TNĐT- Phạm Cuống là người con ưu tú của quê hương Thái Nguyên, dòng dõi làm quan phiên trấn nhà Trần nhiều đời. Với tấm lòng yêu nước, thương dân, ông đã cùng cha, anh rời quê hương đứng dưới cờ khởi nghĩa của Lê Lợi, lập nên nhiều chiến công hiển hách…
Phạm Cuống sinh ngày mùng 6 tháng 8 năm Đinh Mùi, niên hiệu Đại tự thứ 10 (1367) thời Vua Trần Dụ Tông, quê ở huyện Đại Từ Thái Nguyên. Là người có mặt từ buổi đầu Lam Sơn khởi nghĩa Phạm Cuống có mặt trên nhiều mặt trận, tham gia nhiều trận đánh ác liệt, xông pha nơi hòn tên mũi đạn không quản thân mình.
Khi khởi nghĩa nổ ra (1418) liên tục mấy năm đại quân Minh tấn công bao vây nhằm tiêu diệt toàn bộ nghĩa quân Lam Sơn. Nghĩa quân cố thủ ở vùng núi Chí Linh không đủ lương thực ăn, Phạm Cuống đã về quê bán ruộng đất, tài sản, lấy tiền bạc đem vào mua lương thực ứng cứu cho nghĩa quân.
Năm 1426 ông được Lê Lợi phong chức Đồng Tổng quản Quy Hóa trấn tri quân dân sự, chức này có thể coi là chỉ huy quân sự Vệ quân trấn Quy Hóa (Quy Hóa khi ấy là vùng đất dọc hữu ngạn sông Hồng gồm đất tỉnh Lào Cai, các huyện Trấn Yên, Văn Trấn, Văn Bàn thuộc tỉnh Yên Bái, huyện Yên Lập thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay).
Là một công thần có công lao với sự nghiệp Lam Sơn khởi nghĩa, phục vụ ba triều Vua Lê (Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông), ở triều vua nào ông cũng được đánh giá cao và được ban thưởng chức tước, bổng lộc. Tháng 5 năm Kỷ Hợi (1429) Vua Lê Thái Tổ ban biểu ngạch công thần cho 93 người Phạm Cuống được phong tước Quan Phục hầu, tên ông xếp ở vị trí thứ nhất trong danh sách những người được ban thưởng này.
Phạm Cuống mất vào năm Diên Bình thứ nhất (1454) thọ 87 tuổi. Năm Hồng Đức thứ 15 (1484) tưởng nhớ công lao của ông với Tiên triều, Vua Lê Thánh Tông truy tặng ông là Tuyên lực Công thần, Đặc tiến Phụ Quốc thượng tướng quân, tước Hoàn nghĩa hầu, Trụ quốc, tên Thụy là Vũ Tương.
