Điện về ấm áp bản làng

Chưa bao giờ xóm Đồng Nghè 2, xã Động Đạt (Phú Lương) lại trở nên rộn rã đến thế. Vừa đến đầu xóm đã nghe tiếng radio từ gia đình ông Hoàng Văn Hải réo rắt cả một vùng. Thấy có khách, ông Hải vặn nhỏ tiếng nhạc, hài hước bảo: Mở to để bà con trong xóm cùng nghe bù lại những ngày chưa có điện. Nghe đến đây, chúng tôi hiểu, thì ra xóm vừa mới có điện…

Những ngày đầu khai rừng lập bản

Năm 1962, theo chương trình xây dựng vùng kinh tế mới, người dân từ các tỉnh miền xuôi và Cao Bằng đã về vùng rừng núi hoang vu thuộc xã Động Đạt để khai phá đất đai, dựng nhà ở, lập nên xóm Đồng Nghè 2. Là một trong những hộ tiên phong khai phá vùng đất mới, ông Hoàng Văn Hải tâm sự: Tôi từ Thái Bình lên đây định cư, khi đó Đồng Nghè 2 còn là khu rừng rậm rạp, chỉ có con đường mòn duy nhất để đi ra ngoài, cả xóm chỉ có vài hộ gia đình. Mới đến, nhìn vùng đất hoang vu quanh năm cớm nắng bởi cây rừng che phủ, không biết làm cách nào để sống, tôi ngán lắm. Nhưng với suy nghĩ, người khác sống được, mình cũng sống được, thế là tôi bắt tay phát rừng làm ruộng cấy lúa, trồng ngô.

Với sức lao động cần cù của những người dân, dần dần, diện tích đất cấy lúa của xóm ngày càng được mở rộng, đời sống của đồng bào cũng ổn định hơn. Theo năm tháng, Đồng Nghè 2 đón thêm các hộ mới đến, bản làng thêm ấm áp. Hiện toàn xóm có 85 hộ với 314 khẩu, trong đó có 34 hộ thuộc diện nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo ở Đồng Nghè 2 còn cao một phần là bởi điều kiện đất đai khó khăn, thêm vào đó bà con trong xóm chưa biết đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Hiện nay, tổng diện tích cấy lúa của xóm có 22 ha, trong đó 2/3 là cấy được 2 vụ, diện tích còn lại chỉ cấy được 1 vụ do thiếu nước. Hầu hết bà con trong xóm vẫn cấy các giống lúa thuần chủng, nên năng suất chỉ đạt khoảng 150kg/sào. Ngoài cấy lúa, bà con cũng chỉ biết trồng thêm ngô chứ chưa biết lựa chọn các loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với đồng đất địa phương đưa vào thâm canh. Lương thực người ăn chưa đủ, nên bà con trong xóm chưa mạnh dạn đầu tư phát triển chăn nuôi, chính vì vậy mà hiện nay chăn nuôi ở đây vẫn chỉ nhằm mục đích để cải thiện bữa ăn gia đình, mỗi nhà thả vài con gà, nuôi 1-2 con lợn… trong thời gian trước chính là chưa có điện lưới

Những ngày "đói"... điện

Khó khăn nhất ở Đồng Nghè 2 trong thời gian trước chính là chưa có điện lưới. Không có điện cũng đồng nghĩa với việc tất cả các phương tiện thông tin đại chúng đều không đến được với nhân dân trong xóm. Không ti vi, không cát sét, thậm chí không có cả cụm loa truyền thanh, nên các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bà con xóm Đồng Nghè 2 đều tiếp cận qua truyền miệng, chính vì vậy mà nhiều khi việc nắm bắt thông tin không được chính xác, kịp thời. Một ví dụ cụ thể trong  thực hiện Quyết định 167 của Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ xóa nhà dột nát cho hộ nghèo vừa qua, do không nắm bắt được đầy đủ về mức hỗ trợ, chính sách vay vốn ưu đãi nên các hộ còn rụt rè không dám làm thủ tục vay vốn để làm nhà. Phải sau 3 lần tổ chức họp xóm để giải thích cụ thể, nhân dân mới thông suốt và làm thủ tục vay vốn xây nhà. Không có điện, người dân Đồng Nghè 2 còn gặp rất nhiều khó khăn trong mọi sinh hoạt. Trước đây, muốn xay sát, bà con trong xóm phải đèo thóc bằng xe máy đi hơn 1km ra các xóm ngoài; lũ trẻ học bài cũng phải mò mẫm dưới ánh đèn dầu leo lét…

Để tìm hiểu nguyên nhân vì sao một xóm nằm cách trung tâm huyện chỉ có khoảng 4km mà mãi đến bây giờ bà con mới được dùng điện, chúng tôi tìm đến nhà Bí thư Chi bộ xóm Nông Quốc Trưởng, được biết: Thật ra, trạm điện Đồng Nghè 2 đã được xây dựng từ năm 2004, theo chương trình đưa điện vào khu tam hợp: Hợp Thành, Phủ Lý, Ôn Lương, xã đã xin xây dựng thêm trạm Đồng Nghè 2 với tổng trị giá trên 300 triệu đồng. Nhưng do bà con trong xóm không có tiền để kéo đường dây hạ thế nên từ đó đến nay điện chưa đến được các hộ dân…

Điện về ấm áp bản làng

Ngày 3/11/2009 đã trở thành ngày đáng nhớ đối với bà con xóm Đồng Nghè 2: Xóm được đóng điện. Từ đây, sự lạc hậu dần lùi vào quá khứ, bà con sẽ dần thay đổi nếp sinh hoạt để gần với sự văn minh, hiện đại hơn. Nói về điện, đồng chí Bí thư Chi bộ xóm phấn khởi: Tháng 4-2009, được tỉnh đầu tư xây dựng đường dây điện hạ thế với chiều dài 1.760m, tổng đầu tư trên 300 triệu đồng. Đến ngày 3/11, công trình đã hoàn thành và bắt đầu đóng điện. Từ ngày điện về, nhân dân xóm Đồng Nghè 2 đua nhau đi mua ti vi, chỉ trong vòng 1 tuần cả xóm đã mua được gần 10 chiếc. Anh Hoàng Thế Hùng, cho biết: Bọn trẻ nhà tôi thèm xem ti vi như đứa trẻ bị bỏ đói lâu ngày, cứ hễ đi đến đâu có ti vi là chúng bỏ cả ăn dán mắt vào xem. Thương con chịu nhiều thiệt thòi so với bạn đồng trang lứa, ngày xóm đóng điện, tôi lập tức đi mua ngay một chiếc ti vi về để cả nhà và bà con láng giềng cùng xem.

Vào thăm gia đình anh Hoàng Văn Ngọc, chúng tôi thấy bà con chòm xóm cũng đang tíu tít bên chiếc ti vi mới toanh để xem chương trình bóng đá. Anh Ngọc tâm sự: Ngày 3/11 xóm được đóng điện, hôm sau tôi đi mua ti vi ngay. Ngoài ra, tôi còn mua cả hệ thống máy xay sát để phục vụ gia đình và bà con trong xóm. Từ hôm có điện, cả xóm Đồng Nghè 2 vui hẳn lên vì tối đến, khi cơm nước xong xuôi, những hộ có ti vi lại là điểm để bà con trong xóm tụ tập đến để vừa xem các chương trình truyền hình vừa gặp gỡ chuyện trò, làm cho tình làng nghĩa xóm càng thêm gắn kết… Rời Đồng Nghè 2, chúng tôi luôn nhớ mãi nét rạng rỡ trên khuôn mặt của những người dân nơi đây kể từ khi xóm làng có điện. Hiệu quả từ sự đầu tư lớn của Nhà nước để đưa điện về với các hộ gia đình trong xóm đã sớm hiện hữu, và nó sẽ ngày càng được phát huy trong đời sống, sản xuất của bà con. Qua đó các hộ sẽ nhanh chóng vơi bớt khó khăn, từng bước phát triển kinh tế gia đình, chăm lo hơn cho việc học hành của con em trong xóm… Chúng tôi tin là như vậy.