Nỗ lực đáp ứng nhu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp

Những năm gần đây, nhu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp (PLLTP) trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng cao. Số hồ sơ nhiều, lượng việc lớn, nhân lực ít, Sở Tư pháp đã luôn nỗ lực phát huy vài trò chủ quản, phối hợp với các đơn vị liên quan đưa công tác cấp PLLTP đi vào nền nếp, đáp ứng nhu cầu của cơ quan, tổ chức, người dân và doanh nghiệp.

Cán bộ, chuyên viên Phòng Bổ trợ - Hành chính tư pháp (Sở Tư pháp) xử lý, lưu trữ hồ sơ sau khi đã cấp phiếu lý lịch tư pháp cho tổ chức, người dân.

Theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp, nội dung của PLLTP bao gồm các thông tin về: nhân thân; tình trạng án tích; đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã. Đây là những thông tin về bí mật đời tư, chỉ được cung cấp trong trường hợp cá nhân đề nghị hoặc cơ quan tiến hành tố tụng yêu cầu để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử; cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội cũng có quyền yêu cầu để phục vụ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã…

Trên địa bàn tỉnh những năm qua, nhu cầu được cấp PLLTP của người dân không ngừng tăng lên. Cụ thể, năm 2021, Sở Tư pháp tiếp nhận hồ sơ và cấp PLLTP cho hơn 7.400 trường hợp, năm 2022 là trên 11.600 trường hợp, đến năm 2023 tăng lên trên 18.000 trường hợp. Và chỉ hơn 1 tháng của năm 2024 đã có khoảng 1.500 hồ sơ yêu cầu cấp PLLTP.

Anh Hoàng T.A., ở phường Tân Thịnh (TP. Thái Nguyên), cho hay: Tôi đang xin vào làm trong một công ty nước ngoài tại khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Doanh nghiệp này yêu cầu trong hồ sơ phải có PLLTP nên tôi đến làm thủ tục xin cấp. Quá trình làm hồ sơ, tôi được cán bộ hướng dẫn, hỗ trợ các bước đăng ký, nộp hồ sơ qua Cổng dịch vụ công trực tuyến và tiếp nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính công ích nên khá thuận lợi.

Anh Trần Quang Duy, chuyên viên Phòng Bổ trợ - Hành chính tư pháp (Sở Tư pháp), thông tin: Phần lớn hồ sơ yêu cầu cấp PLLTP là để phục vụ cho nhu cầu xin việc làm của người lao động (do cơ quan, đơn vị tuyển dụng yêu cầu); bổ nhiệm cán bộ, cấp giấy đăng ký kinh doanh có điều kiện, xuất khẩu lao động… Những năm gần đây, số lượng hồ sơ tăng cao trong khi cán bộ tiếp nhận, xử lý hồ sơ ít (2 cán bộ trực tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh và 2 cán bộ xử lý hồ sơ tại văn phòng Sở) nên việc làm thêm giờ và ngày nghỉ là thường xuyên. Cùng với đó, chúng tôi tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan trong việc tra cứu, xác minh thông tin lý lịch tư pháp, xác minh các điều kiện đương nhiên xóa án tích, đảm bảo cấp PLLTP cho người dân một cách nhanh chóng, chính xác. Hằng năm, tỷ lệ trả hồ sơ đúng hạn đạt trên 96%.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhu cầu cấp PLLTP tăng cao một phần là do không ít đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp lạm dụng việc yêu cầu người lao động (nhất là trong quá trình tuyển dụng, quản lý) phải có PLLTP, đặc biệt là PLLTP số 2.

Trong khi đó, theo Luật Lý lịch tư pháp, phiếu số 2 này chỉ cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Điều này dẫn đến nhiều trường hợp phải xin cấp PLLTP không cần thiết, thông tin cá nhân không được đảm bảo, khiến thời gian cấp PLLTP kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Chẳng hạn, có trường hợp đã được xóa án tích, trở thành công dân bình thường nhưng đôi khi bị mất cơ hội việc làm do đơn vị tuyển dụng từ chối nhận. Trái lại, cũng có một số trường hợp khai thông tin không đầy đủ, không chính xác, thiếu trung thực nên dẫn đến việc xác minh mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến kết quả giải quyết thủ tục hành chính.

Để khắc phục những hạn chế, bất cập trên cũng như tránh tình trạng quá tải, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, thời gian qua, ngành Tư pháp tỉnh tích cực thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 09/7/2023 về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp PLLTP.

Theo đó, Sở chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến. Về hạ tầng công nghệ thông tin, từ cuối năm 2022, hồ sơ cấp PLLTP đã được thực hiện trên Cổng dịch vụ công trực tuyến toàn trình…