Xây dựng nông thôn mới ở Na Mao: Lựa chọn tiêu chí phù hợp làm trước

So với các xã trên địa bàn huyện Đại Từ, Na Mao bước vào xây dựng NTM với xuất phát điểm thấp. Cuối năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm tới 51,4%; thu nhập bình quân của người dân đạt 5 triệu đồng/người/năm; kinh tế chủ yếu là độc canh cây lúa; không có chợ; đường giao thông chưa được đầu tư nâng cấp…

So với các xã trên địa bàn huyện Đại Từ, Na Mao bước vào xây dựng NTM với xuất phát điểm thấp. Cuối năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm tới 51,4%; thu nhập bình quân của người dân đạt 5 triệu đồng/người/năm; kinh tế chủ yếu là độc canh cây lúa; không có chợ; đường giao thông chưa được đầu tư nâng cấp… Qua đối chiếu với 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM, Na Mao hầu như chưa đạt tiêu chí nào. Một số tiêu chí về: Thu nhập, cơ cấu lao động, tỷ lệ hộ nghèo… được chính quyền địa phương cho rằng khó thực hiện. Trong khi đó, việc triển khai, tổ chức xây dựng NTM ở đây còn khá lúng túng, chưa kể nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên về vấn đề này chưa đầy đủ. Vì thế, quá trình quán triệt quan điểm, triển khai thực hiện những bước đầu tiên gặp không ít khó khăn, nhất là trong công tác Quy hoạch NTM.

Làm thế nào để phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong xây dựng NTM và phát huy trên lĩnh vực nào để có kết quả tốt nhất? Đó là điều khiến tập thể lãnh đạo, cán bộ xã Na Mao trăn trở. Nhiều cuộc họp bàn đã diễn ra, cuối cùng, các giải pháp triển khai thực hiện xây dựng NTM ở Na Mao đã nhận được nhiều ý kiến đồng thuận cho rằng: Trước hết là lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân trong khâu đóng góp ý kiến quy hoạch nông thôn tại địa phương mình. Sau đó thảo luận, bàn bạc xem cái gì cần làm trước, cái gì làm sau, những công trình nào người dân có thể làm được thì để nhân dân làm. Điều quan trọng nữa là phải làm cho người dân hiểu là họ làm cho chính mình: làm đường để cho mình đi, xây dựng công trình phục vụ mục tiêu phát triển sản xuất và sinh hoạt hằng ngày của chính họ...

Đến nay, xã đã quy hoạch được 5 khu vực chăn nuôi, mỗi khu rộng từ 7-15ha gồm: khu Đồi Giang (thuộc 2 xóm Minh Thắng và Cây Thổ), khu Bãi Bằng (xóm Khuân U), khu Đồi Vầu (xóm Chính Tắc), khu đồi 76 (xóm Minh Lợi), khu Ao Lay (xóm Cầu Bất). Việc quy hoạch những khu phát triển chăn nuôi này đã nhận được sự đồng thuận của nhân dân. Cùng với đó, Đề án phát triển giao thông liên thôn của xã giai đoạn 2011-2016 đã được HĐND xã thông qua.

Hiện nay, trong tổng số hơn 16km đường liên thôn, toàn xã mới có 3,3km đường bê tông. Để thực hiện tiêu chí về giao thông trong xây dựng NTM, đến năm 2015, Na Mao phấn đấu sẽ mở rộng mặt đường tối thiểu từ 4m trở lên đối với những tuyến có từ 3 hộ trở lên, trong đó ngân sách xã hỗ trợ nhân dân 30% kinh phí. Ông Nông Văn Hành, Trưởng xóm Cầu Bất cho biết: Xóm Cầu Bất trở thành xóm đi đầu của địa phương trong thực hiện Đề án phát triển giao thông liên thôn của xã. Xóm đang vận động 22 hộ dân hiến trên 1.160m2 đất để mở rộng mặt đường...

Một đề án nữa cũng không kém phần quan trọng trong việc xây dựng NTM đang được Na Mao thực hiện là sắp xếp lại khu dân cư. Các hộ sống xen canh giữa các xóm hoặc các hộ có khoảng cách xa trung tâm xóm cần được bố trí, sắp xếp lại cho phù hợp với điều kiện thực tế, tiện cho việc quản lý đơn vị hành chính và định hướng phát triển kinh tế - xã hội.

UBND xã đã xây dựng Đề án chi tiết về tổng số hộ trong toàn xã và các hộ thuộc các xóm phái chuyển đi và chuyển đến; đồng thời đã mở nhiều hội nghị dân chính để triển khai đề án và đã được thảo luận đi đến thống nhất ban hành để thực hiện; giao cho Ban Công an, Ban Tư pháp, Ban TBXH, cán bộ văn phòng có kế hoạch và có trách nhiệm làm các hồ sơ, thủ tục chuyển đổi về hộ khẩu, CMTND, thẻ bảo hiểm y tế, thẻ hộ nghèo cho các hộ phải di chuyển...

Theo lộ trình, từ nay đến năm 2015, xã Na Mao sẽ phấn đấu đạt 10/19 tiêu chí về xây dựng NTM gồm: quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, trường học, y tế, bưu điện, nhà ở dân cư, an ninh trật tự, tổ chức chính trị xã hội. Đặc biệt, trong 2 năm (2012-2013), xã Na Mao sẽ trọng tâm thực hiện tiêu chí về trường học, y tế, bưu điện.  

Đồng chí Bế Văn San cho rằng: Kinh nghiệm cho thấy, bất kỳ khâu nào, tiêu chí nào của xây dựng NTM thì vai trò lãnh đạo của cấp ủy, điều hành của chính quyền cơ sở rất quan trọng. Tiêu chí chung là thế, tuy nhiên mỗi địa phương lại có đặc thù riêng nên nhu cầu sẽ khác nhau. Vậy nên cần xem xét tính đặc thù để có bước đi phù hợp. Huy động nguồn lực là yêu cầu cần thiết, song cần xác định rõ công trình nào có thể huy động từ dân thì huy động nhân dân đóng góp, đầu tư không có trọng tâm trọng điểm, cái gì cũng muốn đầu tư không đến nơi đến chốn thì hiệu quả không cao…