Gỡ khó trong thu hồi dự án chậm tiến độ

Những năm qua, Thái Nguyên đã thu hút được hàng trăm dự án đầu tư thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bên cạnh những dự án phát huy hiệu quả, có một số dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai, lãng phí nguồn lực… Vì vậy, tỉnh đang nỗ lực thực hiện thu hồi các dự án vi phạm, nhưng quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Dự án đầu tư xây dựng Đài Bắc Hotel, tại tổ 25, phường Phan Đình Phùng (TP. Thái Nguyên), có tổng diện tích hơn 0,8ha, đang được Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND tỉnh thu hồi.

Đầu tháng 2-2023, UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi Dự án Bệnh viện chuyên khoa tư nhân điều dưỡng và phục hồi chức năng Phúc Thắng, tại phường Tân Long (Thái Nguyên), với diện tích gần 7,3ha. Nguyên nhân là do nhà đầu tư không đủ nguồn lực, chậm triển khai đầu tư hàng chục năm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân vùng quy hoạch dự án, lãng phí nguồn lực đất đai.

Trước đó, UBND tỉnh cũng có quyết định thu hồi một số dự án. Trong đó có Dự án Bến xe khách Quang Sơn, tại xã Quang Sơn (Đồng Hỷ), với diện tích 0,3ha; Dự án xây dựng nhà trưng bày sản phẩm nội thất, tại phường Hương Sơn (TP. Thái Nguyên), với diện tích 333m2; Dự án Khu liên hợp chế biến Quaczit - Hợp kim sắt, tại xã La Hiên (Võ Nhai), với diện tích gần 17ha...

Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã kiến nghị thu hồi 25 dự án đầu tư ngoài ngân sách. Trong đó có Dự án Nhà máy cơ khí đúc Hoàng Long (TP. Thái Nguyên), cấp giấy chứng nhận đầu tư từ tháng 5-2011; Dự án Nhà máy luyện gang Anh Thắng (huyện Đồng Hỷ), cấp giấy chứng nhận đầu tư tháng 2-2008; Dự án đầu tư xây dựng Đài Bắc Hotel, tại tổ 25, phường Phan Đình Phùng (TP. Thái Nguyên), do Công ty CP Đầu tư Đài Bắc TNKS làm chủ đầu, với tổng diện tích đất hơn 0,8ha, được triển khai từ quý I-2010.

Trên đây là những dự án vi phạm Luật Đất đai bị các cơ quan chức năng của tỉnh xử lý thu hồi và kiến nghị thu hồi. Theo Luật Đất đai năm 2013, có 9 trường hợp dự án vi phạm trong lĩnh vực đất đai sẽ bị thu hồi, như: Chậm đưa đất vào sử dụng; đất đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất không đúng mục đích và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích; người sử dụng đất cố ý hủy hoại đất; đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền; đất được Nhà nước giao quản lý mà để bị lấn, chiếm; Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không chấp hành...

Theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, tất cả những dự án trên đều chậm tiến độ, không triển khai hàng chục năm, nhưng đến nay mới thực hiện thu hồi. Nguyên nhân là quá trình thu hồi dự án còn nhiều khó khăn, vướng mắc về các quy định của pháp luật, như: Điểm b Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai quy định trường hợp thu hồi đất do người sử dụng đất cố ý huỷ hoại đất, nhưng pháp luật về đất đai lại chưa quy định hành vi vi phạm như thế nào thì được xác định là cố ý huỷ hoại đất, dẫn đến khó khăn khi xác định hành vi vi phạm làm căn cứ thu hồi đất đối với trường hợp này; một số dự án chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng có vi phạm pháp luật về đất đai nhưng có nguyên nhân một phần do Nhà nước chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, dẫn đến khó thu hồi; chủ đầu tư triển khai xây dựng được 1 phần, sau đó tạm dừng, để thu hồi được dự án thì cần phải thẩm định, đánh giá khối lượng, giá trị nên mất rất nhiều thời gian; có trường hợp chủ đầu tư không hợp tác, kéo dài thời gian thực hiện quá trình thu hồi...

Có thể thấy, mặc dù thời giam gian qua, công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, có hiệu quả, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, nhưng việc để tồn tại các dự án chậm tiến độ hàng chục năm ảnh hưởng rất lớn đến môi trường đầu tư, lãng phí đất, ảnh hưởng đời sống của người dân vùng dự án.

Để giải quyết những trường hợp này, cơ quan chức năng của tỉnh cần tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý sử dụng đất, để kịp thời xử lý. Ngoài ra, việc đẩy mạnh giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch phục vụ thu hút đầu tư, đấu giá quyền sử dụng đất; đấu giá đất thuê để lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực thực hiện dự án cũng sẽ là giải pháp hữu hiệu tránh dự án chậm tiến độ và thuận tiện hơn khi thực hiện thu hồi dự án để mời gọi nhà đầu tư mới.