Chủ động phòng ngừa bệnh cúm gia cầm cho đàn vật nuôi

Từ đầu năm 2024 đến nay, tình hình dịch cúm gia cầm trong nước khá phức tạp, đã xảy ra 14 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 9 tỉnh, làm gần 100 nghìn con gia cầm mắc bệnh, bị chết và bị tiêu hủy (tăng 2,64 lần so với cùng kỳ năm 2023), có 2 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 trên động vật hoang dã (hổ, báo) nuôi nhốt tại các tỉnh Long An và Đồng Nai.

Cán bộ thú y cơ sở hướng dẫn hộ chăn nuôi trong tỉnh cách phòng bệnh cúm cho đàn gà.

Tình hình dịch bệnh Cúm gia cầm trên người trong năm 2024 gia tăng, cụ thể: Theo cáo cáo của ngành y tế đã có 1 người bị nhiễm và chết do Cúm A/H5N1 (tại tỉnh Khánh Hòa vào ngày 23/3/2024) và 1 người nghi bị nhiễm Cúm A/H5 (tại tỉnh Long An vào ngày 7/11/2024); ngoài ra cũng đã phát hiện 1 ca người mắc Cúm gia cầm A/H9N2 (tại tỉnh Tiền Giang ngày 16/3/2024) và 1 ca người mắc Cúm lợn chủng H1N1 (tại tỉnh Sơn La ngày 01/6/2024).

Tại Thái Nguyên, tuy chưa phát hiện các ổ dịch trên người, động vật nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát dịch bệnh, nhất là trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên Đán Ất Tỵ, nhu cầu vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ gia cầm tăng nhanh. Bởi vậy, lực lượng chức năng trong tỉnh đang tăng cường các biện pháp phòng ngừa dịch cúm ở đàn gia cầm.

Cúm gia cầm xảy ra và lây lan ở gà, vịt, ngan, ngỗng, đà điểu, các loài chim và động vật có vú. Bệnh có thể lây lan sang người. Khi nhiễm bệnh, gia cầm thường có triệu chứng đi không bình thường, loạng choạng, lắc đầu, run rẩy, mệt mỏi, nằm tụ tập từng đám; có các biểu hiện ở đường hô hấp như ho, khó thở, sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, thở khò khè, viêm xoang, sưng viêm mí mắt, chảy nhiều nước mắt, nhiều con sưng khớp; sưng phù đầu và mặt, sưng mí mắt, mào và tích tím tái; xuất huyết dưới da, phân loãng, có màu trắng hoặc trắng xanh… Trường hợp vi rút gây bệnh có độc lực cao có thể làm cho gia cầm chết đột ngột và không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng, tỷ lệ chết có thể lên tới 100% tổng đàn trong vòng vài ngày.

Thái Nguyên hiện có khoảng 17 triệu con gia cầm. Theo nhận định của ông Lê Đắc Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh, hiện nay, Thái Nguyên đang trong những ngày giá rét, nhiệt độ phổ biến ở ngưỡng rét hại (dưới 12 độ C vào đêm và sáng sớm). Tại Định Hóa, Võ Nhai, Phú Lương, nền nhiệt còn giảm sâu hơn. Hình thái thời tiết này có thể làm giảm sức đề kháng của đàn gia cầm.

Ngoài ra, tình hình chăn nuôi gia cầm quy mô nông hộ, nhỏ lẻ còn phổ biến; tình trạng giết mổ gia cầm tại các chợ, lề đường, hè phố vẫn diễn ra, việc tổ chức tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm đạt tỷ lệ thấp so với tổng đàn tại một số địa phương… Đây chính là những nguy cơ bệnh cúm gia cầm xuất hiện, lây lan rất cao trong thời gian tới.

Để cúm gia cầm không phát sinh, lây lan, nhất là dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, UBND tỉnh đã có công văn số 7061/UBND-CNN&XD, ngày 29/11/2024 chỉ đạo các cấp, ngành chức năng tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng dịch. Trong đó yêu cầu các huyện, thành phố phải tăng cường thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh, ngăn chặn tình trạng nhập lậu, vận chuyển động vật, sản phẩm từ động vật trái phép. Đặc biệt là chủ động giám sát dịch bệnh đến từng hộ dân, nhất là những khu vực từng có dịch bệnh xuất hiện, khu vực có nguy cơ cao…

Đồng thời, tổ chức rà soát, tiêm mới, tiêm bổ sung vắc xin phòng bệnh cúm gia cầm cho đàn vật nuôi (đảm bảo đạt tỷ lệ trên 80% tổng đàn trong diện tiêm); kiểm tra việc đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại các cơ sở sơ chế, chế biến, kinh doanh, tiêu thụ, vận chuyển gia cầm và các cơ sở thu mua động vật, sản phẩm động vật làm thức ăn cho đàn gia cầm.

Cùng với đó, hướng dẫn chủ chăn nuôi gia cầm áp dụng biện pháp chăn nuôi đảm bảo vệ sinh phòng bệnh; thường xuyên vệ sinh, sát trùng bằng vôi bột, hóa chất để tiêu diệt mầm bệnh; tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh cúm cho đàn gia cầm…

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng chỉ đạo lực lượng chức năng phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về tầm quan trọng của công tác phòng chống, ngăn ngừa bệnh cúm ở đàn gia cầm.

Cùng với sự nỗ lực của các cấp, ngành chức năng, người chăn nuôi không được chủ quan, lơ là mà cần phải chủ động theo dõi, phòng ngừa dịch bệnh lây nhiễm trên đàn vật nuôi của gia đình và các đàn gia cầm xung quanh. Ông Trần Bảo Long, xóm Đồng Rôm, xã Phủ Lý (Phú Lương) nói: Mỗi lứa, gia đình tôi chăn nuôi 5.000 con gà thịt. Được sự hướng dẫn của cán bộ thú y, tôi đã chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh cho đàn gà, nhất là bệnh cúm như: Tiêm phòng vắc xin, bổ sung các loại vitamin khoáng chất để nâng cao sức đề kháng; thực hiện vệ sinh khu vực chăn nuôi hằng ngày, phun tiêu độc định kỳ 2 lần/tuần để tiêu diệt bớt mầm bệnh trong không khí…

Hiện nay, do nhu cầu vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm tăng mạnh vào các tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, nguy cơ bệnh cúm gia cầm xuất hiện, lây lan trong thời gian tới rất cao, do đó, ông Lê Đắc Vinh khuyến cáo: trong trường hợp đàn gia cầm có biểu hiện nghi nhiễm bệnh, bà con phải báo ngay cho cơ quan thú y hoặc chính quyền địa phương nơi gần nhất để được kiểm tra, hướng dẫn, xử lý kịp thời. Bà con tuyệt đối không giấu bệnh, bán chạy gia cầm bệnh hoặc vứt xác gia cầm chết bừa bãi ra môi trường… Đối với người tiêu dùng, tuyệt đối không sử dụng sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc để bảo vệ sức khỏe bản thân và tránh làm dịch bệnh lây lan…