Nữ Kiện tướng Cờ vua thế giới 14 tuổi ở xứ trà

Chưa từng về tay không ở bất kỳ giải thi đấu nào. Điều ít vận động viên trong làng thể thao thế giới dám mơ ước. Nhưng với Nguyễn Thiên Ngân, học sinh lớp Cờ vua,Trường Phổ thông năng khiếu thể dục thể thao tỉnh Thái Nguyên thì đó là hiện thực.

Sinh năm 2005, nhưng Thiên Ngân đã có bộ sưu tập thành tích khủng. Trong thời gian 9 năm tham gia thi đấu (từ 2011 đến 2019), với khoảng 60 giải lớn trong nước và thế giới, Thiên Ngân giành được tổng số 179 huy chương các loại- Nhận 11 Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch - Nhận 24 Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên: Tuyên dương đã có thành tích xuất sắc trong thi đấu Thể thao - Là Đại biểu nhỏ tuổi nhất tỉnh Thái Nguyên Nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh: Tuyên dương Tấm gương điển hình tiên tiến năm 2018 trong đợt sơ kết 2 năm thực hiện chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm việc theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Riêng năm năm 2019, Thiên Ngân giành 3 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng Giải vô địch Cờ Vua trẻ Châu Á được tổ chức tại Sri Lanka; giành 4 Huy chương Vàng Giải Vô địch Cờ Vua trẻ Đông Nam Á tổ chức tại Mandalay - Myanmar và nhiều huy chương khác. Là đấu sĩ bất bại trên trường đấu, nên Thiên Ngân đã được Liên đoàn Cờ Vua Việt Nam phong danh hiệu Kiện tướng Cờ vua Quốc gia, Liên đoàn Cờ vua Đông Nam Á phong danh hiệu: Kiện tướng Cờ vua Đông Nam Á. Và gần đây nhất, Liên đoàn Cờ vua thế giới phong danh hiệu Kiện tướng FIDE(Woman FIDE Master), Thiên Ngân vừa tròn 14 tuổi.

Không hổ danh là kiện tướng Cờ vua tháng 9-2019, Thiên Ngân cùng các kỳ thủ Việt Nam tham dự Giải vô địch trẻ thế giới, nội dung thi đấu Cờ nhanh và Cờ chớp nhoáng dành cho lứa tuổi U14, 16 và 18 được tổ chức tại Tây Ban Nha. Giải hội tụ 183 kỳ thủ đến từ 23 quốc gia trên các châu lục. Việt Nam có 14 kỳ thủ tham gia. Đoàn Việt Nam giành được 11 huy chương các loại, gồm 4 Huy chương Vàng, 5 Huy chương Bạc và 2 Huy chương Đồng. Đặc biệt với Thiên Ngân - sau khi đánh bại hạt giống số 1 người Hà Lan là Van Foreest Machteld và Liya Kurmangaliyeva, người Kazakhstan, Thiên Ngân xuất sắc đoạt chức Vô địch lứa tuổi U14 nữ, đoạt 2 Huy chương Vàng ở 2 nội dung Cờ vua nhanh và Cờ chớp nhoáng.Tại Giải này, Thiên Ngân được Liên đoàn Cờ Việt Nam đánh giá là đã có đóng góp quan trọng cho đoàn kỳ thủ nước nhà dành vị trí Nhất toàn Đoàn. Đây cũng là lần đầu tiên các kỳ thủ Việt Nam dành được vị trí cao nhất về bộ môn Cờ vua trên thế giới.

Huấn luyện viên Nguyễn Hồng Tuyên, Trưởng phòng Giáo vụ chăm sóc học sinh, Trưởng bộ môn Cờ (Trường Phổ thông Năng khiếu TDTT Thái Nguyên) cho biết: Thiên Ngân có tư duy độc lập, quyết đoán và có bản lĩnh thi đấu tuyệt vời. Thiên Ngân tham gia thi đấu bình quân từ 6 đến 7 giải lớn trong nước và thế giới/năm. Giải đấu nào Thiên Ngân cũng có huy chương… Câu chuyện về nữ kiện tướng thế giới 14 tuổi ở xứ chè Thái Nguyên mà thầy Tuyên dành cho chúng tôi như từng thước phim sống động về một cô bé vô tình bước vào thế giới Cờ vua. Khi đang học lớp mẫu giáo lớp 5 tuổi, Trường Mầm non 19-5 T.P Thái Nguyên, Thiên Ngân được thầy Tuyên và các thầy cô giáo Bộ môn Cờ của Trường Phổ thông Năng khiếu TDTT tỉnh phát hiện có tố chất vượt trội so với các bạn cùng độ tuổi. Ông Nguyễn Thành Công, bố Thiên Ngân cho biết: Khi cho con gái tham gia lớp học Cờ vua tại Trường Mầm non, cháu chưa biết đọc chữ. Nhưng cháu có trí nhớ rất tốt. Chỉ sau 2 tháng làm quen với quân cờ, nước đi của từng quân cờ và chiến thuật đánh cờ, cháu nhanh chóng làm chủ được các ván chơi với bạn và thầy. Hơn thế, cháu luôn có nước cờ sáng tạo khiến ngay cả thầy dạy cũng ngạc nhiên.

Thấy con gái đam mê Cờ vua, vợ chồng ông Nguyễn Thành Công luôn khuyến khích, tạo cho con những thuận lợi nhất để phát triển tài năng. Năm Thiên Ngân học lớp 1, Trường Tiểu học Đội Cấn (T.P Thái Nguyên), em được Nhà trường lựa chọn vào đội tuyển Cờ của Trường, cử tham dự Giải Cờ vua học sinh Thành phố năm 2011. Lần thi đấu, cọ sát đầu tiên, Thiên Ngân giành giải Nhất lứa tuổi từ lớp 1 đến lớp 3. Tiếp theo là Giải Cờ vua học sinh tỉnh Thái Nguyên Thiên Ngân cũng dành giải Nhất ở nhóm tuổi này. Cũng từ đây, sự nghiệp Cờ vua của cô bé có tên là Thiên Ngân ở xứ trà Thái Nguyên được bắt đầu. Vừa đi học, vừa “cầm kỳ”, gian nan cơ khổ nhiều phen nhưng cô bé không nản, mím môi vượt lên tất thảy để được cháy cho đam mê. Năm học lớp 2, Thiên Ngân tự tin bước vào trường đấu lớn. Đó là Giải vô địch Cờ vua các nhóm tuổi Miền Trung mở rộng lần thứ 10, năm 2012 tại tỉnh Nghệ An. Thiên Ngân tham gia với tư cách là thành viên của Đội tuyển Thái Nguyên. Nhưng bố mẹ phải đóng góp 100% kinh phí cho cô bé. Ngay lần đầu “Mang chuông đi gõ xứ người”, Thiên Ngân đã làm bạn đồng môn bái nể bằng việc giành 4 huy chương các loại, trong đó 3 Huy chương Vàng; 1 Huy chương Bạc. Ngay sau Giải này, các thầy cô giáo của Trường Phổ thông Năng khiếu TDTT tỉnh đã đến nhà vận động phụ huynh cho bé Thiên Ngân nhập học.

Có năng khiếu, lại được đào tạo, rèn luyện ở môi trường tốt, nên Thiên Ngân ngày càng phát lộ được tài năng của mình. Ông Công nhớ lại: Nhiều lần vào kỳ nghỉ cuối tuần, bố con tôi về Hà Nội, tìm đến các câu lạc bộ Cờ thủ đô để chơi một vài ván, với mục đích trao đổi, học tập chứ không màng chuyện hơn thua. Nhờ con gái nên tôi có thêm nhiều bạn chơi cờ… Giây lát dừng lời, ông Công tiếp tục câu chuyện: Một lần bố con đèo nhau đến Đội tuyển Quân đội, các bác huấn luyện viên đã test cháu bằng cách cho thực chiến. Lần đó, cháu được chơi thử với 1 vận động viên mới giành được Huy chương Vàng Đông Nam Á. Tôi thấy có chút căng thẳng, còn cháu thản nhiên nhập cuộc. Các bác huấn luyện viên phấn khởi, bảo: Cô bé hội tụ được đầy đủ các tố chất của 1 vận động viên chuyên nghiệp. Chắc chắn sẽ sớm tỏa sáng trong làng Cờ vua Việt Nam.

Và Thiên Ngân đã nhanh chóng tỏa sáng trong lòng người hâm mộ và bạn bè bằng thành tích học tập; bằng những tấm huy chương được treo ngày càng đầy đặn trong nhà. Thầy Tuyên tâm đắc: Có tư duy độc lập, sắc bén; khả năng phán đoán chính xác; quyết đoán nên Thiên Ngân đã làm tôi và nhiều cao thủ trong làng Cờ Việt Nam ngỡ ngàng. Nhiều trận cô bé bị đối thủ dồn ép, cầm chắc phần thua, nhưng chỉ vài ba nước đi sau đó, cô bé đã đảo ngược lại tình thế, giành phần thắng trong sự bái nể của đối thủ. Có những ván cờ kéo dài hàng giờ đồng hồ, song chưa bao giờ tôi thấy cô bé nao núng, mà tự tin đi hết cuộc chơi.

Trên cơ sở bề dày thành tích thi đấu, Năm 2015 Thiên Ngân được Liên đoàn Cờ Việt Nam lựa chọn, trưng tập về Đội tuyển Quốc gia để huấn luyện, cử tham dự Giải vô địch Cờ vua các nhóm tuổi Đông Nam Á lần thứ 16, tổ chức tại Singapore. Tuy nhiên, do địa phương không có kế hoạch cấp kinh phí cho vận động viên đi thi đấu quốc tế ở bộ môn này, nên việc đi thi đấu của Thiên Ngân đều do gia đình tự chu cấp. Kết quả thi đấu, Thiên Ngân xuất sắc bằng thành tích đoạt 3 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Đồng ở nhóm tuổi U10 nữ. Rồi tại Giải Vô địch trẻ Thế giới tổ chức tại Hy Lạp, Thiên Ngân đứng thứ 30/114 kỳ thủ lứa tuổi 10, 11 đến từ các châu lục.Thiên Ngân đã làm các nhà chức trách thể thao xứ Trà nhìn nhận lại việc tổ chức đào tạo các môn thể thao dành cho học sinh năng khiếu. Nhưng đồng thời mở ra cho người xứ Trà một niềm hy vọng lớn hơn, tự tin hơn về một bộ môn thể thao từng bao năm âm ỉ như ngọn than hồng ủ giữa rơm thơm, đợi gió lành là bùng cháy. Thiên Ngân là hòn than như thế.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Thái Hanh, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch (nay là Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Thái Nguyên) cho biết: Sở luôn sẵn sàng ủng hộ các vận động viên tham gia thi đấu tại các đấu trường lớn, nhưng quan trọng là anh, chị em huấn luyện viên phải có sự lựa chọn chính xác. Vì đi thi đấu là nhiệm vụ, chứ không phải cơ hội đi du lịch. Do vậy, khi biết rất rõ các thông tin về thành tích thi đấu của Thiên Ngân, Sở “bạo chi” cho cháu 45 triệu đồng để thi đấu tại Giải vô địch Cờ vua trẻ châu Á, tổ chức tại Hàn Quốc. Thiên Ngân đã không làm chúng tôi thất vọng bằng tấm Huy chương Bạc giành được.

Dù còn nhỏ tuổi, nhưng Thiên Ngân đã luôn tự bứt phá, vươn lên bằng chính nỗ lực của bản thân. Năm 2016, Thiên Ngân khẳng định mình bằng việc giành 4 huy chương các loại tại các giải lớn trong nước, gồm 3 huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc. Đặc biệt tại Giải vô địch Cờ vua trẻ Đông Nam Á lần thứ 16, tổ chức tại Pattaya (Thái Lan) năm 2016. Giải dành cho các kỳ thủ Đông Nam Á và mở rộng thêm các quốc gia ngoài khối Asean. Giải thu hút 339 kỳ thủ đến từ 14 quốc gia. Nội dung thi đấu gồm 3 thể loại: Cờ tiêu chuẩn, Cờ nhanh và Cờ chớp nhoáng. Thiên Ngân đoạt 2 Huy chương Vàng cờ tiêu chuẩn. Lần đăng quang này, Thiên Ngân trở thành vận động viên Kiện tướng Cờ vua Đông Nam Á. Năm đó, Thiên Ngân 11 tuổi.

Sau mỗi mùa giải, Thiên Ngân trở về trong vòng tay của bố mẹ, người thân và bạn bè. Lại cắp sách đến trường như bao chúng bạn cùng trang lứa. Hiện Thiên Ngân đang học văn hoá tại lớp 9 - A1, Trường Tiểu học, Trung học cơ sở 915 Gia Sàng (T.P Thái Nguyên). Cô giáo Trần Thị Lan Anh, Hiệu Trưởng Nhà trường cho biết: Do thường xuyên đi thi đấu, việc học tập gián đoạn, nhưng Thiên Ngân chép bài, học bài đầy đủ, điểm học tập luôn đạt giỏi. Nhà trường chúng tôi tự hào về em… Đến tổ 13 phường Hoàng Văn Thụ (T.P Thái Nguyên), vào thăm nhà Thiên Ngân, chúng tôi thấy treo kín tường là Bằng khen, Giấy chứng nhận và huy chương các loại. Tôi cũng như nhiều người trước đó, khi đến nhà Thiên Ngân đều thốt lên một lời thán phục. Ông Công tự hào: Trong nhà tôi những thứ đẹp nhất, có giá trị nhất chính là những tấm huy chương Thiên Ngân mang về… Hỏi về mơ ước, Thiên Ngân nói hồn nhiên: Cùng phấn đấu học tập tốt về văn hoá, cháu tiếp tục phấn đấu để trở thành Đại kiện tướng Cờ vua thế giới.