Vững nguồn lực văn hóa - Gửi trọn niềm tin vào Đại hội Đảng bộ tỉnh

Trong nhiệm kỳ mới của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, đội ngũ văn nghệ sĩ cùng đông đảo trí thức văn hóa kỳ vọng văn học – nghệ thuật sẽ tiếp tục được khẳng định là một nguồn lực phát triển bền vững, là thế mạnh đặc thù của địa phương. Những tâm huyết, đề xuất từ thực tiễn đã cho thấy mong muốn đầu tư mạnh mẽ hơn cho “nguồn vốn tinh thần” – từ chính sách đào tạo, đãi ngộ nhân lực đến bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Niềm tin và kỳ vọng được gửi trọn vào Đại hội – nơi khởi nguồn cho một kỷ nguyên phát triển toàn diện, trong đó văn hóa thực sự là nền tảng, động lực của sự vươn mình mạnh mẽ.

Đầu tư cho nguồn vốn tinh thần

Nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh.

Sau sáp nhập, Thái Nguyên bước vào một giai đoạn mới: diện tích mở rộng, dân số đông hơn, nhịp sống công nghiệp - đô thị hóa dồn dập. Nhưng đi cùng với đó là khoảng trống đáng trăn trở: những người giữ hồn cốt văn hóa - từ nghệ sĩ biểu diễn, nhạc công, họa sĩ, nhà văn, đến cán bộ chuyên môn - vẫn chưa đủ đông, chưa đủ mạnh. Ở các đơn vị nghệ thuật trên địa bàn, nhiều nghệ sĩ có tên tuổi đã rời vị trí công tác hoặc chuyển môi trường làm việc khác, bóng dáng nghệ sĩ trẻ tài năng còn thưa vắng. Ở cơ sở, cán bộ văn hóa vừa thiếu vừa phải kiêm nhiệm nhiều việc khác. Trong Hội Văn học nghệ thuật, hội viên ưu tú, cán bộ chuyên sâu thiếu lớp kế cận. Đội ngũ ấy, ví như những ngọn đuốc cần tiếp lửa, lại đang mỏng manh giữa yêu cầu ngày càng lớn lao của một tỉnh trung tâm vùng Việt Bắc.

Sự mỏng manh ấy có thêm phần âu lo khi trong hệ thống chỉ tiêu phát triển, chỉ tiêu về phát triển văn hóa chiếm một phần rất nhỏ, như đôi ba cánh chim lẻ giữa bầu trời kinh tế - xã hội rộng lớn. Văn hóa vốn dĩ mang sứ mệnh “soi đường cho quốc dân đi”, là nhịp tim, là hơi thở nuôi dưỡng tinh thần, nhưng dường như chưa được đặt đúng vị trí “mục tiêu và động lực” trong các nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá.

Bước vào nhiệm kỳ mới của Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, hơn lúc nào hết, chúng tôi tha thiết mong rằng Đảng bộ tỉnh quan tâm sâu sắc hơn nữa đến phát triển văn hóa, đặc biệt là phát triển con người trong văn hóa; coi phát triển nguồn nhân lực văn hóa và bồi dưỡng tài năng văn học nghệ thuật là một trong những nhiệm vụ cần được ưu tiên hàng đầu.

Mong rằng từ Nghị quyết Đại hội sẽ mở ra những chính sách đặc thù trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ văn hóa văn nghệ, đặc biệt là văn nghệ sĩ trẻ để họ vừa vững chuyên môn vừa nhạy bén với thời đại; có cơ chế đãi ngộ xứng đáng để tài năng không rời bỏ quê hương; kiến tạo những mối liên kết bền chặt giữa các cơ sở đào tạo, đơn vị nghệ thuật, hội nghề nghiệp, doanh nghiệp văn hóa - để hình thành một hệ sinh thái văn hóa sáng tạo.

Đầu tư cho nguồn nhân lực văn hóa không phải chi phí ngắn hạn, mà là đầu tư cho “nguồn vốn tinh thần” của tỉnh. Đầu tư cho con người văn hóa để giữ lửa sáng tạo, bồi đắp hồn cốt và khẳng định vị thế trung tâm văn hóa nghệ thuật của vùng Việt Bắc trong kỷ nguyên mới. Khi vượt qua “nút thắt” nhân lực, Thái Nguyên sẽ không chỉ là vùng đất mạnh về công nghiệp, công nghệ, giáo dục, mà còn tỏa sáng như một trung tâm văn hóa nghệ thuật, nơi hồn cốt dân tộc được nuôi dưỡng bằng chính tài năng và tâm huyết của con người.

Đại hội Đảng bộ tỉnh lần này chính là điểm hẹn của niềm tin và khát vọng. Hy vọng từ điểm hẹn này, văn hóa sẽ như mạch nguồn mạnh mẽ chảy trong mọi kế hoạch phát triển, là sức mạnh bền vững để chúng ta dựng xây Thái Nguyên văn minh, thịnh vượng, giàu bản sắc trong kỷ nguyên mới.

Kỳ vọng vào một "kỷ nguyên vươn mình" của Thái Nguyên

PGS.TS, Nhà lý luận phê bình Trần Thị Việt Trung.

Là một người đã có gần nửa thế kỷ gắn bó sâu sắc với đời sống văn nghệ Thái Nguyên, tôi cảm thấy vô cùng xúc động và tràn đầy kỳ vọng khi đứng trước một sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng của tỉnh nhà - Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên nhiệm kỳ 2025-2030.

Đây là một Đại hội mang nhiều dấu ấn mới mẻ, cả về tổ chức lẫn về nội dung, khi đề ra những mục tiêu, định hướng và giải pháp có tính chiến lược, đột phá. Những quyết sách được hình thành trong Đại hội lần này sẽ trở thành kim chỉ nam để lãnh đạo, chỉ đạo toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân cùng chung sức, đồng lòng hiện thực hóa các mục tiêu phát triển toàn diện trên các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội… đưa Thái Nguyên bước vào một giai đoạn phát triển mới - "giai đoạn vươn mình".

Trước thềm Đại hội, giới văn nghệ sĩ chúng tôi đặc biệt phấn khởi và hoàn toàn tin tưởng vào sự thành công của Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030. Niềm tin ấy được củng cố bởi tinh thần đoàn kết cao trong các tổ chức Đảng từ cơ sở đến cấp tỉnh; bởi sự chuẩn bị nghiêm túc, cầu thị của Ban Tổ chức Đại hội - thể hiện rõ qua việc lấy ý kiến rộng rãi từ các tầng lớp nhân dân, trong đó có đội ngũ văn nghệ sĩ - đối với Dự thảo Báo cáo chính trị. Đây là một cách làm rất đáng ghi nhận, thể hiện tinh thần dân chủ và cầu thị trong xây dựng nghị quyết.

Tuy nhiên, với tư cách là một người hoạt động trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, tôi vẫn còn những băn khoăn, trăn trở. Trong Dự thảo Nghị quyết, phần định hướng và giải pháp dành cho lĩnh vực văn hóa - thể thao - thông tin - truyền thông nhìn chung còn chưa thật cụ thể, nhất là đối với văn học nghệ thuật. Chúng tôi kỳ vọng rằng nội dung này sẽ được bổ sung, làm rõ hơn trong văn kiện chính thức - không chỉ ở tầm định hướng mà cả về nhiệm vụ, giải pháp cụ thể đối với hoạt động văn học nghệ thuật trong giai đoạn phát triển mới của tỉnh.

Chỉ khi có được sự định hướng rõ ràng từ phía Đảng bộ, đội ngũ văn nghệ sĩ mới có thể xác định chính xác mục tiêu, nhiệm vụ, cũng như trách nhiệm của mình trong quá trình sáng tạo, cống hiến cho sự nghiệp phát triển chung của tỉnh nhà.

Với niềm tin vững chắc vào thành công của Đại hội, chúng tôi kỳ vọng rằng: Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục dành sự quan tâm sâu sát, kịp thời và thiết thực hơn nữa đối với hoạt động văn học nghệ thuật - để lĩnh vực này có thể phát triển đồng hành cùng các ngành, lĩnh vực mũi nhọn khác như kinh tế, khoa học kỹ thuật, giáo dục - đào tạo...

Chỉ khi đó, Thái Nguyên mới thực sự hội đủ các điều kiện cần thiết - về chính trị, kinh tế, khoa học, văn hóa, xã hội – để vững vàng bước vào một "kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình", với tầm vóc và vị thế ngày càng cao trên bản đồ phát triển của cả nước.

Đầu tư cho văn học - đầu tư cho chiều sâu văn hóa dân tộc

Ông Nông Văn Kim, Chi hội Văn xuôi, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh.

Trên mảnh đất Bắc Kạn (cũ) với bề dày lịch sử đấu tranh cách mạng, tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường trong đấu tranh giành độc lập, tự do. Khi hoà bình, người dân nơi đây tiếp tục vượt qua những khó khăn, gian khổ để vươn lên xây dựng và phát triển quê hương. Chính những chất liệu ấy đã nâng bước cho một số tác phẩm của tôi đến thành công, giành được sự khích lệ từ các giải thưởng, sự công nhận của độc giả trong và ngoài tỉnh.

Gần đây nhất, tiểu thuyết “Những người con của núi” đã được Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tặng giải B - Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đợt II, giai đoạn 2021-2025. Giờ đây, trong không gian nghệ thuật tỉnh Thái Nguyên mới với nguồn lực con người và vật chất lớn hơn, tôi tin rằng cá nhân tôi cũng như đội ngũ văn nghệ sĩ trong Hội sẽ đạt được nhiều thành công hơn nữa trong hoạt động sáng tạo.

Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần này được toàn thể nhân dân, trong đó có các văn nghệ sĩ và cá nhân tôi gửi gắm rất nhiều kỳ vọng.

Chúng tôi mong rằng sẽ có những hướng đi mới, tháo gỡ những khó khăn về đời sống cho các văn nghệ sĩ. Có được định hướng đầu tư thoả đáng các tác phẩm dài hơi, có hàm lượng thông tin, hàm lượng văn học cao, nhất là đề tài lịch sử, kháng chiến... Từ chế độ cho các văn nghệ sĩ đi thâm nhập thực tế, nhuận bút, nhất là kinh phí in ấn, công bố tác phẩm… sẽ được nâng cao.

Đồng thời, mong rằng công tác đào tạo đội ngũ văn nghệ sĩ trẻ, thế hệ kế cận đã và đang thực hiện đang có kết quả đáng khích lệ sẽ tiếp tục được quan tâm, phát triển hơn nữa.

Phát huy giá trị di sản Then - Trách nhiệm và khát vọng của người nghệ sĩ dân tộc

Ông Nguyễn Văn Bách, giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc.

Trước thềm Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên, nhiệm kỳ 2025-2030, chúng tôi - những nghệ nhân, nghệ sĩ gắn bó với nghệ thuật Then - xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Đảng và Nhà nước vì đã quan tâm, tạo điều kiện trong công tác bảo tồn và phát huy di sản Then. Nhờ sự lãnh đạo đúng đắn, năm 2019, Then Việt Nam vinh dự được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại - một dấu mốc quan trọng, đồng thời cũng là trách nhiệm to lớn đối với những người làm nghề.

Để tiếp tục phát huy giá trị di sản Then, chúng tôi kính đề xuất một số nội dung trọng tâm, mong được các cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo:

Thứ nhất, cần chú trọng xây dựng đội ngũ kế cận, đồng thời đưa hát Then, đàn tính vào chương trình giáo dục phổ thông. Giải pháp này không chỉ giúp nghệ nhân có môi trường truyền dạy và sinh kế ổn định, mà còn tạo điều kiện để thế hệ trẻ tiếp cận, hiểu biết và hình thành trách nhiệm với di sản văn hóa dân tộc.

Thứ hai, Then là loại hình gắn liền với ngôn ngữ và tâm hồn của đồng bào dân tộc thiểu số, vì vậy, công tác bảo tồn Then cần song hành với bảo tồn ngôn ngữ dân tộc - nơi lưu giữ hồn cốt của di sản.

Thứ ba, trong bối cảnh công nghệ phát triển, việc lợi dụng Then để trục lợi, cổ súy mê tín dị đoan đang có dấu hiệu gia tăng. Cần có các công trình nghiên cứu nghiêm túc và các biện pháp quản lý phù hợp, nhằm phát huy giá trị đích thực của Then, đồng thời loại bỏ những yếu tố lệch lạc, phản văn hóa.

Thứ tư, đẩy mạnh tổ chức các chương trình giao lưu, trình diễn trong và ngoài tỉnh; đặc biệt là quảng bá di sản Then ra quốc tế nhằm khẳng định vị thế của nghệ thuật Then Việt Nam trên trường văn hóa thế giới.

Thứ năm, các nghệ nhân then (tôi muốn nhấn mạnh đến các nghệ nhân thực hành nghi lễ then) của Thái Nguyên hiện nay không còn nhiều. Do vậy cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu, sưu tầm và số hoá di sản.

Với vai trò là nghệ nhân và giảng viên, tôi nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong việc đào tạo thế hệ nghệ sĩ kế thừa - những người đủ năng lực và tâm huyết để cùng tôi gìn giữ và lan tỏa giá trị Then. Tôi cũng đang xây dựng mô hình câu lạc bộ gồm các nghệ nhân, nghệ sĩ tâm huyết để đưa Then đến gần hơn với công chúng trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, tôi sẽ tiếp tục hành trình về các bản làng xa xôi để học hỏi từ các nghệ nhân cao tuổi, lưu giữ những làn điệu và trích đoạn Then quý báu - những tinh hoa có nguy cơ mai một. Tuy nhiên, hành trình đó rất cần sự đồng hành của các cấp ủy, chính quyền và cộng đồng xã hội.

“Một cánh én nhỏ không làm nên mùa xuân”. Nhưng với sự đồng lòng, chung sức của những người làm nghề và sự quan tâm từ Đảng, mùa xuân của di sản Then chắc chắn sẽ được dệt nên rực rỡ. Chúng tôi luôn đặt trọn niềm tin vào Đảng - ngọn gió xuân mát lành, chắp cánh cho những cánh én bay cao trên bầu trời văn hóa dân tộc.

“Văn học - nghệ thuật là thế mạnh đặc thù của địa phương”

Họa sĩ Nguyễn Gia Bảy, Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh.

Với vai trò là một văn nghệ sĩ, tôi kỳ vọng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần này sẽ tiếp tục khẳng định văn hóa - văn nghệ là một trong những trụ cột quan trọng trong sự phát triển bền vững của tỉnh. Văn hóa - văn nghệ không chỉ là nền tảng tinh thần, là sức mạnh nội sinh mà còn là động lực thúc đẩy kinh tế, xã hội và nâng tầm hình ảnh địa phương. Tôi mong rằng Đại hội sẽ đưa ra những định hướng rõ ràng, mạnh mẽ hơn để tạo môi trường thuận lợi cho đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tạo, cống hiến và đưa các giá trị nghệ thuật đến gần hơn với đời sống cộng đồng.

Điều tôi đặc biệt quan tâm là việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của Thái Nguyên - một vùng đất giàu bản sắc, nơi hội tụ, giao thoa nhiều di sản vật thể và phi vật thể của các dân tộc anh em. Bên cạnh việc gìn giữ nguyên vẹn những giá trị đã có, chúng ta cần khơi mở hướng đi mới, biết cách làm mới, sáng tạo để văn hóa truyền thống không bị “đóng khung” trong quá khứ mà có thể đồng hành cùng đời sống hiện đại.

Tôi mong Đảng bộ tỉnh có những chính sách cụ thể nhằm coi “Văn học - nghệ thuật là thế mạnh đặc thù của địa phương”, vừa góp phần khẳng định bản sắc, vừa trở thành động lực cho phát triển xã hội. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng đến việc đưa văn học - nghệ thuật gần gũi hơn với công chúng. Với nghệ thuật thị giác như mỹ thuật và nhiếp ảnh, các ngành hữu quan cần quan tâm tạo dựng những “không gian triển lãm nghiêm túc, chuyên nghiệp, mang tính thường xuyên”, để tác phẩm nghệ thuật có cơ hội tiếp cận rộng rãi với người dân, học sinh, sinh viên, du khách… Chính những không gian ấy sẽ trở thành điểm hẹn văn hóa, nơi lan tỏa giá trị thẩm mỹ, giáo dục nhân văn và kết nối sáng tạo.

Bên cạnh đó, việc đầu tư cho công tác sưu tầm, nghiên cứu, phục dựng các loại hình nghệ thuật dân gian là hết sức cần thiết. Nhưng đồng thời, chúng ta cũng cần khuyến khích các văn nghệ sĩ đưa di sản vào sáng tác đương đại, để tạo nên những sản phẩm mới, vừa giữ được hồn cốt truyền thống vừa bắt nhịp với hơi thở thời đại. Song song với đó, cần có cơ chế hỗ trợ thiết thực, khích lệ tinh thần cho văn nghệ sĩ - những người trực tiếp sáng tạo và làm giàu thêm diện mạo văn hóa của tỉnh.

Tôi tin rằng với sự quan tâm và định hướng đúng đắn của Đảng bộ tỉnh, văn hóa - văn nghệ Thái Nguyên sẽ ngày càng khởi sắc. Góp phần khẳng định bản sắc quê hương, trở thành cầu nối giao lưu, hội nhập, đồng thời nâng cao đời sống tinh thần, bồi đắp lòng tự hào, củng cố niềm tin và khát vọng cống hiến của mỗi người con trong hành trình xây dựng và phát triển quê hương Thái Nguyên giàu đẹp.

Tiếp sức cho nhiếp ảnh và văn hóa nghệ thuật Thái Nguyên vươn tầm phát triển

Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Đỗ Anh Tuấn, Chi hội Nhiếp ảnh, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh.

Trong nhiều năm qua, các cấp ủy và chính quyền tỉnh Thái Nguyên luôn quan tâm, tạo điều kiện cho Văn học nghệ thuật phát triển. Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên nhiệm kỳ 2025-2030 sắp tới, là hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, tôi cũng như các văn nghệ sĩ kỳ vọng Đại hội sẽ đề ra những phương hướng mới. Tiếp tục quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của văn hoá - văn nghệ, đặc biệt trong việc tôn vinh và gìn giữ di sản văn hoá, các sản phẩm văn hoá của địa phương. Hỗ trợ các văn nghệ sĩ trong hoạt động sáng tạo, quảng bá tác phẩm.

Tôi mong rằng sẽ có thêm những nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, tạo môi trường thuận lợi cho các văn nghệ sĩ được sáng tạo, biểu diễn và cống hiến vào sự phát triển chung của tỉnh. Quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, vật chất cho các hoạt động văn hoá, văn nghệ cũng như đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ các cán bộ làm công tác văn hoá, nghệ thuật có trình độ cao. Tổ chức các cuộc thi, biểu diễn nghệ thuật, trại sáng tác, đặt hàng các sản phẩm văn hoá… nhằm khuyến khích các văn nghệ sĩ sáng tạo các sản phẩm chất lượng, có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật cao.

Văn nghệ sĩ Thái Nguyên tin tưởng dưới ánh sáng của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên nhiệm kỳ 2025-2030, hoạt động văn hoá nghệ thuật của địa phương sẽ có nhiều khởi sắc, ngày càng phát triển, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá ngày càng cao của người dân.