Hiệu quả kép trong xử lý nguồn xỉ thải tại Nhiệt điện Cao Ngạn

Việc tro bay, xỉ đáy (xỉ thải) phát sinh trong quá trình sản xuất được phân định, đánh giá không phải chất thải nguy hại và được cấp các giấy chứng nhận đủ điều kiện để sử dụng làm vật liệu san lấp, phụ gia sản xuất xi măng, gạch đã giúp Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn xử lý hiệu quả hàng trăm tấn xỉ thải mỗi ngày.

Tro bay, xỉ đáy của Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn được Công ty TNHH Vận tải Phú Thịnh Phát vận chuyển, tập kết về bãi rồi cung cấp cho các đơn vị có nhu cầu.

Trong quá trình sản xuất điện, mỗi năm, Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn (TP. Thái Nguyên) phát sinh khoảng gần 230 nghìn tấn xỉ thải, tro bay. Trước đây, cơ quan chức năng xác định tro bay, xỉ đáy của các nhà máy nhiệt điện là chất thải nguy hại nên đơn vị gặp rất nhiều khó khăn trong việc xử lý. Bởi, để xử lý chất thải nguy hại cần có kho bãi lưu trữ đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, vận chuyển bằng phương tiện chuyên dụng và chi phí xử lý tốn kém.

Xỉ thải của tất cả các nhà máy nhiệt điện trong nước phát sinh hàng chục triệu tấn mỗi năm, Do vậy, Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, đánh giá về xỉ thải, tro bay của các nhà máy nhiệt điện. Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định, xỉ thải, tro bay của các nhà máy nhiệt điện phải được đánh giá, phân định để xác định các chỉ tiêu thành phần trong xỉ thải. Nếu là chất thải nguy hại sẽ quản lý chặt chẽ theo đúng quy định, còn không thì quản lý theo dạng chất thải công nghiệp thông thường.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đã triển khai nhiều nghiên cứu, đánh giá và khẳng định, nếu trong xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện không có thành phần nguy hại, thì có thể được sử dụng vào mục đích san lấp, phụ gia xi măng, phụ gia sản xuất gạch... Đây được cho là bước “cởi trói” cho các nhà máy nhiệt điện nói chung, Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn nói riêng.

Theo đại diện Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn, với công nghệ hiện tại, đơn vị đang sử dụng nguyên liệu than trộn của Mỏ than Khánh Hòa và Mỏ than Núi Hồng nên đảm bảo chất lượng nguyên liệu đầu vào. Hiện nay, lượng xỉ thải phát sinh của Công ty khoảng 620 tấn/ngày bao gồm tro bay và xỉ đáy.

Nghị định số 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ; Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT của Bộ Tài Nguyên và Môi trường có quy định, tro xỉ nhiệt điện là dạng chất thải phải phân định rõ (chất thải nguy hại và chất thải thông thường). Để đảm bảo trong công tác quản lý, Công ty đã thuê 2 đơn vị thực hiện phân định các chỉ tiêu theo QCVN 07/2009/BTNMT. Kết quả đánh giá cho thấy, tro xỉ không có các yếu tố vượt ngưỡng tại quy chuẩn trên nên được coi là chất thải công nghiệp thông thường và phải quản lý như chất thải dạng này.

Hiện nay, xỉ đáy, tro bay của Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn đã được Viện Khoa học Công nghệ - Bộ Xây dựng cấp giấy chứng nhận tro xỉ làm phụ gia khoáng cho sản xuất xi măng theo TCVN 6882:2016; tro xỉ nhiệt điện đốt than làm vật liệu phục vụ nhu cầu san lấp, theo TCVN 12249:2018; tro xỉ nhiệt điện đốt than làm nền đường ô tô, theo TCVN 12660:2019

Sau khi phân định và cấp giấy chứng nhận, tro xỉ của Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn đã được Công ty TNHH Vận tải Phú Thịnh Phát tiếp nhận để đưa về bãi tập kết, cung cấp cho hàng chục đơn vị có nhu cầu làm phụ gia sản xuất.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, đại diện Công ty TNHH Vận tải Phú Thịnh Phát (TP. Thái Nguyên), cho biết: Sau khi tro bay, xỉ đáy của Công ty Nhiệt điện Cao Ngạn được công nhận là chất thải công nghiệp thông thường, đơn vị đã ký kết hợp đồng tiếp nhận, vận chuyển hơn 300 tấn tro xỉ/ngày từ Công ty về kho bãi. Sau đó phun nước làm ẩm, dập nhiệt rồi mới cung cấp cho các đơn vị có nhu cầu. Hiện nay đã có gần chục đơn vị trên địa bàn tỉnh sử dụng xỉ thải để làm phụ gia sản xuất gạch.

Còn theo đại diện Nhà máy gạch Phấn Mễ (Phú Lương), đơn vị đang sử dụng một lượng tro xỉ nhiệt điện để làm phụ gia sản xuất, trong quá trình làm đất sản xuất gạch, tro xỉ than của nhà máy nhiệt điện được phối trộn theo tỷ lệ nhất định, hợp lý sẽ cho sản phẩm (gạch) bền chắc, mẫu mã đẹp. Bên cạnh đó, tro xỉ than cũng tạo nhiệt rất tốt nên giảm được chi phí về nhiên liệu.