Mối quan hệ của Ukraine với các đối tác phương Tây ngày càng phức tạp

Mỹ cùng đồng minh phương Tây không chỉ có căng thẳng, khác biệt với Ukraine về một số vấn đề ngoại giao mà còn cả trong quân sự khi xung đột với Nga kéo dài.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: AFP

Mối quan hệ của Ukraine với các đối tác phương Tây ngày càng trở nên phức tạp và có lẽ không thể tránh khỏi những căng thẳng và khác biệt về quan điểm, vốn nảy sinh khi cuộc xung đột với Nga kéo dài, kênh CNBC của Mỹ mới đây bình luận.

Ukraine phụ thuộc vào các đồng minh phương Tây về viện trợ quân sự trị giá hàng tỷ USD, cũng như các hình thức hỗ trợ nhân đạo và tài chính khác. Tuy nhiên, Kiev cho rằng họ đang chiến đấu "không chỉ vì chính mình mà còn vì cả phương Tây".

Các nhà viện trợ lớn nhất của Kiev như Mỹ và Anh, những quốc gia đã hỗ trợ an ninh cho Ukraine lần lượt hơn 40 tỷ USD và 4 tỷ USD, đã cam kết hỗ trợ Kiev đến cùng. “Bất cứ giá nào” đã trở thành một cụm từ thường được lặp đi lặp lại tại các cuộc họp công khai của các đồng minh để đánh giá về cuộc xung đột và nhu cầu quân sự của Ukraine.

Kive cũng đã nhiều lần cảm ơn các đối tác vì sự giúp đỡ của họ, nhưng đằng sau hậu trường, sự thất vọng cũng đã tăng cao về những nhu cầu và đòi hỏi liên tục của Ukraine - cùng những cân nhắc về quân sự và chính trị của các đồng minh, đối tác - đôi khi xung đột, gây ra những cuộc tranh cãi gay gắt.

Cụ thể, căng thẳng đã nổi lên xung quanh chiến lược quân sự của Ukraine và những yêu cầu đối với NATO. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho là đã khiến một số đồng minh tức giận trước hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius hồi tháng 7 vừa qua, khi ông mô tả việc thiếu thời gian biểu về vấn đề gai góc liên quan đến tư cách thành viên NATO và "các điều kiện" cần phải đáp ứng trước khi gia nhập NATO.

Đối với một số quan chức ở Washington và London, tuyên bố của Tổng thống Zelensky khi nói với những đối tác rằng Ukraine xứng đáng được “tôn trọng” khi NATO họp để thảo luận về hỗ trợ bổ sung cho Kiev, là một “bước đi quá đà”.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace, có lẽ không bị áp lực khi sắp rời khỏi cương vị này, đã tỏ ra khó chịu trước những bình luận của ông Zelenskyy, nói rằng Kiev nên lưu tâm đến sự mệt mỏi vì xung đột và những đồng minh đang hoài nghi, đặt câu hỏi về việc tiếp tục viện trợ quy mô lớn. Ông Wallace nêu rõ, chẳng hạn như Anh, nước này không phải là “kho hàng của Amazon” có thể cung cấp tất cả các loại vũ khí cho Kiev, khi London nhận được một danh sách đề nghị cung cấp vũ khí trang thiết bị từ Ukraine.

Thái độ gần đây của các quan chức Ukraine cũng gây ra sự khó chịu đối với Mỹ. Tờ Washington Post đưa tin, trong khi Mỹ đang “khuyên Ukraine không nên làm một số việc nhất định, nhưng Kiev vẫn làm, phớt lờ hoặc không giải quyết các mối quan ngại của Mỹ”.

Theo người phát ngôn của NATO Jamie Shea, mặc dù sự ủng hộ dành cho Ukraine giữa các đồng minh vẫn mạnh mẽ nhưng hội nghị thượng đỉnh của liên minh quân sự này ở Vilnius vừa qua đã nêu bật những điểm dễ bị tổn thương, cũng như sự cần thiết của ngoại giao và thỏa hiệp.

Ông Shea nêu rõ, Ukraine nên hiểu rằng NATO sẽ không thể đáp ứng các yêu cầu của Kiev về thời gian biểu về tư cách thành viên, hoặc lời mời trở thành thành viên của NATO trong khi xung đột đang diễn ra. 

Dù thừa nhận Ukraine đang ở vào thế khó, nhưng ông Shea tuyên bố chắc chắn “sẽ có khoảng cách giữa những gì Ukraine muốn và những gì phương Tây có thể cung cấp” và đôi khi, điều đó “sẽ dẫn đến thất vọng”.

Không chỉ ở cấp độ ngoại giao, Ukraine còn khiến các đồng minh khó chịu về các hoạt động trên chiến trường. Mỹ đã bày tỏ sự khó chịu khi Ukraine quyết định tiếp tục chiến đấu để giành quyền kiểm soát ở Bakhmut, nơi đã trở thành tâm điểm của cuộc giao tranh giữa lực lượng Nga và quân đội Ukraine trong hơn một năm qua.

Theo Konrad Muzyka, một chuyên gia tình báo quân sự và là Chủ tịch của tổ chức tư vấn Rochan, Ukraine đã quyết định tiếp tục chiến đấu và quyết định đó đã gây ra sự “ngạc nhiên” đối với Mỹ. ″Kết quả là Ukraine đã tổn thất rất nhiều nhân lực và cả những binh sĩ có nhiều kinh nghiệm chiến đấu. Họ đã dung rất nhiều đạn pháo, lẽ ra sẽ được sử dụng cho cuộc phản công đang diễn ra”, chuyên gia Muzyka nói.

Về phần mình, Tướng Anh đã nghỉ hưu Richard Barrons bình luận: “Ukraine cũng đang chịu áp lực từ những người ủng hộ ở phương Tây của mình, khi phải thể hiện sự tiến bộ trong cuộc phản công đang diễn ra, để chứng minh với chính họ và với chúng tôi rằng cuộc xung đột này có thể giành chiến thắng trên chiến trường”.