Mở rộng 'lá phổi xanh' đô thị

Song hành với quá trình đô thị hóa nhanh chóng, những năm gần đây, Thái Nguyên đặc biệt quan tâm quy hoạch, phát triển cây xanh nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống. Việc phát triển hệ thống cây xanh đô thị đã được đưa vào danh sách ưu tiên hàng đầu trong công tác quy hoạch, đặc biệt là những khu đô thị, khu dân cư mới hình thành.

Khu đô thị Hồ Xương Rồng quy hoạch nhiều cây xanh, hồ nước, quảng trường, tạo lá phổi xanh cho TP. Thái Nguyên.

“Một trong những lý do mà tôi chọn mua đất và làm nhà ở Khu đô thị Hồ Xương Rồng (phường Phan Đình Phùng, TP. Thái Nguyên) là khu này được quy hoạch có nhiều khu cây xanh, có hồ, quảng trường, bãi đỗ xe… Sau những giờ làm việc căng thẳng, khi về nhà, gia đình tôi được tận hưởng không khí mát mẻ, một môi trường xanh cảm giác thư thái, có thêm nhiều năng lượng sống” - đó là chia sẻ của chị Dương Thùy Linh, hiện sinh sống tại Khu đô thị Hồ Xương Rồng.

Không riêng chị Linh, hiện nay khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày một nâng cao, nhiều gia đình muốn tìm cho mình một nơi ở có không gian sống văn minh, hiện đại, tiện ích mà vẫn có thể hòa mình với thiên nhiên. Thái Nguyên là một trong những tỉnh có tốc độ đô thị hóa nhanh. Hiện nay, toàn tỉnh có 14 đô thị, với tỷ lệ đô thị hóa khoảng 41%.

Hướng tới mục tiêu phát triển đô thị xanh - thông minh, năm 2021, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị 13/CT-UBND về quản lý và thúc đẩy phát triển cây xanh trên địa bàn. Sau hơn 3 năm triển khai, Thái Nguyên đã đạt nhiều kết quả trong phát triển cây xanh đô thị. Toàn tỉnh đã trồng hơn 12,18 triệu cây xanh, vượt 174% kế hoạch giai đoạn 2021-2025, trong đó cây xanh đô thị, cây xanh nông thôn là trên 5,73 triệu cây; trồng rừng phòng hộ, rừng sản xuất gỗ lớn là trên 6,37 triệu cây. Nhiều dự án công viên, khu cây xanh được đầu tư, góp phần cải thiện cảnh quan, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tổng diện tích đất cây xanh quy hoạch toàn tỉnh là 2.095ha, với 64 khu cây xanh công cộng (chưa tính diện tích đất quy hoạch cây xanh trong các khu đô thị, khu dân cư).

Theo đó, TP. Thái Nguyên dự kiến triển khai 5 khu cây xanh đô thị với diện tích 869ha. Thành phố đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng Dự án xây dựng cảnh quan phía sau Quảng trường Võ Nguyên Giáp với tổng mức đầu tư 200 tỷ đồng, có quy mô diện tích trên 3,13ha trong đó nhiều diện tích trồng cây xanh. Tiếp đến là TP. Sông Công đã đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng khu vườn hoa Kosy và quảng trường 1/7; đang đề xuất đầu tư công viên TP. Sông Công.

Thành phố trẻ Phổ Yên theo quy hoạch đến năm 2045 dành 510ha đất công viên, cây xanh đô thị. Hiện, Phổ Yên đang triển khai xây dựng công viên 10/4 với diện tích trên 6ha; công viên khu đô thị Z131 với diện tích 2,59ha đã hoàn thành; khu cây xanh đô thị Yên Bình 6ha, đã triển khai được 5,42ha…

Cùng với đó, tỉnh chỉ đạo các địa phương thực hiện rà soát định kỳ các khu đất quy hoạch cây xanh, công viên và đất công xen kẹp để khai thác hiệu quả cho mục tiêu phát triển không gian xanh đô thị. Hiện đã có 66 khu đất công được rà soát, 15 công trình đã được đầu tư xây dựng khuôn viên cây xanh, vườn hoa kết hợp thể dục thể thao phục vụ cộng đồng dân cư. Như vậy, hầu hết các tuyến đường đô thị trên địa bàn tỉnh đều được trồng cây xanh theo quy cách. Việc chăm bón, cắt tỉa, bảo vệ cây xanh được tổ chức thực hiện định kỳ tạo bóng mát và mỹ quan đô thị…

Tuy nhiên, tại một số đô thị trọng điểm vẫn chưa có công viên tập trung quy mô lớn theo quy hoạch; việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực cây xanh còn gặp khó khăn do thiếu cơ chế hỗ trợ cụ thể. Theo chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, tỉnh Thái Nguyên đã xác định việc xanh hóa cảnh quan đô thị là một nhiệm vụ trọng tâm, tỉnh nỗ lực gia tăng quỹ đất công viên - cây xanh nhằm nâng cao đời sống tinh thần, sức khỏe cho nhân dân. Để cụ thể hóa mục tiêu này, ngày 11/4/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Huy Dũng đã ký ban hành Chỉ thị số 12/CT-UBND về việc tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý, hoàn thành mục tiêu phát triển cây xanh đô thị trên địa bàn tỉnh.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án công viên, hồ điều hòa, cây xanh, vườn hoa bằng nguồn vốn đầu tư công đã được phê duyệt; bảo đảm hoàn thành và đưa vào sử dụng đúng hoặc sớm hơn tiến độ. Chính quyền địa phương tiếp tục rà soát quỹ đất xen kẹp sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy theo chỉ đạo Trung ương; chủ động huy động nguồn lực để đầu tư các khu cây xanh, vườn hoa quy mô phù hợp với nhóm nhà ở, đơn vị ở; tổ chức trang trí thảm hoa, thảm cỏ tại các khu vực đất công cộng chưa sử dụng như hành lang công trình, bãi đất trống, đất giáp ranh…

Các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp, trường học… trong việc trồng, chăm sóc, bảo vệ cây xanh; phát động các phong trào thi đua thiết thực, hiệu quả, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng về xây dựng môi trường sống xanh.

Mục tiêu phát triển hệ thống cây xanh không chỉ cải thiện cảnh quan mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Việc mở rộng không gian xanh, bảo vệ và phát triển rừng, cũng như bảo tồn đa dạng sinh học được coi là những nhiệm vụ quan trọng nhằm đạt được đô thị xanh.