Nhìn lại công tác thu hút đầu tư

Những năm qua, ngày càng có nhiều dự án đầu tư được đăng ký và thực hiện trên địa bàn Thái Nguyên. Chỉ tính riêng 3 năm (từ 2007-2009), có tới 336 dự án được chấp thuận đầu tư và cấp giấy chứng nhận (GCN) đầu tư, với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 102 nghìn tỷ đồng. Trong đó, số dự án được cấp GCN đầu tư là 155 dự án, với số vốn đầu tư đăng ký gần 60 nghìn tỷ đồng.

Những con số trên phần nào cho thấy hiệu quả thực hiện chính sách thu hút đầu tư của tỉnh trong những năm qua. Tuy vậy, xung quanh việc thực hiện công tác này vẫn còn có những điều cần bàn.

Có thể nói, việc thu hút đầu tư đã được tỉnh quan tâm thực hiện từ nhiều năm nay và đã đạt được kết quả bước đầu. Điều này được thể hiện trên nhiều lĩnh vực, như: quy hoạch; điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách về tài chính, thuế, đất đai, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực; chú trọng thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính, cơ chế một cửa và một cửa liên thông; tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh của địa phương; tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông, hạ tầng khu công nghiệp (KCN), đầu tư cơ sở vật chất cho các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế; chăm lo đào tạo và đạo tạo lại đội ngũ cán bộ làm công tác đầu tư nhằm nâng cao năng lực, trình độ, tiến tới chuyên nghiệp hóa đội ngũ cán bộ này.

Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 6 KCN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và 25 cụm công nghiệp (CCN) do UBND tỉnh quyết định (trong khi trước năm 2009 mới có KCN Sông Công). Một điểm nhấn trong công tác quy hoạch đã tăng thêm sự hấp dẫn và những cơ hội rất lớn đối với các nhà đầu tư khi đến với Thái Nguyên đó là năm 2009, tỉnh ta đã tiến hành lập quy hoạch khu hành chính mới của tỉnh ở phía Tây thành phố, với quy mô 1.500ha; Tổ hợp Đô thị - Công nghiệp và Dịch vụ Yên Bình, với quy mô 8 nghìn ha, tại 2 huyện: Phú Bình và Phổ Yên.

Để khuyến khích các nhà đầu tư vào các KCN tập trung, UBND tỉnh đã yêu cầu các cơ quan chuyên môn theo chức năng, nhiệm vụ của mình vận dụng, tham mưu, xây dựng các cơ chế, chính sách, các quy định cụ thể nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các nhà đầu tư theo quy định của pháp luật. Về cơ chế chính sách hỗ trợ thu hút đầu tư, theo đồng chí Nguyễn Đức Minh, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư: Sở đang hoàn chỉnh để trình tỉnh phê duyệt việc hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng Khu và CCN với mức dự kiến 10% giá trị thực hiện (nhưng không quá 35 tỷ đồng/KCN) và 6 tỷ đồng/CCN. Với những dự án đặc biệt cần thu hút đầu tư mà không nằm trong KCN, tỉnh cũng đang nghiên cứu để có cơ chế hỗ trợ cho từng dự án với mức tối đa không quá 5 tỷ đồng. Cùng với đó, tiếp tục thực hiện việc hỗ trợ đào tạo nghề cho những dự án sử dụng lao động địa phương và hỗ trợ kinh phí để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Các hạ tầng khác như: Điện, nước, thông tin liên lạc, đường giao thông… cũng được đầu tư đến hàng rào KCN. Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng đến việc quảng bá, giới thiệu hình ảnh cùng những tiềm năng, thế mạnh của tỉnh đến với các nhà đầu tư thông qua xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước; các phương tiện thông tin đại chúng, trên trang webside của tỉnh; tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo tỉnh với các nhà đầu tư.

Đồng chí Nguyễn Đức Minh cho biết thêm: Tỉnh cũng đã và đang tập trung chỉ đạo thực hiện cơ chế một cửa và một cửa liên thông để tạo thuận lợi tối đa về thời gian cho các nhà đầu tư khi làm các thủ tục có liên quan: thẩm định, cấp phép đầu tư, cấp ưu đãi đầu tư, cấp đăng ký kinh doanh, giao đất, thu hồi đất, cho thuê đất… Và hiệu quả của việc thực hiện cơ chế này cho đến nay là rất rõ ràng. Chỉ tính riêng năm 2009, đã có 200 dự án đăng ký thực hiện, với tổng vốn đầu tư hơn 33 nghìn tỷ đồng (tăng 163 dự án và hơn 22 nghìn tỷ đồng tiền vốn đăng ký thực hiện so với năm 2007).

Tuy nhiên, khi trao đổi với một số nhà đầu tư, bên cạnh những thuận lợi mà họ nhận được từ cơ chế, chính sách thu hút đầu tư của tỉnh trong thời gian qua thì vẫn còn những hạn chế, cần khắc phục, mà trước hết phải đề cập là công tác quy hoạch. Hiện mới có 2/6 KCN được quy hoạch chi tiết (KCN Sông Công và KCN Điềm Thụy – Phú Bình). Số khu còn lại mới chỉ quy hoạch chung, vì thế, các nhà đầu chưa thể triển khai, thực hiện dự án tại các KCN này.

Việc bàn giao đất cho một số dự án chưa đảm bảo tiến độ về thời gian, mà nguyên nhân là do công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong đó có cả nguyên nhân chủ quan, khách quan. Một bộ phận không nhỏ tham gia vào quá  trình thực hiện công tác thu hút đầu tư còn có nhiều hạn chế cả về trình độ, năng lực và trách nhiệm; mối quan hệ phối hợp giữa các cấp, ngành, các địa phương chưa đồng bộ. Việc xác định năng lực thực chất của các nhà đầu tư còn thiếu thông tin, chưa chính xác  khiến không ít dự án bị chậm tiến độ, không có khả năng thực hiện. Trong số này có cả dự án được mua đi bán lại để kiếm lời; dự án sử dụng đất không đúng mục đích; dự án tác động xấu đến môi trường sinh thái…

Thiết nghĩ, để công tác thu hút đầu tư trong thời gian tới có những đóng góp quan trọng trong việc hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, chúng ta cần phải tập trung vào một số nhiệm vụ cơ bản sau đây: Trước hết, phải thực hiện tốt 3 nhóm giải pháp "5 đẩy, 4 quản, 3 chống và 3 thân thiện" mà tỉnh đã nhấn mạnh để hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, đặc biệt lưu ý đến công tác quy hoạch. Tiếp đến, tập trung vào khâu yếu mà các nhà đầu tư hết sức quan tâm, đó là công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, sớm giao đất cho các nhà đầu tư.

Cùng với đó, phải tăng cường và phát huy hiệu quả của việc thực hiện cơ chế "một cửa" và "một cửa liên thông" một cách thực chất (tránh hình thức) trên cơ sở phải xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của các cơ quan liên quan. Tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa cấp - ngành, giữa các ngành với nhau để đơn giản hóa và thuận tiện nhất trong việc giải quyết các thủ tục hành chính cho nhà đầu tư khi đến đầu tư tại Thái Nguyên. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thu hút đầu tư để mọi cấp, ngành và mỗi người dân nhận thức được: Lợi ích của nhà đầu tư chính là lợi ích của chúng ta.