Mang niềm vui đến với người nghèo

Xuân Canh Dần, thêm 780 hộ nghèo của huyện Đại Từ có “nhà 167” chung vui đón Tết. Để có được con số ý nghĩa này, các cấp uỷ Đảng, chính quyền nơi đây đã phải cố gắng, nỗ lực, vận dụng nhiều cách làm khác nhau cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Mỗi ngôi nhà khi hoàn thành đều có sự hỗ trợ của Nhà nước, tấm lòng sẻ chia từ cộng đồng và ý chí vươn lên của mỗi hộ nghèo…

Đã nhiều năm sống trong một túp lều nhỏ, côi cút, không con cái, hoàn cảnh của bà Nguyễn Thị Đối, xóm Phương Nam 1, xã Phú Lạc khiến nhiều người trông vào mà không khỏi ái ngại, ngậm ngùi. Sống một mình, kinh tế lại chẳng có gì ngoài mảnh ruộng cha ông để lại nên mong muốn của bà Đối về một ngôi nhà nhỏ, ấm cúng, giúp bà an hưởng tuổi già vẫn chỉ là mơ ước. Giữa lúc đó, chính quyền địa phương triển khai thực hiện Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, anh em họ hàng của bà Đối và làng xóm đứng ra xây cho bà một ngôi nhà có diện tích khoảng 60m2, trị giá 50 triệu đồng. Trong đó, Nhà nước hỗ trợ 8,4 triệu đồng, Ngân hàng Chính sách - Xã hội cho vay 8 triệu đồng, Uỷ ban MTTQ huyện hỗ trợ 1 triệu đồng, anh em họ hàng, bà con làng xóm hỗ trợ ngày công, nguyên vật liệu…

Cùng hoàn cảnh tương tự, gia đình anh Tạ Minh Độ, xóm Kỳ Linh, xã Văn Yên nhiều năm phải sống trong một căn nhà tranh vách đất xiêu vẹo, dột nát. Khi ra ở riêng, vợ chồng anh được bố mẹ cho 300m2 đất thổ cư nhưng do kinh tế khó khăn nên anh chị chưa có tiền làm nhà. Thuộc diện hộ nghèo được hỗ trợ nhà ở theo Quyết định 167, tháng 11/2009, gia đình anh đã khánh thành và sử dụng ngôi nhà có tổng diện tích trên 50m2, trị giá 70 triệu đồng. Trong niềm xúc động, anh Độ tâm sự: Nhờ có sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, xuân này gia đình tôi được đón một cái Tết vui trọn vẹn…

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, thực hiện Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, năm 2009, huyện Đại Từ có tổng số 780 hộ nghèo nằm trong diện đối tượng được hưởng tiêu chuẩn. Trong đó, đợt 1 có 600 hộ được hỗ trợ xây nhà với tổng số tiền trên 5 tỷ đồng, tiền vay Ngân hàng Chính sách - Xã hội 4,8 tỷ đồng; đợt 2 huyện được bổ sung 180 hộ với tổng tiền hỗ trợ là 1,5 tỷ đồng, tiền vay Ngân hàng Chính sách 1,4 tỷ đồng. Ngoài ra, Uỷ ban MTTQ huyện trích từ quỹ “Vì người nghèo” hỗ trợ 380 triệu đồng. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Lưu Văn Toán, Trưởng phòng Công Thương, Phó Ban chỉ đạo 167 của huyện cho biết: Để triển khai Quyết định 167 trên địa bàn, huyện đã có quy trình hướng dẫn bằng văn bản gửi tới các xã để các địa phương rà soát bình xét hộ nghèo. Tiếp đó, từng xã triển khai về các xóm. Các xóm đều tiến hành họp xóm, có biên bản và danh sách hộ nghèo gửi xã. Sau đó, Hội đồng chính sách xã hội của xã xét duyệt hộ nghèo đề nghị hỗ trợ nhà ở theo Quyết định 167 rồi gửi huyện; huyện lại cử các phòng chuyên môn đi rà soát, đối chiếu, lập biên bản, chụp ảnh… Song song với đó, huyện thành lập Ban chỉ đạo 167 các cấp, ban hành quy chế hoạt động, ban hành các hướng dẫn về vận dụng mẫu nhà, quản lý vốn, thanh quyết toán, quyết định cấp kinh phí cho các xã và chế độ báo cáo định kỳ… Nhờ thực hiện công khai, đảm bảo dân chủ, khách quan nên Quyết định 167 được triển khai trên địa bàn huyện đảm bảo hỗ trợ đúng đối tượng.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, huyện cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Sau khi ra quyết định phân bổ chỉ tiêu về các xã thì một số hộ lại phát sinh nhiều lí do khác nhau không thể xây dựng nhà trong năm nay mặc dù đã được giao chỉ tiêu và cam kết. Căn cứ vào đó huyện phải điều chỉnh lại và mất khá nhiều thời gian. Tại xã Tân Linh có 5 hộ ở xóm 13 nằm trong khu vực mỏ Núi Pháo đã kiểm đếm nhưng chưa trả tiền bồi thường và đề nghị được xây nhà theo quy định vì nhà của các hộ này quá dột nát, dự án thì chưa biết bao giờ mới thực hiện. Thêm nữa, một số hộ ở các xã hiện vẫn chưa có đất để làm nhà mới. Trong khi đó, tỉnh phân bổ nguồn vốn chậm, khi phân bổ lại đúng vào dịp nhân dân thu hoạch vụ mùa nên nhiều hộ chưa triển khai xây dựng. Ngoài ra, do diện triển khai trên địa bàn rộng lại trong thời gian ngắn, nhiều hộ khi xây nhà còn xem tuổi… nên đến ngày 30-9, toàn huyện mới có 286 hộ triển khai xây dựng nhà, đạt 47,7%, tiến độ giải ngân chưa được 1 tỷ đồng.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên, Ban Chỉ đạo 167 của huyện đã ra 2 văn bản đôn đốc chỉ đạo Phòng Công Thương thực hiện rà soát lại số liệu để có danh sách chính xác; Phòng Lao động Thương binh và Xã hội tiến hành thẩm tra và làm đúng theo các hướng dẫn của tỉnh, huyện. Đối với những hộ chưa có đất làm nhà, vận động người nhà cho, hiến, tặng đất thổ cư để các đối tượng không phải chuyển mục đích sử dụng đất từ đồi, bãi. Còn đối với những hộ nằm trong vùng dự án, trong lòng hồ Phượng Hoàng (xã Cù Vân) để lại năm sau. Đối với các xã, thị trấn, huyện chỉ đạo các địa phương đôn đốc, giám sát các hộ dân xây nhà, đồng thời vận dụng sáng tạo những cách làm phù hợp với thực tế của địa phương, đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn trên...

Qua tìm hiểu cách làm của một số xã, chúng tôi được đồng chí Trương Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lạc, Phó thường trực Ban Chỉ đạo 167 của xã cho biết: Thực hiện Quyết định 167, năm 2009, xã có 89 hộ được hỗ trợ xây nhà. Sau khi có quyết định phân bổ, xã Phú Lạc đã giao cho các hộ dân làm nhà nhưng phân công các thành viên trong Ban chỉ đạo giám sát, đôn đốc, nghiệm thu. Khi công trình được 50-60% khối lượng công việc trở lên thì chúng tôi tạm ứng tiền cho các hộ dân khoảng 60% số tiền được hỗ trợ. Nhờ vậy, đến nay, 90% nhà đã hoàn thành, còn lại 1 ngôi nhà đang hoàn thiện, chắc chắn chúng tôi sẽ giải ngân trước 31/12. Đồng chí Mai Công Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Ngoại lại cho biết: Cách làm của Bản Ngoại là xã đứng ra bảo lãnh ở các đại lý bán vật liệu xây dựng để các hộ dân mua chịu. Khi hoàn thành ngôi nhà, chúng tôi trả tiền cho các hộ dân và họ trả cho các đại lý. Nhờ được lãnh đạo xã đứng ra bảo đảm, ký kết, các chủ đại lý đều vui vẻ ứng vật liệu cho các hộ nghèo xây nhà. Đến nay, xã đã giải ngân xong 100% và các hộ dân cũng đã trả hết nợ với chủ đại lý vật liệu xây dựng…

Bằng nhiều cách làm vận dụng sáng tạo khác nhau, đến nay, 726 “nhà 167” của huyện đã hoàn thành, 54 ngôi nhà còn lại đang hoàn thiện các công việc như lắp cửa, quét vôi ve, lợp mái… Tiến độ giải ngân đợt 1 đạt 100%, đợt 2 đạt 89%, phấn đấu đến 31-12, huyện Đại Từ cơ bản sẽ giải ngân xong. Những “ngôi nhà 167” đạt tiêu chuẩn “ba cứng” (nền cứng, tường cứng, mái cứng) đã góp phần mang lại niềm vui cho hộ nghèo nhân dịp Tết Nguyên đán này.