Chuyên nghiệp hóa nhân lực làm du lịch

Thái Nguyên có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng. Tuy nhiên, nguồn nhân lực phục vụ lĩnh vực này còn nhiều hạn chế, như: Thiếu kỹ năng chuyên môn, khả năng giao tiếp ngoại ngữ yếu, chưa chuyên nghiệp trong công tác quản lý, tổ chức dịch vụ. Để du lịch cộng đồng phát triển bền vững, cần có giải pháp đồng bộ, trọng tâm là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Du khách đến trải nghiệm tại Hợp tác xã trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên (TP. Thái Nguyên).

Tiềm năng đa dạng, phong phú

Là tỉnh ở khu vực trung du và miền núi, Thái Nguyên sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, cùng nền văn hóa đa dạng và ẩm thực phong phú của cộng đồng các dân tộc. Đây là tiền đề quan trọng để phát triển loại hình du lịch cộng đồng. Nhận thức được tiềm năng này, thời gian qua, tỉnh triển khai nhiều hoạt động để thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng.

Cụ thể, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan hướng dẫn người dân nâng cao chất lượng sản phẩm chè thông qua cải tiến quy trình sản xuất, xây dựng thương hiệu và chỉnh trang các nương chè. Các hợp tác xã, doanh nghiệp, người dân chủ động khai thác tiềm năng sẵn có của địa phương để đầu tư phát triển du lịch cộng đồng, thu hút ngày càng nhiều du khách.

Nhiều khách quốc tế đến trải nghiệm, lưu trú tại Hợp tác xã trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên (TP. Thái Nguyên).

Những điểm du lịch cộng đồng nổi bật tại Thái Nguyên bao gồm: Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải, Hoàng Nông Farmstay, Hợp tác xã trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên, hồ Ghềnh Chè… Tại đây, người dân đã khéo léo kết hợp thế mạnh từ cây chè, cảnh quan thiên nhiên (sông, suối, ao, hồ…) với việc đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và trải nghiệm.

Giáo sư, tiến sĩ Nina M. Cadiz, PhD, đến từ Philippines: Tôi đã có những trải nghiệm tuyệt vời tại Hợp tác xã trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên. Ở Philippines, chúng tôi không có văn hóa trà như ở Việt Nam. Tôi đặc biệt ấn tượng với không gian rộng rãi, cảnh quan tuyệt đẹp và cách thưởng thức trà độc đáo tại đây. Tôi sẽ giới thiệu với bạn bè và người thân về cách trồng, pha chế và thưởng thức trà, cũng như sự thuận tiện khi đến Thái Nguyên để trải nghiệm những điều tuyệt vời này.

Mô hình du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên đang ngày càng khẳng định tiềm năng và triển vọng phát triển mạnh mẽ. Tính đến nay, toàn tỉnh có 12 điểm du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà, du lịch về nguồn được UBND tỉnh công nhận, thu hút hàng triệu lượt khách tham quan, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Chỉ tính riêng năm 2024, ngành du lịch của tỉnh đã thu hút được gần 3,5 triệu lượt khách, tạo việc làm cho trên 7.000 lao động, với tổng doanh thu trên 3.000 tỷ đồng (tăng 900 tỷ đồng so với năm 2023), trong đó du lịch cộng đồng chiếm tới trên 40% trong tổng doanh thu từ ngành du lịch của tỉnh. Năm 2025, Thái Nguyên phấn đấu thu hút 6 triệu lượt khách, trong đó có 250 nghìn khách quốc tế. Những kết quả ấn tượng này là minh chứng rõ nét cho sự nỗ lực của tỉnh trong việc phát triển du lịch bền vững, gắn liền với bản sắc văn hóa địa phương.

Nhân lực còn thiếu và yếu

Theo đánh giá, mặc dù du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có bước phát triển đáng kể, nhưng nguồn nhân lực cho lĩnh vực này vẫn còn nhiều hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Hầu hết các điểm du lịch cộng đồng đều do người dân tự phát mở ra nên còn thiếu nhiều kiến thức và kỹ năng cần thiết, dẫn đến tình trạng lúng túng trong việc tổ chức các hoạt động, cũng như xây dựng sản phẩm du lịch.

Ngoài những khó khăn nêu trên, các hoạt động như: Xúc tiến quảng bá, xây dựng thực đơn, thiết kế bữa ăn, phục vụ lưu trú, tính giá, tổ chức tour… tại các điểm du lịch cộng đồng cũng chưa được thực hiện một cách chuyên nghiệp. Đây là những thách thức cần được khắc phục để du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên phát triển bền vững hơn.

Anh Đinh Công Huỳnh, quản lý Hoàng Nông Farmstay (huyện Đại Từ): Phần lớn nhân viên của Hoàng Nông Farmstay là người địa phương, họ rất nhiệt tình nhưng lại thiếu kinh nghiệm quản lý và phục vụ khách hàng. Khó khăn nhất việc giao tiếp bằng tiếng Anh với khách quốc tế là một thách thức lớn.

Không chỉ riêng Hoàng Nông Farmstay, nhiều đơn vị du lịch khác cũng đang đối mặt với những khó khăn tương tự. Anh Bùi Trọng Đại, Giám đốc Hợp tác xã trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên (TP. Thái Nguyên), chia sẻ: Để nâng cao chất lượng dịch vụ, chúng tôi cần được đào tạo thêm về kỹ năng giao tiếp và phục vụ khách hàng. Hiện nay, đơn vị chủ yếu tự mày mò, nghiên cứu để đầu tư, phát triển điểm du lịch của mình.

Suối Cửa Tử - điểm hấp dẫn khu khách khi đến Hoàng Nông Farmstay (Đại Từ).

Trước những thách thức hiện tại, các địa phương đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ người dân nhằm thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng. Ông Nguyễn Khắc Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Hoàng Nông (Đại Từ), chia sẻ: Địa phương đang cố gắng hỗ trợ người dân nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, nguồn lực hỗ trợ hiện còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào việc phối hợp tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng đón tiếp và phục vụ khách.

Dù chính quyền địa phương và người dân đã có nhiều cố gắng trong việc thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng nhưng các hoạt động hỗ trợ chưa nhiều, mới dừng lại ở việc tập huấn các kỹ năng cơ bản. Điều này khiến nguồn nhân lực tại cộng đồng vẫn thiếu nhiều kỹ năng, nhất là việc sử dụng ngoại ngữ giao tiếp với khách du lịch nước ngoài, từ đó làm giảm hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp 

Để khắc phục những hạn chế trên, các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực cho du lịch cộng đồng cần được triển khai đồng bộ. Đội ngũ nhân lực cần được đào tạo chuyên sâu thông qua các khóa học kỹ năng giao tiếp, phục vụ khách hàng, quản lý dịch vụ du lịch; chú trọng đào tạo ứng dụng công nghệ thông tin trong quảng bá và quản lý du lịch. Ngoài ra, cần khuyến khích người dân tham gia vào các hợp tác xã du lịch để tăng cường liên kết, chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực; đẩy mạnh quảng bá du lịch cộng đồng thông qua các kênh truyền thông, mạng xã hội và sự kiện du lịch.

Trao đổi về những kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao chất lượng du lịch cộng đồng, thúc đẩy phát triển du lịch, ông Nguyễn Khắc Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Hoàng Nông, cho biết thêm: Khó khăn lớn nhất của người dân là thiếu cơ sở hạ tầng đáp ứng nhu cầu phục vụ khách du lịch, cũng như kinh nghiệm trong việc tiếp đón và phục vụ khách. Đây là những vấn đề cần được quan tâm và hỗ trợ để du lịch địa phương phát triển bền vững.

Các học viên tham gia tập huấn và thực hành kỹ năng trong lĩnh vực du lịch gắn với các hoạt động thực tế tại Thái Nguyên. Ảnh: TL

Du lịch cộng đồng là một trong 4 sản phẩm du lịch chính của tỉnh Thái Nguyên hiện nay, cùng với du lịch sinh thái, văn hóa - lịch sử và nghỉ dưỡng. Để phát triển ngành du lịch nói chung, du lịch cộng đồng nói riêng, thời gian qua, các sở, ngành của tỉnh tổ chức nhiều chương trình, hoạt động, như: Tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, học hỏi mô hình, mỗi năm tổ chức từ 18-20 buổi, với sự tham gia của trên 1.500 học viên.

Ông Lê Ngọc Linh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, cho biết: Dù có bước phát triển đáng kể nhưng du lịch cộng đồng của Thái Nguyên còn chưa tương xứng, còn khó khăn do thiếu nguồn nhân lực có chuyên môn cao. Thời gian tới, Sở tiếp tục phối hợp tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu, dựa trên thực tiễn và ý kiến đề xuất từ các bên liên quan, áp dụng cho cả cán bộ quản lý và người dân. Để làm được việc này, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ chính quyền các cấp, hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành du lịch và sự chủ động của người dân.

Bên cạnh khó khăn về nhân lực, theo ý kiến của người dân làm du lịch, để thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, tỉnh nên có các chính sách ưu đãi về thuế, vay vốn; liên kết mở thêm nhiều lớp tập huấn, đào tạo nâng cao kỹ năng chuyên môn, quản lý và giao tiếp ngoại ngữ. Đồng thời, cần tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch để thu hút nhiều du khách hơn, cũng như hỗ trợ xây dựng thương hiệu và kết nối các điểm du lịch cộng đồng thành chuỗi dịch vụ hoàn chỉnh, đáp ứng nhu cầu của du khách đến tham quan.