát triển sản xuất - kinh doanh.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, kiêm Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ, cho biết: Với mục tiêu hoạt động không vì lợi nhuận, từ nguốn vốn được tỉnh cấp, Quỹ thực hiện hỗ trợ vốn vay ưu đãi trên cơ sở dự án có tính khả thi, có tài sản đảm bảo thế chấp theo quy định của pháp luật. Lãi suất được tính theo quy định của Quỹ (cố định 6,3%/năm), thời hạn vay tối đa là 5 năm, giải ngân vốn vay theo tiến độ thực hiện dự án. Nguồn vay ưu đãi này đã giúp nhiều tổ chức kinh tế tập thể có điều kiện mở rộng sản xuất... 

HTX Miến Việt Cường (Đồng Hỷ) là một trong số những đơn vị được tiếp cận và sử dụng hiệu quả nguồn vốn nói trên. Ông Nguyễn Văn Ba, Giám đốc HTX Miến Việt Cường, cho biết: Nhiều năm sau khi thành lập do gặp khó khăn về nguồn vốn nên HTX hoạt động nhỏ lẻ, hiệu quả chưa cao. Sau khi được hỗ trợ vay vốn gần 1 tỷ đồng, giai đoạn 2012-2015, HTX đã đầu tư nhiều máy móc, trang thiết bị hiện đại; mở rộng nhà xưởng sản xuất... Đến nay, sản lượng miến của HTX đạt từ 200-300 tấn/năm (tăng gấp 20 lần so với sản xuất theo hình thức thủ công); với giá ổn định 60.000 đồng/kg, cho doanh thu khoảng 8 tỷ đồng. Hiện nay, HTX có 30 thành viên (tăng 23 thành viên so với thời điểm mới thành lập), thu nhập bình quân đạt 7 triệu đồng/người/tháng.

Theo thống kê, trong giai đoạn 2020-2022, Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh đã giải ngân 144 tỷ đồng cho các HTX, tổ hợp tác vay để đầu tư 380 dự án, phương án phát triển sản xuất - kinh doanh. Trong đó, tổng số vốn cho vay đối với khu vực nông nghiệp, nông thôn chiếm 82%. 

Để đảm bảo các HTX, tổ hợp tác sử dụng nguồn vốn vay hiệu quả, thành viên Quỹ thường xuyên kiểm tra việc sử dụng vốn; hỗ trợ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong sản xuất - kinh doanh của các HTX... Nhờ đó, nhiều đơn vị sử dụng nguồn vốn vay đúng mục đích, hiệu quả, không phát sinh nợ xấu.

Năm 2022, tổng doanh thu của các HTX trên địa bàn tỉnh đạt trên 3.100 tỷ đồng (tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước); doanh thu mỗi HTX đạt bình quân 6 tỷ đồng/năm (tăng từ 5-10% so với  năm trước); các HTX đang góp phần giải quyết việc làm ổn định cho hơn 40 nghìn lao động, thành viên với thu nhập bình quân đạt 5 triệu đồng/người/tháng.

Mặc dù đạt được kết quả tích cực nhưng mô hình hoạt động của Quỹ hiện nay chưa phù hợp quy định. Cụ thể, Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX quy định Quỹ hỗ trợ HTX tại địa phương hoạt động theo một trong hai mô hình là công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc mô hình HTX. Việc chuyển đổi này nhằm mục đích tạo sự đồng bộ, thống nhất về cơ cấu, tổ chức bộ máy hoạt động của các quỹ hỗ trợ phát triển HTX của các tỉnh, thành phố trong cả nước; đồng thời tinh giản bộ máy của quỹ...

Trên cơ sở quy định này, năm 2022, Liên minh HTX tỉnh đã xin ý kiến UBND tỉnh về việc chuyển đổi mô hình Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh sang mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Sau khi được UBND tỉnh chấp thuận, Liên minh HTX tỉnh đã xây dựng dự thảo Đề án sắp xếp, tổ chức Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh.

Hiện tại, Liên minh HTX tỉnh đang hoàn thiện Đề án và một số thủ tục để sớm đề nghị UBND tỉnh trình HĐND tỉnh thông qua. Cùng với việc sắp xếp, tổ chức bộ máy theo quy định, để Quỹ không ngừng phát triển, thời gian tới, Quỹ sẽ tăng cường huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân; tổ chức tập huấn, hướng dẫn các HTX, thành viên HTX, tổ hợp tác về thủ tục vay vốn, xây dựng phương án sản xuất - kinh doanh; thường xuyên kiểm tra tình hình sử dụng vốn vay sau giải ngân...